跳至內容

Pang-bô͘:Infobox aluminium

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
A-lú-mih,  13Al
A-lú-mih ê kng-phó͘ sòaⁿ (spectral lines)
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hō a-lú-mih, Al
Phian-miâ aluminum (US)
Gōa-hêng kim-sio̍k-khoán phú-gîn-sek
A-lú-mih tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
B

Al

Ga
magnesiuma-lú-mihke-sò͘
Goân-chú-hoan 13
Goân-chú-liōng (±) 26.9815385(7)[1]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t   āu-kòe-tō͘ kim-sio̍k
ū-sî hong hun chò lūi-kim-sio̍k
Cho̍k, hun-khu 13 cho̍k, p khu
Chiu-kî tē 3 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t [Ne] 3s2 3p1
per shell 2, 8, 3
Bu̍t-lí sèng-chit
Siòng kò͘-thé
Iûⁿ-tiám 933.47 K ​(660.32 °C, ​1220.58 °F)
Hut-tiám 2743 K ​(2470 °C, ​4478 °F)
Bi̍t-tō͘  (sek-un) 2.70 g·cm−3
2.375 g·cm−3
Iûⁿ-hoà-jia̍t 10.71 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t 284 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng 24.20 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
tī T (K) 1482 1632 1817 2054 2364 2790
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘ 3, 2,[2] 1[3], −1, −2 ​(an amphoteric oxide)
Tiān-hū-tō͘ Pauling scale: 1.61
Tiān-lī-lêng 1st: 577.5 kJ·mol−1
2nd: 1816.7 kJ·mol−1
3rd: 2744.8 kJ·mol−1
(more)
Goân-chú pòaⁿ-kèng empirical: 143 pm
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng 121±4 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng 184 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chōface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for a-lú-mih
Siaⁿ-sok (sòe kùn-á) (rolled) 5000 m·s−1 (at r.t.)
Jia̍t-phòng-tiòng 23.1 µm·m−1·K−1 (at 25 °C)
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t 237 W·m−1·K−1
Tiān-chó͘-lu̍t 28.2 nΩ·m (at 20 °C)
Chû-sèng paramagnetic[4]
Young hē-sò͘ 70 GPa
Shear hē-sò͘ 26 GPa
Bulk hē-sò͘ 76 GPa
Poisson pí 0.35
Mohs ngē-tō͘ 2.75
Vickers ngē-tō͘ 160–350 MPa
Brinell ngē-tō͘ 160–550 MPa
CAS teng-kì pian-hō 7429-90-5
Le̍k-sú
Chhui-chhek Antoine Lavoisier[5] (1787)
Siōng chá hû-lî Hans Christian Ørsted[6] (1825)
 hō-miâ Humphry Davy[5] (1807)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: a-lú-mih ê tông-ūi-sò͘
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
26Al trace 7.17×105 y β 1.17 26Mg
ε 26Mg
γ 1.8086
27Al 100% 27Al is stable with 14 neutrons
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Aluminium monoxide
  3. Aluminium iodide
  4. Lide, D. R. (2000). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds" (PDF). CRC Handbook of Chemistry and Physics (81st pán.). CRC Press. ISBN 0849304814. 
  5. 5.0 5.1 "Aluminum". Los Alamos National Laboratory. 3 March 2013 khòaⁿ--ê. 
  6. "13 Aluminium". Elements.vanderkrogt.net. 2008-09-12 khòaⁿ--ê.