Xã hội loài linh trưởng
Bài viết hoặc đoạn này cần được wiki hóa để đáp ứng tiêu chuẩn quy cách định dạng và văn phong của Wikipedia. |
Xã hội loài linh trưởng (Primate sociality) là một lĩnh vực của ngành linh trưởng học nhằm mục đích nghiên cứu sự tương tác giữa ba yếu tố chính của mạng lưới xã hội ở loài linh trưởng: tổ chức xã hội, cấu trúc xã hội và hệ thống giao phối. Giao điểm của ba cấu trúc này mô tả các hành vi và mối quan hệ phức tạp về mặt xã hội xảy ra giữa những con linh trưởng đực và linh trưởng cái trưởng thành của một vài loài cụ thể. Sự gắn kết và ổn định của các nhóm được duy trì thông qua sự hợp nhất của các yếu tố, bao gồm: quan hệ họ hàng, sự sẵn sàng hợp tác, tần suất của các lý thuyết hành vi, hoặc cường độ khác nhau của các cấu trúc thống trị. Tổ chức xã hội linh trưởng tồn tại dọc theo một quang phổ, với các mạng lưới từ các hệ thống lân cận đơn độc đến các đơn vị đa cá nhân đến các xã hội đa cấp phức tạp bao gồm các đơn vị xã hội được tổ chức theo cấp bậc. Sự phát triển của các hệ thống xã hội linh trưởng đa dạng được coi là một phản ứng phòng vệ trước các loài săn mồi được hình thành qua quá trình chọn lọc tự nhiên. Sự hợp tác, phối hợp trong việc tìm kiếm phát hiện thức ăn, hợp tác và học tập xã hội cũng được coi là đồng lợi ích của việc sống theo nhóm.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Kappeler, Peter M.; van Schaik, Carel P. (2002-08-01). "Evolution of Primate Social Systems". International Journal of Primatology. 23 (4): 707–740. doi:10.1023/A:1015520830318. ISSN 1573-8604.
- Strier, Karen B. (2017). Primate Behavioural Ecology, Fifth Edition. London & New York: Routledge.
- Swedell, Larissa (2012). "Primate Sociality and Social Systems". Nature Education Knowledge. 3: 84–91.
- Silk, J. B. (2003-11-14). "Social Bonds of Female Baboons Enhance Infant Survival". Science. 302 (5648): 1231–1234. doi:10.1126/science.1088580. ISSN 0036-8075.
- Van Schaik, Carl (1983). "Why Are Diurnal Primates Living in Groups?". Behaviour. 87: 120–144 – via JSTOR.
- Owen, Megan A.; Swaisgood, Ronald R.; Blumstein, Daniel T. (January 2017). "Contextual influences on animal decision-making: Significance for behavior-based wildlife conservation and management". Integrative Zoology. 12 (1): 32–48. doi:10.1111/1749-4877.12235.
- Fuentes, Agustin (2002). "Patterns and Trends in Primate Pair Bonds". International Journal of Primatology. 23: 953–978.
- Palombit, Ryne A; Seyfarth, Robert M; Cheney, Dorothy L (September 1997). "The adaptive value of 'friendships' to female baboons: experimental and observational evidence". Animal Behaviour. 54 (3): 599–614. doi:10.1006/anbe.1996.0457.
- Couzin, Iain D. (March 2006). "Behavioral Ecology: Social Organization in Fission–Fusion Societies". Current Biology. 16 (5): R169–R171. doi:10.1016/j.cub.2006.02.042.
- Aureli, Filippo; Schaffner, Colleen M.; Boesch, Christophe; Bearder, Simon K.; Call, Josep; Chapman, Colin A.; Connor, Richard; Fiore, Anthony Di; Dunbar, Robin I. M. (August 2008). "Fission‐Fusion Dynamics: New Research Frameworks". Current Anthropology. 49 (4): 627–654. doi:10.1086/586708. ISSN 0011-3204.
- Grueter, Cyril C.; Matsuda, Ikki; Zhang, Peng; Zinner, Dietmar (October 2012). "Multilevel Societies in Primates and Other Mammals: Introduction to the Special Issue". International Journal of Primatology. 33 (5): 993–1001. doi:10.1007/s10764-012-9614-3. ISSN 0164-0291. PMC 3456921. PMID 23024443.
- Grueter, Cyril C.; Chapais, Bernard; Zinner, Dietmar (October 2012). "Evolution of Multilevel Social Systems in Nonhuman Primates and Humans". International Journal of Primatology. 33 (5): 1002–1037. doi:10.1007/s10764-012-9618-z. ISSN 0164-0291. PMC 3456960. PMID 23024444.
- Wrangham, Richard W. (1980). "An Ecological Model of Female-Bonded Primate Groups". Behaviour. 75 (3–4): 262–300. doi:10.1163/156853980X00447. ISSN 0005-7959.
- Creel, Scott; Dantzer, Ben; Goymann, Wolfgang; Rubenstein, Dustin R. (February 2013). Boonstra, Rudy (ed.). "The ecology of stress: effects of the social environment". Functional Ecology. 27 (1): 66–80. doi:10.1111/j.1365-2435.2012.02029.x.