Aller au contenu

hardi

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : hårdî.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje vî francike « hartjan » (divni deur); çou ki dene on mot avou l’ cawete « -i »

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin hardi hardis
femrin padrî hardeye hardeyes
femrin padvant hardeye hardeyès

hardi omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. ki n' a peu did rén ni d' nolu (sakî).
    • C' est on hardi demon Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Bén t’ es hardi d' laixhî l' gamén aler a Nameur a velo on vint-ey-onk di djulete
    • Bén t' es hardeye, mi feye, d' endaler tote seule, del nute, dins les bwès ! Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
    • Ci govion la est hardi åtoû des femes Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Vosse sour est ene hardeye crapåde Motî Forir (fråze rifondowe).
    • On a l' droet d' esse hardi cwand on dit l' vraiy Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Elle est hardeye po si ådje Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Ci govion la est hardi åtoû des femes Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Et l' djoû del fiesse, divins ene ronde-danse,
      Les ptits veres el rindant hardi,
      I lyi djåspina d' acoirdances… Louis Lagauche, "Amon nos autes : tchansons tchusèyes" (1908-1912), p.78 (fråze rifondowe).
  2. ki n' a nén peu d' aler conte les idêyes do tins (ouve di belès letes).
    • L’ oteur walon doet esse modiene, et l’ pus hardeye idêye nel doet nén rbouter Lambert Lemaire (fråze rifondowe).
  3. ki n' si djinne nén.
    • Waite a ti ! T' as-st a fwaire a on hardi copere.
    • Taijhoz vos, vos estoz trop hardi Motî Forir (fråze rifondowe).
  4. (imådjreçmint) grand, hôt.
    • Et, cwand l' esté lyi rind li spexheur di ses foyes, On croet, tot moussant dzo, k' on-z inteure a l' eglijhe Enairant dzeu nosse tiesse ses hardeyès vôsseures Henri Simon (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

[candjî]
    • C’èst dès tièsses di cabu, sovint dès couyoneûs,
      Mins di Lîdje à Tournaî, di Auve jusqu’à Arlon,
      S’ i d’visenut ôtrumint, i n’ sont jamaîs pèneûs
      Do causè ârdimint leû bia linguadje walon.
      — Jean-Paul Daussain, Amon nos-ôtes lès walons.

Sipårdaedje do mot

[candjî]

Basse Årdene, w. do Levant

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

Ratournaedjes

[candjî]
hardi
hardi

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin hardi hardis
femrin hardie hardies

hardi omrin

  1. hardi (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon).