Chheng-chúi chó͘-su
Chheng-chúi chó͘-su (清水祖師), mā kiò-chòe Môa-chiong siōng-jîn (麻章上人), Bân-lâm só·-chāi kóng chòe O·-bīn chó·-su khah chōe, ah nā Tâi-ôan sī ka hō·-chò Chó·-su-kong a̍h-sī Chó·-su-iâ. Chó·-biō tī Hok-kiàn Chôan-chiu An-khoe-koān ê Chheng-chuí-giâm (泉州安溪縣清水巖). An Chheng-chúi-giâm chó·-biō hun-lô· chhut-khì ê chó·-su-biō kàu-taⁿ piàn-thian-hā, kî-tiong sǹg Tâi-ôan ê biō-am siōng chōe, che í-gōa, tī Má-lâi-se-a, Sin-ka-pho kah Hui-lu̍t-pin chià-ê só·-chāi mā ē-tàng khòaⁿ-tio̍h Chheng-chúi chó·-su biō.
Tâi-ôan Chheng-chúi chó͘-su ê hun-sin
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tâi-ôan chôan-kok lóng-chóng ū chiâⁿ-pah chō Chheng-chúi chó͘-su biō. Tī Tâi-ôan, chó͘-su-kong ū chin chōe ê hun-sin, kok só·-chāi ê kiò-hoat bô it-tēng kāng-khóan, chú-iàu ê kiò-hoat sī : Sam-tai chó͘-su, Hông-lâi chó͘-su, Hián-èng chó͘-su, Chiàu-èng chó͘-su, Hui-èng chó͘-su, Phó·-hiân chó͘-su kah La̍k-phīⁿ chó͘-su, kî-tiong La̍k-phīⁿ chó͘-su siāng-kài ū miâ-siaⁿ.
Tâi-ôan Chheng-chúi chó·-su biō
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tī Tâi-ôan chiâⁿ-pah chō Chheng-chúi chó·-su biō tang-tiong, siōng hai siōng chhut-miâ ê ū 3-chō, he to̍h-sī Sam-kiap Chó·-su-biō, Tām-chúi Chó·-su-biō kah Báng-kah Cho·-su-biō. Kî-tiong koh ài-sǹg Sam-kiap Chheng-chúi Chó·-su-bio le̍k-sú siōng kú-tn̂g, siāng chhut-miâ, siāng lêng-siàⁿ, hiuⁿ-hóe mā siāng-kài ōng. Sam-kiap Chó·-su-biō kui-chō biō-am khí kah súi-tang-tang koh kim-sih-sih, bô-lūn khí-chhù ê kiàn-tiok châi-liāu a̍h-sī kóng thô·-chúi-sai, chò-ba̍k-sai ê chhiú-lō·, lóng mā it-lia̍p-it.
Chheng-chúi chó·-su ê thôan-soat
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Bîn-kan thôan-soat kóng Chheng-chúi chó·-su chāi hān-kan ê sī-chūn sìⁿ Tân(陳), miâ kiò Èng(應), (mā ū-ê kóng hō·-chòe Tân Chiau a̍h-sī Tân Chiau-èng (陳昭應)), i ê hoat-miâ hō·-chò Phó· Chiok (普足), chhut-sì tī Sòng-tiâu Jîn-chong khèng-le̍k 4-nî chiaⁿ-go̍eh chhoe-6, chhut-sì ê só·-chāi sī Hok-kiàn Éng-chhun-koan (永春縣) Sio-ko· hiong. Tân Èng chū sè-hàn to̍h tiàm 1-keng miâ hō·-chòe Tāi-hûn-īⁿ ê sī-biō chhut-ke chia̍h-chhài, lō·-bé i bōe-kham cho-siū sī-biō ê khó·-to̍k, ka-kī poaⁿ-khì Ko-thài-soaⁿ, tī hia tah 1-keng chhâ-chhù-am, pih-koan siu-hēng, āu--lâi, iū-koh tit-tio̍h Tāi-chēng-soaⁿ Bêng Siông tāi-su ê chí-tiám, gián-tha̍k Hu̍t-keng 3-nî, chóng-sǹg kak-ngō· chhut tāi-tī-hūi. Bêng Siông tāi-su chôaⁿ siu i Tan Èng sai--ê chò tô·-tē, thôan-siū i chin kang-hu. Bêng Siông tāi-su khòan-tō i kóng : Hu̍t-kài siōng tōa ê kong-tek to̍h sī chò siân-sū, só·-í ài pàng-sak it-chhiat ê sè-sio̍k, kā kiù-chè kah pang-chān sè-kan ê chò-hoat khòaⁿ-chò ka-kī ê chit-jīm. Tân Èng kā su-hū kau-tài ê ōe kì-kah tiâu-tiâu-tiâu, i khai-sí tī Môa-chiong hêng-i tī-pīⁿ, kiù-chō· peh-sìⁿ, ah tng-tē lâng chôaⁿ kā hō·-chòe Môa-chiong siōng-jîn.
