Aller au contenu

kipiter

Èn årtike di Wiccionaire.
Alofômes di k(i)- / co-
Plinne cogne Lidje-Årdene
(betchete sipotchåve)
Cogne Nameur-Tchålerwè
(betchete nén spotchåve)
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene
kipiter copiter cpiter

Etimolodjeye

[candjî]

Do viebe « piter », avou l’ betchete « ki- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) k(i)pite
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) k(i)pitez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) k(i)pitans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) k(i)pitnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) k(i)pitrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) k(i)pitéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) k(i)pite
pårt. erirece (dj’ a, vos av) k(i)pité
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

kipiter (viebe å coplemint)

  1. diner bråmint des côps d' pî.
    • I sont ki cpitèt ç' pôve tchén la; totaleure, i s' front hagnî.
    • Li pope d' Anvers, li xhufleu et l' pourichinel avou tos les ôtes beabeas, s' avént retrôclé al coine di li tchminêye, di sogne d' esse e l' voye del cene ki cpitéve tot çou k' ele trovéve divant leye. Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.8 (fråze rifondowe).
    • Li Mwami (rwè do Rwanda) end a ene si grande ki... twè et mi, cwand on-z a stî pixhî, ebén on l' scheut; lu, i nel scheut nén: i l' kipite Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
  2. nén traitî dadrame.
    • Twè, ki s’ howe ouy del ricnoxhance,
      Twè, k’ on cpitéve d’ lådje et d’ lon
      Cwand dji t’ veya pol prumire feye,
      T’ as semé l’ noere miråcoleye,
      E l’ åme des cis k’ ont stou si bons ! Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), « On sai bin pô çou qu’on ramasse », p.84 (fråze rifondowe).
  3. (imådjreçmint) èn nén bén cåzer (ene langue).
    • Gn a toplin di ratourneus d' pîces di teyåte ki cpitèt l' walon.

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

Ratournaedjes

[candjî]
diner bråmint des côps d' pî
må cåzer on lingaedje