paxhe
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « pascere » (minme sinse) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -xhe » des viebes, adon droet cuzén avou l' vî lingaedje d’ oyi «paistre», ki dna l' francès « paître ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /paç/ /paʃ/ /pah/ /paʃi/ /pahi/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /paç/
- Ricepeures : nén rcepåve
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | paxhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | paxhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | paxhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | paxhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | paxhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | paxheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | paxhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | paxhou |
Ôtes codjowaedjes | come mete |
paxhe
- (v. sins coplemint) magnî del yebe al tere tot djåzant d' roemiants.
- Vos moennroz les biesses po-z aler paxhe. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (tchesse) magnî dins on tchamp, tot djåzant d' on singlé.
- Li singlé a paxhou cial. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) magnî (del yebe) tot cåzant d' ene biesse k' è magne.
- Li bierdjî moenna ses berbis paxhe li novele yebe. — Motî Forir (fråze rifondowe).
-
Ene våtche ki paxhe.
Parintaedje
[candjî]- paxhou
- paxhaedje, paxheu
- paxhon, paxhner, paxhnåde
- paxhi, paxhisse
- ripaxhe (si ripaxhe, si rpaxhe), ripaxhou
- rapaxhe
Sinonimeye
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Dizotrins mots
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]betchter (magnî des plantes metowes e hôt)
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]magnî del yebe al tere
magnî del yebe po on singlé
- Francès : herbeiller (fr)
Codjowas
[candjî]paxhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « paxhe ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « paxhe ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « paxhe ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Viebes do walon avou l' cawete -xhe
- Mots walons rtrovés e vî lingaedje d' oyi
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francès
- Mots avou l' betchfessî xh
- Mots do walon d' on seu pî
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come mete
- Motlî do walon po les tchesseus
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon