faxhe
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /faç/ /fah/ /faχ/ /faʃ/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /faç/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
faxhe | faxhes |
faxhe femrin
- (mot d’ mousseure) sitofe ki retoure on påpåd, aprume so s' dirî.
- Rimetoz ene faxhe å påpåd.
- Neni ! Cwand dj’ passa djondant d’ leye,
Ele ahopéve e-n ene schôtlêye
Ene faxhe d’ efant, des ptits lignrês— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe). - Li mamé rôle so s' cou, so s' tiesse,
I n' kinoxhe ni faxhe, ni lignrê. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les lign’rais dè Bon Diu", p.45 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- al faxhe
- Cisse coulêye n' esteut nén walone
Wice k' on n' veyeut li Criss nole pårt.
A l' faxhe, nos l' avans ddja veyou;
E nosse gadot, ns l' avans cnoxhou — Amand Géradin (fråze rifondowe).
- Cisse coulêye n' esteut nén walone
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]pîce po refaxhî
Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]Codjowa
[candjî]faxhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « faxhî »
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « faxhî »
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « faxhî »
- Faxhe mu c' gamén la comifåt.}}
Etimolodjeye 2
[candjî]Do viebe « fé », racuzinåve avou l' francès « fasse ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /faç/ /fah/ /faχ/ /fas/ /faʃ/ /fʒaʃ/ (betchfessî xh)
- (avou ene ôte cawete) /fih/ /fis/ /fzis/ /fʒiʃ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /faç/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Codjowa
[candjî]faxhe
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « fé »
- Vos ouxhîz bén mî fwait do brêre
Ki l’ diåle les saetchaxhe e l’ infier,
K’ avou ses grifes, e trô d’ leu cou,
I faxhe moussî do plonk fondou ! — Marian de Saint-Antoine (fråze rifondowe).
- Vos ouxhîz bén mî fwait do brêre
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Sivierbas do walon
- Mots avou l' betchfessî xh
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les mousseures
- Mots do walon avou des ratourneures
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francès