Johann Sebastian Bach

Johann Sebastian Bach ( /ˈjoːhan zeˈbasti̯an baχ/ ^?; Eisenach, 21 moarte 1685 - Leipzig, 28 juli 1750) was ‘n Duutschn componist. Je speeldeg orgel, clavecimbel en viole.

Zyn muziekstyl: de polyfonischn styl van de barok.

J’is twi kis getrouwd gewist en j’èt eenentwintig joungers g’èd.

De stamvoader van d'oude muzikantnfamilie uut Thüringen was Hans Bach (ca 1580-1626). Van zyn drie muzikoal actieve zeuns was Christoph (1613-1661) de grootvoader van Johann Sebastian. De voader van Johann Sebastian, stads- en hofmusicus, was Johann Ambrosius (1645-1695). Bykans ol de Bachs woarn cantors, organistn of stadsmuzikantn. Ze kwoamn geirn tegoare vo muziek te speeln.

Eisenach (1685-1695)

Johann Sebastian Bach is den eenentwintigstn moarte 1685 geboorn in Eisenach, Duutsland. Ost 'n neegn joar oud was, stierven zyn ouders.

Ohrdurf en Lüneburg (1695-1702)

Je wierd ipgenoomn in de menoage van zyn oudste broere, die muzieklesse gaf en organist was in Ohrdurf, en die em doa verzekers muzieklesse gaf. In 1700 zat ‘n ip ‘t internoat van de St.-Michaelisschole in Lüneburg woa dat ‘n koorzanger was. Binst die periode kwamt ’n in contact mè de vierentwintig joar oudere organist van de Johanneskerke, Georg Böhm. Zyn invloed kun j'in veel van z'n werken oorn.

Arnstadt (1703-1707)

In 1703 wast ‘n enigte moandn violist en hulporganist an ‘t hof in Weimar en ol in ’t zelfste joar wierd ‘n uutgenodigd vo organist te wordn van de Bonifatiuskerke in Arnstadt. An z’n achttien joar kost 'n ol styf goed orgel speeln en in de vier joar dat ’n in Arnstadt was èt ’n em doarin, en ook helegans autodidactisch as componist, ountwikkeld. In 1704 schreeft ‘n z’n eeste cantate.

Mülhausen (1707-1708)

In 1707 wast ‘n organist an de Blasiuskerke in Mühlhausen. In ‘t zelfste joar trouwdeg't ie mè z’n nichte Maria Barbara Bach, loater de moeder van de beroemde zeuns Wilhelm Friedemann en Carl Philipp Emanuel. In Mühlhausen voerdeg't ie vocoal-instrumentoale kerkmuziek uut. Van de cantates die ier gecomponeerd zyn, zyn d'r e stik of vuve bewoard gebleevn. E joar achter zyn benoeminge pakteg't ie zyn ountslag.

Weimar (1708-1717)

In 1708 et 'n de positie van koamermusicus en organist anveird an ‘t hof in Weimar. Van grote betekenisse vor em was de kennismoakinge met de nieuwste Italioansche muziek (o.a. van Antonio Vivaldi), die regelmoatig deur d'hofkapelle wierd uutgevoerd en die z’n compositiestyl beïnvloedde. An zyn benoeminge tout concertmeester in 1714 in Weimar was den ipdracht verboundn vo regelmoatig cantates te componeern en uut te voern. Je componeerdeg' e reekse van ca 30 cantates in moderne styl, dwz. mè tekstn die nie bybels woarn, en ook 'n groot antal clavecimbel- en orgelwerkn, w.o. ‘t Orgelbüchlein.

Anhalt-Köthen (1717-1723)

In 1717 wast 'n kapelmeester an ‘t hof van de muziekliefhebber Leopold von Anhalt-Köthen. Dat hof was calvinistisch en doadeure wierd er gin kerkmuziek uutgevoerd. Je componeerde doa instrumentoale orkest- en koamermuziek, o.a. de zes suites vo cello-solo en de drie sonates en drie partita's vo viool-solo, d'orkestsuites in C en b, de twi vioolconcertn en ‘t concert vo twi viooln, de zes Brandenburgse concertn en ‘t eeste stik van Das wohltemperierte Klavier (1722). Ook ountstounden d’r in Köthen ca veertig weireldlikke cantates. E joar achter de dood van z’n eeste vrouwe in 1720 ist 'n getrouwd met de soprane Anna Magdalena Wülcken, die ook an ’t hof verboundn was. Met eur ad ’n de zeuns, Johann Gottfried, Johann Christoph Friederich en Johann Christian.

Leipzig (1723-1750)

In 1723 ist ’n verhuusd van Köthen noa Leipzig. As cantor van de Thomaskerke was Bach verantwoordelik vo de muziek in de liturgie van de hoofdkerkn van de stad en vo de muzikoale ipleidinge van de leerlingn van de Thomasschole. As 'director musices' ad ‘n de leidinge van de stadsmuzikantn en de zorg vo muziekuutvoeringn by belangryke geleegnheedn.

Bach liet em vele deur zyn oudste leerlingn vervangn, en makte ip die maniere tyd vry vo zelve te componeern en was enorm productief. Vo bykans iedere zun- en kerkelikke feestdag schreeft ‘n e cantate, toutdat er vuuf complete joargangn gevormd woarn. Ollene bewoard gebleevn zyn de joargangn 1723-1724, 1724-1725 en 1725-1726, w.o. de grote 'Passionen' no Johannes (1724) en Mattheüs (1729).

De volgnde twintig joar is z’n productiviteit styf verminderd. Je schreef nog messn w.o. de grote messe in b en Weihnachts-Oratorium (1734).

In 1729 kreeg 'n de leidinge van ‘t idder deur Georg Philipp Telemann ipgericht Collegium Musicum, ’n vereniginge van beroepsmusici en studentn die wekelijks openboare concertn verzorgdn.

Neffest z’n officiële functies begost Bach meer en meer andacht te besteedn an z’n eign belangn: Je makte concertreizn (o.a. no Berlyn en Dresden) en je was nog surtout bezig mè uutgoavn van eign klavecimbel- en orgelwerkn.

Tusschn 1731 en 1742 kwoamn de vier deeln van z'n Klavierübung uut, in 1747 ’t Musikalisches Opfer (ipgedroagn an Frederik de Grote, die ‘t thema leverde) en ‘t orgelwerk Vom Himmel hoch, in 1748, de Schübler-Choräle vor orgel en postuum in 1751 de ounvoltooide Kunst der Fuge. En in ’t begun van de joarn veertig ‘t twidde deel van Das wohltemperierte Klavier. In 1745 de vierde en latste versie van de Matthäus Passion.

Zyn latste joarn

In zyn loatere joarn pakte Bach den tyd vor oudere composities t'ordenn. De latste drie joarn van z’n leevn krêegt 'n ‘n oogziekte en kwamt 'n blend. Den achtntwintigstn juli 1750 ist ’n gestorvn achter e mislukte oogoperoatie.

Johann Sebastian Bach e binst z’n leevn enom veel probleemn g’ed omdan z'in dien tyd winnig begrip an voa z’n compositieprestoaties. Nu wordt ’n anzien as e genie en een van de grotste componistn uut de geschiedenisse.

Zie ook

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Johann Sebastian Bach van Wikimedia Commons.