ovroe

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « ovrer », avou l’ cawete « -oe », adon rucuzinåve avou l' vî lingaedje d’ oyi « ouvroir »

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɔvʀwɛ/ /ɔvʀøː/ /ɔvʀɛ/ /uvʀɛ/ /ɔvʀuː/ /ɔvʀyː/ (oyon O.OU) (betchfessî oe)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔvʀwɛ/
Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
ovroe	ovroes

ovroe omrin

plaece k' èn ome di mestî î overe.
- Dizo l’ ovroe d’ on taeyeu d’ pires – èn abatou,
  On toetea d’ panes montés so pîces - ,
  Sins l’ ome k’ est la, vs årîz ene gote pawou,
  Come d’ esse tot fén seul divins ene eglijhe. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Dizos l’ovreû d’on tèyeû d’pîres… », 1925, p.57 (fråze rifondowe).
- Des bwès wice ki l' mistere rind påjhûle li pinsêye
  Après les longs tracas do perpite ou di l' ovroe— Louis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 118 (fråze rifondowe).
- Cwand il a stî tot seu e l' ovroe, i s' a cayî a rire — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
- Cwand l' cinsî a criyî "hôw" a ses tchvås, l' ome di mestî esteut dedja so l' ouxh di si ovroe — Léon Gengoux (fråze rifondowe).
- Il ont fwait on bardakin dins l' ovroe po mete li buro — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- L' ovroe d’ on lutî, c' est come on trô d' Alibaba, å rgår des droles d' usteyes ki vos î aler trover — Lucyin Mahin.
- Et, tot tapant å lådje li vî ouxh di si ovroe,
  Vla k' i dåre e-n ene coine, dviersî on hopea d' plantches,
  Tot covrowes d' arincrins : les waxhlins estént la !
  — Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe" (fråze rifondowe et rarindjeye).
(pus stroetmint) plaece d' on botike di potî la k' on wåde li diele et fé les maxhåds.
- L' ovroe al tere da Chichi Potale ni tchôme djamåy — Émile Lempereur (fråze rifondowe). (dins Dji vôreu tchanter Tcheslet, p. 107)
(pa stindaedje do sinse) plaece la k' bråmint des ovrîs ovrèt.
- Mes sondjes dansèt come les foumires des tchminêyes des ovroes — Émile Wiket (fråze rifondowe).
(noûmot pa stindaedje do sinse) :
1. (éndjolike) purnea (finiesse) k' on-z overe dissu, sol waitroûle del copiutrece.
  - Vos ploz passer abeye d' èn ovroe a l' ôte etot tapant ALT ESC.
2. dins on raploû d' sincieus, såle k' ene troplete di djins î dviznut d' on spepieus boket do tinme do raploû.
  - Dj' esteu avou l' ovroe so les maladeyes des ongletes des vatches.

Sinonimeye

(djenerå) : atulî (pa rfrancijhaedje)
(plaece ki sacwants djins d' mestî, come les shabotîs, ovrèt) : botike
plaece la k' bråmint des ovrîs ovrèt : fabrike, oujhene

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

ouvrèt : ELem
ouvwêr : O4
ouvrè : O0, C106 a "ovrè"
ovreû : E1, E34, S0
ovroû : S117
ovrwè : C106 a "ovrè"
ovrè : C106

E rfondou walon :

ovroe : R10 ^(lére), R11 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : O103

Ratournaedjes

plaece k' èn ome di mestî î overe

Inglès : workshop ^(en)
Francès : atelier ^(fr)

plaece la k' bråmint des ovrîs ovrèt

Inglès : factory ^(en)
Francès : usine ^(fr), manufacture ^(fr)

finiesse k' on-z overe dissu so ene éndjole

Francès : application ^(fr) ouverte

såle k' ene troplete di djins î dviznut d' on spepieus sudjet

Inglès : workshop ^(en)
Francès : atelier ^(fr)

Waitîz eto

Lijhoz l’ årtike ovroe (discramiaedje) so Wikipedia