Aller au contenu

e

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : é, è, ê, ë, ē, ĕ, ę, ế, ę́, ȩ, , e-, é-, -e, , , , -e-, , , , , , , ˀeˑ, ɇ, Ə, ə, ɘ, ǝ, , , , , ʻe, ’e, ’é, 𝐞, 𝑒, 𝒆, , 𝓮, 𝔢, 𝖊, 𝕖, 𝖾, 𝗲, 𝘦, 𝙚, е.

Scrijha latén

[candjî]

Lete

[candjî]
pitite lete grande lete
e
U 0065
E
U 0045

e

  1. cénkinme pitite lete et deujhinme voyale di l’ alfabet latén.
  2. chife catoize e sistinme egzadecimå.
    • Li grijhe coleur avou l’ côde rodje-vert-bleu (RVB) 238, 238, 238 pout si scrire « #eeeeee » u co « #eee » dins ene foye di stîle (CSS), avou des grandès u ptitès letes.

Note

[candjî]

Cisse lete cial ni doet nén esse maxheye avou l’ lete foirt ershonnante di l’ alfabet cirilike : е.

Waitîz eto

[candjî]

Lijhoz l’ årtike Lete E so Wikipedia

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén "in illo" (minme sinse)

Prononçaedje

[candjî]

Divancete

[candjî]
Alofômes
e e-n
singulî pluriyal
omrin e / e l' (divant voyale) ezès
femrin el / e l' (divant voyale) ezès

e (nén candjåve)

  1. divant on sustantif omrin defini li cmince pa ene cossoune (vout dire: dins li).
    • Dji m' pormoenne e bwès.
    • Elle esteut-st e corti.
  2. divant on sustantif omrin defini ki cmince pa ene voyale (pout esse replaecî pa dins, avou l' årtike l' ki dmeure).
    • Metoz çoula e l' årmå.
  3. (pus stroetmint) dins (divant sacwants sustantifs u nos prôpes femrins, avou rsaetchaedje di l' årtike).
    • Ça s' a passé e France.
    • I s' a tapé e Mouze.
    • Gn aveut des soris e scole.
  4. dins (divant des prezintoes, omrins u femrins)
    • E ç' payis ci, vos seroz cwite des hapeus d' boûsse.
    • End a e sacwants plaeces.
    • Dj' a ene pire e m' solé.
    • Esmayel si feme, ele serè reclôse e leu måjhone Lucyin Mahin, Vera.
  5. (pus stroetmint) dins (on metou lingaedje).
    • Rimetoz mu ci tecse la e walon.
    • Li djudje breya on cmandmint e l' almand Joseph Minet (fråze rifondowe).
  6. (toponimeye) divant sacwants nos d' plaece.
    • I dmeure e-n Ôvîfa.
    • C' est ene pormoennåde e Djambe avou les scrijheus did la.
  7. divant on pårticipe prezintrece, marcant ene accion ki s' fwait e minme tins.
    • Rotans e tchantant.

Ratourneures

[candjî]
  1. walon e scole: cours di walon tins des scoles ordinaires.
    F. "wallon à l'école".
  2. mete ene sacwè e plaece : el bén rindjî.
    F. "ranger".
  3. e trexhe (Loukîz a : trexhe)
  4. va s’ tchire e Mouze, on voerè t’ cou (Loukîz a : Mouze)

Parintaedje

[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

  • e- (betchete)

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
sinse d' ecloymint (e corti, e Mouze)
po des lingaedjes
divant on pårticipe prezintrece (e tchantant)

Notule d’ uzaedje

[candjî]

Gn a des cas la ki l' francès « en » n’ est nén ratourné pa « e » :

  • côper a bokets ; moussî a-n Almand, pårti a deus (gn a nole idêye di « dins li »)
  • F. "passer de main en main" = passer d’ ene mwin a l’ ôte
  • F. " de mal en pis" = todi pus pire ; i va todi pus må.

Omofoneye possibe

[candjî]

Rilomêye do mot

[candjî]

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Ortografeyes

[candjî]

e (dins), el (dins li)

E li scrîta (1100-1600) :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

e (dins on lingaedje, ou dvant on pårticipe prezintrece)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
  • e, en : (rifondaedje ricandjî enawaire)

Ratournaedjes

[candjî]
sinse d' ecloymint (e corti, e Mouze, e scole) Loukîz a : dins
divant sacwants nos d' plaece
  • Francès : en (fr) (en Avignon)
divant on pårticipe prezintrece
  • Inglès : viebe avou l' cawete -ing (en) (singing) metou tot seu u après while (en)
  • Francès : en (fr) (en chantant)
  • Neyerlandès : viebe avou l' cawete -end (nl) (zingend) metou tot seu

Waitîz eto

[candjî]

Lijhoz l’ årtike Divancetes_el_toponimeye#Divancete_e so Wikipedia