Bước tới nội dung

Baal

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Cổ vật tượng thần Baal khai quật được tại Ugarit

Baal (chữ nêm tượng hình: 𐎁𐎓𐎍; tiếng Do Thái: בעל)[1][2][3][4] hay còn đọc là Baʽal (đọc tiếng Việt như là Ba-anh) là vị thần Tối cao, thần Bão tố của người Canaan cổ đại sống ở vùng Cận Đông (nay thuộc khu vực Lebanon, Jordan, Israel)[5] thần Ba-anh được nhắc đến nhiều trong Kinh Thánh, tuy nhiên trong Kinh Thánh, Baal hay Bael lại bị coi như một con quỷ dữ với tên gọi là Beelzebub. Cái tên Baʽal là một danh từ chung của người Do Thái có nghĩa là "chủ sở hữu" hoặc "chúa tể", theo thần thoại Canaan và thần thoại của người Phoenici thì ban đầu thần Tối cao chưa phải Baal mà là chính là cha của ông là thần El[6] mà thần El cùng vợ là nữ thần Athirat sinh ra các anh em gồm thần Biển Yam, thần Bão tố Baal, thần Chết Mot, nữ thần Chiến binh Anat, nữ thần Mặt trời Shapash và một vài anh em khác. Trong Kinh Thánh có câu chuyện về Hoàng hậu Jezebel (Giê Sa Bên) đã thay thế việc thờ kinh Yahwism bằng sự thờ phượng Baal tại Vương quốc Israel[7]. Jezabel du nhập vào Y Sơ Ra Ên các hình thức thờ phượng hình tượng tồi tệ nhất từ xứ của mình để thay thế sự thờ phượng Đức Giê Hô Va và bà cũng là thầy tế lễ cả của thần Ba-anh. Với tư cách là nữ hoàng, Jezebel đã thể chế hóa thuyết phục tùng Baal và giết chết các nhà tiên tri Yahwist, rất có thể bao gồm các linh mục của giáo phái con Bê Vàng của Jeroboam[8] và xúc phạm bàn thờ của họ[9][10].

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Baal”. Oxford English Dictionary (ấn bản thứ 3). Oxford University Press. tháng 9 năm 2005. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2019. (yêu cầu Đăng ký hoặc có quyền thành viên của thư viện công cộng Anh.)
  2. ^ “Baal”. Lexico. Oxford University Press and Dictionary.com. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2019.
  3. ^ “baal”. Merriam-Webster Online. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2019.
  4. ^ Webb, Steven K. (2012). “Baal”. Webb's Easy Bible Names Pronunciation Guide.
  5. ^ Smith (1878), tr. 175–176.
  6. ^ Decker, Roy (2001), “Carthaginian Religion”, Ancient/Classical History, New York: About.com, tr. 2, Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016, truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2022
  7. ^ Elizabeth Knowles, "Jezebel", The Oxford Dictionary of Phrase and Fable, OUP 2006
  8. ^ “1 Kings 18 Cambridge Bible for Schools and Colleges”. Biblehub.com. 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 2 năm 2024.
  9. ^ Mare, Leonard P. "" Twice as much of your Spirit": Elijah, Elisha, and the Spirit of God." Ekklesiastikos Pharos 91.1 (2009): 72-81.
  10. ^ Bayor, Conrad Kandelmwin. "The Alienation of Jezebel: Reading the Deuteronomic Historian's Portrait of Jezebel in the Contemporary Global Context." (2017).

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]