Bước tới nội dung

Tombaugh Regio

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tombaugh Regio
Ảnh chụp chi tiết Tombaugh Regio; một hình ghép mảnh được dựng từ các hình ảnh đơn sắc do New Horizons chụp.
Đường kính1.590 km (990 mi)[1]
Được đặt tên theoClyde Tombaugh

Tombaugh Regio (/ˈtɒmbaʊ ˈrɛdʒioʊ/)[ghi chú 1] là đặc điểm bề mặt sáng màu lớn nhất của hành tinh lùn Sao Diêm Vương.[2][3][4] Nó nằm ở phía bắc của đường xích đạo, về phía đông bắc của Cthulhu Macula và về phía tây bắc của Krun Macula, cả hai đều là những đặc điểm tối màu.[5] Thùy phía tây của nó là một đồng bằng rộng 1.000 km bao gồm nitơ và các loại băng khác nằm trong một bồn địa được đặt tên là Sputnik Planitia.[6][7] Thùy phía đông bao gồm các vùng cao nguyên có suất phản chiếu cao được cho là do nitơ vận chuyển qua khí quyển từ Sputnik Planitia bao phủ và sau đó lắng đọng dưới dạng băng. Một phần băng nitơ này sau đó quay trở lại Sputnik Planitia bằng dòng chảy sông băng. Nó được đặt theo tên của Clyde Tombaugh, người phát hiện ra Sao Diêm Vương, và có tên hiệu là "trái tim" theo hình dạng của nó.[8][9][10].

Mô tả

[sửa | sửa mã nguồn]

Tombaugh Regio là một vùng rộng lớn, sáng màu, bề rộng khoảng 1.590 km (990 mi).[1] Hai thùy của đặc điểm này là khác biệt về địa chất. Thùy phía tây là Sputnik Planitia mịn hơn so với phía đông, và chúng có màu sắc hơi khác nhau.[8] Suy đoán ban đầu là thùy phía tây có thể là một miệng hố va chạm lớn chứa đầy tuyết nitơ. Các đốm sáng trong khu vực này ban đầu được suy đoán là các đỉnh núi.[11] Các bức ảnh công bố ngày 15 tháng 7 năm 2015 tiết lộ các dãy núi cao 3.400 m (11.000 ft) từ nước đóng băng trong đặc điểm này; chúng cũng cho thấy không có miệng hố nào trong cùng khu vực.[12] Các dữ liệu tiếp theo chỉ ra rằng trung tâm Sputnik Planitia rất giàu băng nitơ, cacbon monoxit và metan, và các đặc điểm gần rìa của khu vực cho thấy bằng chứng về dòng chảy băng giống như sông băng và vật liệu sáng màu bao phủ lên vật liệu sẫm màu hơn ở rìa phía đông của Cthulhu Macula.[6] Bề mặt của Sputnik Planitia được chia thành các ô đối lưu đa giác[7] và chưa đến 10 triệu năm tuổi, cho thấy Sao Diêm Vương đang hoạt động về mặt địa chất.[13]

Đặc điểm này đã được nhận dạng là một điểm sáng trong sáu thập kỷ trước khi New Horizons bay qua, mặc dù không thể chụp ảnh với độ phân giải đủ để xác định hình dạng của nó. Trong sáu thập kỷ này, đốm sáng này đã được quan sát là mờ đi.[14]

Năm 2020, người ta phát hiện ra rằng Tombaugh Regio kiểm soát luân chuyển gió của Sao Diêm Vương, và có thể chạm trổ cảnh quan trên bề mặt hành tinh lùn này.[15][16]

Đặt tên

[sửa | sửa mã nguồn]

Tombaugh Regio lần đầu tiên được nhận dạng trong những hình ảnh ban đầu của Sao Diêm Vương do tàu thăm dò New Horizons gửi về sau khi phục hồi từ sự cố bất thường tạm thời đưa nó vào chế độ an toàn. NASA ban đầu gọi nó là "trái tim" liên quan đến hình dạng tổng thể của nó.[17] Vào ngày 15 tháng 7 năm 2015, khu vực này được nhóm New Horizons đặt tên tạm thời là "Tombaugh Regio" để vinh danh nhà thiên văn học Clyde Tombaugh, người phát hiện ra Sao Diêm Vương, còn regio là tiếng "Latin" để chỉ "khu vực".[18] Vào ngày 7 tháng 9 năm 2017, tên gọi này đã được Hiệp hội Thiên văn Quốc tế (IAU) chính thức phê duyệt, cùng với tên của 13 đặc điểm bề mặt khác trên Sao Diêm Vương.[19]