Sòng-tāi Sîn-chong gôan-hong 6-nî ê sî-chūn, Hok-kiàn An-khoe, Éng-chhun chit-tah tōa-hōaⁿ (大旱), hiong-bîn chhiáⁿ Môa-chiong siōng-jîn lâi khit-hō· (乞雨), bô-gî-gō· chiâⁿ-si̍t tōa-hō· lo̍h-bōe-lī, chū-án-ne, lâng chôaⁿ kā i hō·-chòe Chheng-chúi chó·-su. Che í-āu, An-khoe chit-tah ê peh-sèⁿ chôan tī Hông-lâi-soaⁿ soaⁿ-téng khí 1-chō biō-am, iau-chhiáⁿ Môa-chiong siōng-jîn lâi hia khiā-khí, chit-ê só·-chāi sūn-sòa hō·-miâ kiò Chheng-chúi-giâm. Thôan-soat kóng, Môa-chiong siōng-jîn tī hia siu-hēng 19-nî, kî-kan kiù-khó· kiù-lān, pho·-lō· chō-kiô, chō-hok peh-sèⁿ, thong-lâng o-ló, iu-kî Chiang-chiu, Theng-chiu (汀州) chit-tah ê peh-sèⁿ lóng lâi sìn-hōng i.
Sòng Hui-chong cheng-kok 9-nî, 5 go̍eh 13 hit-kang, Môa-chiong siōng-jîn ôan-chek seng-thian, hiáng-liân 65 hòe. Tē-hng jîn-sū kám-liām ê i ê kong-tek, ka i ê chò-ûi hōe-pò tiâu-têng. Tiâu-têng sûi thek-hong chò Chiau Èng tāi-su.
Sam-kiap Chó·-su-biō ê kóng-hoat
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tâi-ôan Sam-kiap Chó·-su-biō kok ū lēng-gōa 1-chióng thôan-soat. Chheng-chúi chó·-su sī Pak-Sòng kiaⁿ-to· Khai-hong-hú Siông-hû-kōan lâng (taⁿ Hô-lâm Khai-hong), chêng-keng tui-sûi Sòng-tiâu chái-siōng Bûn Thian-siông pó-ka ōe-kok, tí-khóng Gôan-peng (元兵) chhim-hōan, sī hit-sî ê bîn-cho̍k eng-hiông. Chheng-chúi chó·-su chai-seⁿ ê thé-ín tī Hok-kiàn ê Chheng-chúi-giâm, kòe-sin liáu-āu, Bêng Thài-chó· tài-liām ê kong-tek, thek-hong chò Hō·-kok-kong, jî-chhiáⁿ hā-lēng tī Hok-kiàn An-khoe Chheng-chui-giâm chit-ê só·-chāi khí-keng chō-biō, hō· lâng sè-tāi chè-sī. Chū-án-ne, Hok-kiàn An-khoe lâng chôaⁿ ka hō·-chòe Chó·-su-kong, i ê biō-am ho·-chòe Chó·-su-biō.