djouwer
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « djouwer », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒu.ˈwe/ /d͡ʒy.ˈwe/ /d͡ʒɔ.ˈwe/ /d͡ʒɔ.ˈwɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒu.ˈwe/
- Ricepeures : djou·wer
Viebe
[candjî]djouwer (v. sins coplemint) (1ire troke) (codjowaedje)
- s’ amuzer a on djeu.
- Les efants d’ asteure èn djouwèt pus ås måyes. — Motî do Virwin (fråze rifondowe).
- Ci n’ est nén todi les pus vayants ki djhèt ås ôtes : « on n’ a nén l’ tins d’ djouwer ». — Motî do Virwin (fråze rifondowe).
- fé des atchtaedjes et vindaedjes dins ene boûsse ås tites (sins s’ î cnoxhe assez).
- I djouwéve so internete et on lyi a vindou tot l’ sint-friskin.
- (pa stindaedje do sinse) (ene miete po rire) (sessouwalité) awè des rapoirts di seke (nén serieus).
- Vloz k’ on djowe å docteur ?
- (viebe å coplemint) & (v. sins coplemint) (muzike) fé aler èn instrumint.
- Et por leye djouwéve t i so s' mascråwêye vierlete— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.91 (1929), "Li sondje dè mèstré" (1925) (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé aler ene pîce di teyåte, fé on rôle.
- Djåke, po k’ on djowe si pîce, adjinçnêye ene ariole. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.107 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]- djouwer ås mames.
- Li ptite Driyene divna ossu påle ki l' imådje del moirt tot s' ritournant so l' ome ki bouxhive avou s' cane sol soû del coû afîsse d' assaetchî l' atincion ses cårpeas ki djouwént-st ås mames. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.46 (fråze rifondowe).
- djouwer ås sôdårds.
- MELIYE. – Pocwè n’ a-t-i nén vnou ?
DONÉ. – C’ est cåze del gåre civike : i djouwèt co ene feye ås sôdårds ouy ! — Henri Simon, « Sètche, i bètche » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.35 (fråze rifondowe).
- MELIYE. – Pocwè n’ a-t-i nén vnou ?
- djouwer ås respounetes
- djouwer å pus foirt tchivå
- i n’ djowe nén avou tos ses contes
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
[candjî]- (fé des operåcions so les boûsses): biyter, boursicoter
- (awè des rapoirts di seke): cougnî ; Loukîz a : « cougnî »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- djouwer : R13
Li mot n’ est nén dins : S40
Ratournaedjes
[candjî]s’ amuzer a on djeu
fé des operåcions so les boûsses
- Francès : jouer en bourse (fr), spéculer (fr)