Zêeuws-Vloandern
Zêeuws-Vloandern is nu e stik van Holland, in de provinsje Zêeland, dat teegn België ligt. Sedert de gemêentelikke herindêlienge van 2003 bestoat 't nog uut drie gemêentn: Sluus, Terneuzn en Ulst.
Geschiedenisse en geografie
[bewerkn | brontekst bewerken]
Tout vô 't joar 1600 was Zêeuws-Vloandern geweune een dêel van Vloandern dan d' Hollanders hèin bluuvn bezettn tout de Fransche Revolutie. Tussen 1794 en 1815 makte 't dêel uut van Ôost- of West-Vloandern (Sluus, Cadzand, Breskens). Zêeuws-Vloandern is 't ênigste dêel van Zêeland da nie an minstens drie kantn an woater grenst.
't Is een belangryk gebied vo 't kanoal Gent-Terneuzn. Ten westn van de Braakman, moar ook in de ôostelikke platsn Terneuzn, Axel en Zaamslag zyn de mêeste inweuners protestant, dikwils afstammeliengn van West-Vlamsche protestantn die hier in de 17ste êeuwe zyn kommn weunn. Moa d'r weunn ook elders veel menschn met e Vlamschn achtergroundhistorie. 't Is surtout e gebied voe boern. In Philippine kommn veel Vloamiengn mussels eetn. In Sluus en Axel kommn ze voe te shoppen. Terneuzn en Hulst trekkn veel Vlamsche dagsjestoeristn. Deurda veel protestantn trouwdegen met andere protestantn van "over 't woater", is de toale van Zêeuws-Vloandern nu teegnwoordig voe 't grotste dêel Zêeuws, moa wel styf beïnvloed deur 't West-Vlams, surtout, moa nie ollêne, in Sluus en wyde omgevienge.
Ol vanof 1828 is Zêeuws-Vloandern mè de reste van Zêeland verboundn gewist deur overzetbôotn. Vanof 1866 had de provinsje Zêeland e geregelde dienst me stôombôotn. In 1958 kreegn die bôotn deur under noamn de bekende lapnoame "prinsessebôotn". Hoewel d'Hollandsche regerienge en de Zêeuwsche Stoatn in 1945 beloofd aan van de overzetbôotn teminste voe Zêeuws-Vloamiengn gratis te moakn, gienk 't abonnement assan mor dierder kommn. In 1958 dreigde de actiegroep "Vrije Veren" (="Gratis Veerboten") zefs met ofscheidienge van Holland en anslutienge by België os de veren nie were gratis zoun wordn. 't Was d' êeste en vorlopig ênigste ki dan d'inweuners van Zêeuws-Vloandern doar serieus mee dreigdn. De pryzn zyn loater pertank toch were verhoogd. In 2003 zyn de bootverbindiengn voer auto's ofgeschaft achter d'openienge van de Westerschelde-tunnèl. Ip de verbindienge tusschn Vlissingn en Breskens bluuft er een overzetbôot voarn allêne voe velo's en voetgangers, en uutgeboat deur Veolia Transport Fast Ferries.
Noamn van stadjes of gemêentjes
[bewerkn | brontekst bewerken]- Axel
- Biervliet
- Breskens (Bresjes)
- Clinge
- Cadzand (Kezand)
- Eirdnburg (Aerenburg)
- Groede (De Groe)
- Hôofdploate
- Koewacht
- Ôostburg
- Philippine
- Retranchement
- Sas van Gent
- Schôondyke
- Sint Anna ter Mude (Sint-Anna-ter-Mu)
- Sluus
- Sluuskille
- Terneuzn
- Ulst
- Veugelweirde
- Westdorpe
- Yzendyke
- Zuudzande
Toale
[bewerkn | brontekst bewerken]In Zêeuws-Vloandern wordt er Zêeuws-Vlams geklapt.
't Woord Zêeuws es nen oudn Middel-Nederlandschn genitiefvorm van zêe en wil dus letterlik zeggn: van de zêe, an de zêe.
Bekende Zêeuws-Vloamiengn
[bewerkn | brontekst bewerken]- Den bekendstn Zêeuws-Vloaming is oungetwyfeld Johan Hendrik van Dale, de man van de dikke van Dale. Je weundege in Sluus.
- Emile Buysse, schryver
- Willem van Hanegem, voetboller en trainer
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Zeelandic Flanders van Wikimedia Commons. |
|
| |
|---|---|
| Gemêentn: | |
| Provinsje Zêeland | Holland | |