Op 2 september gaat onze nieuwe serie TBS: Aan de andere kant in première op NPO1. Een serie waarvoor de eerste bouwstenen, zoals zo vaak bij ons, jaren geleden al werden gelegd. Filmen binnen de muren van Justitiële instellingen is voor iedereen spannend: voor de medewerkers, voor de patiënten/gedetineerden, voor Justitie en niet in de laatste plaats voor slachtoffers en nabestaanden: die kunnen dit namelijk allemaal zien. Nu ben ik gewend om te jongleren met belangen, emoties, onzekerheden en risico’s maar ik kan met recht zeggen dat ik nog nooit zoveel afwegingen heb moeten maken als voor deze serie. Ik ging de tbs in met een longlist aan onderwerpen die ik wilde onderzoeken: delictgedrag, risico’s, incidenten binnen en buiten de kliniek, vergelding, kosten/baten, recidive noem maar op. Uiteindelijk haalt niet alles de serie, want ik heb maar beperkte zendtijd, maar ik hoop dat we met deze driedelige serie een volledig beeld kunnen brengen van wat tbs nou eigenlijk inhoudt.
De behoefte om deze serie te maken is ontstaan omdat ik merkte, als ik bijvoorbeeld aanwezig was bij grote rechtszaken, dat slachtoffers en nabestaanden vaak boos of teleurgesteld waren als een dader een korte (of geen) gevangenisstraf kreeg en tbs. Het voelt voor hen vaak alsof een dader ergens mee wegkomt. Ik begrijp die gedachte. Aan de andere kant, als ik hoor: ‘Twee jaar en tbs’ dan hoor ik eigenlijk: ‘Elf jaar opsluiting.’ Want dat is het feitelijk: een tbs behandeling duurt gemiddeld 9.4 jaar. En wat gebeurt er dan in die bijna 10 jaar? Je kunt het allemaal zien omdat we een aantal mensen ruim 3 jaar hebben gevolgd: van opsluiting in de isoleer na een geweldsuitbarsting tot hun eerste rondje rond de kliniek tot na jaren een keer boodschappen doen en uiteindelijk weer voorzichtig ‘buiten’ wonen. We zien ook dat het voor sommigen misschien wel onmogelijk is om ooit weer buiten te komen, omdat ze na 33 jaar geen vooruitgang boeken. In de serie is er daarnaast ook uitgebreid ruimte voor slachtoffers, nabestaanden, familie van patiënten, critici en behandelaren.
Ik wil tbs kliniek Rooyse Wissel en haar medewerkers en patiënten bedanken voor hun gastvrijheid, het vertrouwen maar vooral hun openheid. Wij mochten -zolang de veiligheid het toeliet- vrij filmen en hebben niets gecensureerd, hetgeen waardevolle gesprekken opleverde. De serie is vanaf 2 september drie weken lang wekelijks om 21:30 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO1.