Một số người nhận thấy đặc điểm này cũng giống với nhân vật hoạt hình Pluto của Disney, một chú chó không có hình dạng người, chia sẻ cùng tên gọi tiếng Latinh của hành tinh lùn này, và quay mặt về hướng đông.[20][21][22] Công ty Walt Disney đã thừa nhận sự giống nhau về nhận thức này trong một đoạn phim hoạt hình ngắn.[20][23]

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Cũng được đọc là /ˈtɒmbɔː/

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b Feltman, Rachel (ngày 8 tháng 7 năm 2015). “New map of Pluto reveals a 'whale' and a 'donut'”. The Washington Post. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2015.
  2. ^ O'Kane, Sean (ngày 15 tháng 7 năm 2015). “This is the first high resolution image of Pluto's surface”. The Verge. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  3. ^ Coldewey, Devin (ngày 15 tháng 7 năm 2015). “Latest New Horizons Photo Shows Close-Up of Pluto's Young Mountains”. NBC News. Comcast. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  4. ^ The New York Times (ngày 15 tháng 7 năm 2015). “New Horizons Reveals Ice Mountains on Pluto”. The New York Times. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  5. ^ McKinnon, Mika. “Places on Pluto are Being Named for Your Darkest Imaginings”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2015.
  6. ^ a b “New Horizons Discovers Flowing Ices on Pluto”. NASA. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2015.
  7. ^ a b Lakdawalla, Emily (ngày 21 tháng 12 năm 2015). “Pluto updates from AGU and DPS: Pretty pictures from a confusing world”. The Planetary Society. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2016.
  8. ^ a b Feltman, Rachel (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “New data reveals that Pluto's heart is broken”. The Washington Post. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2015.
  9. ^ Coming today: a close-up of Pluto's heart. New York Times. 15-7-2015. Tra cứu ngày 15-7-2015.
  10. ^ New Horizons spacecraft displays Pluto's big heart Lưu trữ 2015-07-16 tại Wayback Machine. NASA.gov. 14-7-2015. Tra cứu ngày 15-7-2015.
  11. ^ Achenbach, Joel (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “New Horizons reaches Pluto, sees complex terrain with 'great mounds'”. The Washington Post. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2015.
  12. ^ Orwig, Jessica (ngày 15 tháng 7 năm 2015). “The first insanely close-up photos of Pluto reveal water on its surface”. Business Insider. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  13. ^ Marchis, F.; Trilling, D. E. (ngày 20 tháng 1 năm 2016). “The Surface Age of Sputnik Planum, Pluto, Must Be Less than 10 Million Years”. PLOS ONE. 11 (1): e0147386. arXiv:1601.02833. Bibcode:2016PLoSO..1147386T. doi:10.1371/journal.pone.0147386. PMC 4720356. PMID 26795001.
  14. ^ Crockett, Christopher (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “Mission to Pluto: Live coverage: Sitting and speculating”. Science News. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  15. ^ “Pluto's icy heart controls its wind circulation: NASA study”. Deccan Herald (bằng tiếng Anh). ngày 5 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2020.
  16. ^ Strickland, Ashley. “When Pluto's frozen heart beats, it creates wind”. CNN. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2020.
  17. ^ “NASA's New Horizons: A "Heart" from Pluto as Flyby Begins”. NASA. ngày 8 tháng 7 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2015.
  18. ^ Kelly Beatty (2015). “Pluto and Charon Dazzle with Diversity”. Popular Mechanics. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2015.
  19. ^ “Pluto Features Given First Official Names”. NASA. ngày 7 tháng 9 năm 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 9 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019.
  20. ^ a b Westfall, Mike (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “Does Pluto's bright spot look more like a heart or the Disney dog?”. Bay News 9. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2015.
  21. ^ Newcomb, Alyssa (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “New Horizons Space Probe: Pluto Gets the Meme Treatment”. ABC News. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2015.
  22. ^ “The best Pluto memes. Well done, internet”. BBC. ngày 15 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2015.
  23. ^ @ (ngày 14 tháng 7 năm 2015). “Oh, boy! There's no pup more stellar than Pluto” (Tweet). Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2015 – qua Twitter.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tombaugh_Regio&oldid=71528102”