Nitơ monoxide

	Công thức sơ đồ của nitơ monoxide với độ dài liên kết là 115 pm
Danh pháp IUPAC	Nitric oxide
Tên hệ thống	Oxidonitrogen(•) (additive)
Tên khác	Tiếng Việt:; Nitơ monoxide; Nitơ oxide; Nitơ(II) oxide; oxonitơ; Tiếng Anh:; Nitrogen oxide; Nitrogen monoxide; Nitrogen(II) oxide; Oxonitrogen
Nhận dạng
Số CAS	10102-43-9
PubChem	145068
Số EINECS	233-271-0
DrugBank	DB00435
KEGG	D00074
ChEBI	16480
ChEMBL	1200689
Số RTECS	QX0525000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [N]=O ;
InChI	đầy đủ 1/NO/c1-2;
Tham chiếu Gmelin	451
3DMet	B00122
UNII	31C4KY9ESH
Thuộc tính
Bề ngoài	Khí không màu
Khối lượng riêng	1.3402 g/L
Điểm nóng chảy	−164 °C (109 K; −263 °F)
Điểm sôi	−152 °C (121 K; −242 °F)
Độ hòa tan trong nước	0.0098 g / 100 ml (0 °C) ; 0.0056 g / 100 ml (20 °C)
Chiết suất (nD)	1.0002697
Cấu trúc
Hình dạng phân tử	mạch thẳng (nhóm điểm C∞v)
Nhiệt hóa học
Enthalpy; hình thành ΔfHo298	91.29 kJ/mol
Entropy mol tiêu chuẩn So298	210.76 J/(K·mol)
Dược lý học
Độ khả dụng sinh học	tốt
Dược đồ điều trị	hít
Trao đổi chất	qua giường mao mạch phổi
Bán thải	2–6 giây
Các nguy hiểm
Nguy hiểm chính	Gây tử vong nếu hít phải; Gây bỏng nặng; Gây tổn thương mắt; Ăn mòn đường hô hấp;
NFPA 704	0 3 3
LC50	315 ppm (rabbit, 15 min); 854 ppm (rat, 4 h); 2500 ppm (mouse, 12 min)
Ký hiệu GHS
Báo hiệu GHS	Danger
Chỉ dẫn nguy hiểm GHS	H270, H280, H314, H330
Chỉ dẫn phòng ngừa GHS	P220, P244, P260, P280, P303 P361 P353 P315, P304 P340 P315, P305 P351 P338 P315, P370 P376, P403, P405
Các hợp chất liên quan
Nhóm chức liên quan	Dinitơ pentoxide; Dinitơ tetroxide; Dinitơ trioxide; Nitơ dioxide; Nitơ oxide; Nitroxyl ; Hydroxylamine (dạng hydro hóa)
	Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). kiểm chứng (cái gì ?) Tham khảo hộp thông tin

Nitơ monoxide, hay còn gọi là nitric oxide (công thức hóa học: NO) là chất khí không màu, không bền trong không khí vì bị oxy oxy hóa ở nhiệt độ thường tạo ra nitơ dioxide là chất khí màu nâu đỏ. NO được tạo ra từ năng lượng sấm sét. Khi đó, không khí xung quanh khu vưc sấm sét nóng đến hơn 2000 °C. Nitơ và oxy kết hợp với nhau tạo nên nitric oxide:

N₂ O₂ → 2NO

Phản ứng hóa học

Dinitrogen pentoxide là oxide không tạo muối, tức là dinitrogen pentoxide không tác dung được với các oxide base, base và muối của acid khác (trừ KMnO₄. NO tác dung với chlor, tạo thành nitrosyl chloride:

2NO Cl₂ → 2NOCl

Trong phản ứng này, dinitrogen pentoxide thể hiện tính khử.

Khi gặp oxy, dinitrogen pentoxide chuyển thành dioxide nitơ.

2NO O₂ → 2NO₂

Ứng dụng

Hỗn hợp dinitrogen pentoxide với oxygen được sử dụng để chăm sóc đặc biệt để thúc đẩy sự giãn nở của mao mạch và phổi để điều trị cao huyết áp ban đầu ở bệnh nhân sơ sinh^[6]^{[Cần cập nhật]}^[7] và các bệnh hô hấp có liên quan đến dị tật bẩm sinh. Đây thường là giải pháp cuối cùng trước khi sử dụng oxygen hóa màng ngoài cơ thể (ECMO). Liệu pháp dinitrogen pentoxide có tiềm năng làm tăng đáng kể xác suất sinh tồn, và trong một số trường hợp, cứu sống trẻ sơ sinh có nguy cơ bị bệnh mạch phổi.^[8]

Ngoài ra NO còn là nguyên liệu sản xuất acid nitric, citric, muối nitrat, citrat,…

Tham khảo

^ “Nitric oxide”.
^ “Nitric Oxide (CHEBI:16480)”. Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
^ ^a ^b ^c ^d “Safety Data Sheet - Nitric Oxide, compressed - Registration Dossier” (PDF). Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2020.
^ “Nitric oxide”. Nguy hiểm ngay lập tức đến tính mạng hoặc sức khỏe. Viện An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH).
^ ^a ^b ^c “Nitrogen monoxide - Registration Dossier - ECHA”. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2020.
^ Finer NN, Barrington KJ; Barrington (2006). Finer, Neil (biên tập). “Nitric oxide for respiratory failure in infants born at or near term”. Cochrane Database Syst Rev (4): CD000399. doi:10.1002/14651858.CD000399.pub2. PMID 17054129.
^ Chotigeat U, Khorana M, Kanjanapattanakul W (2007). “Inhaled nitric oxide in newborns with severe hypoxic respiratory failure”. J Med Assoc Thai. 90 (2): 266–71. PMID 17375630.
^ Hayward, CS; Kelly, RP; MacDonald, PS (1999). “Inhaled nitric oxide in cardiology practice”. Cardiovascular research. 43 (3): 628–38. doi:10.1016/S0008-6363(99)00114-5. PMID 10690334.

Bài viết liên quan đến hóa học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[1] “Nitric oxide”.

[2] “Nitric Oxide (CHEBI:16480)”. Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.

[SDS-3] “Safety Data Sheet - Nitric Oxide, compressed - Registration Dossier” (PDF). Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2020.

[IDLH-4] “Nitric oxide”. Nguy hiểm ngay lập tức đến tính mạng hoặc sức khỏe. Viện An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Quốc gia Hoa Kỳ (NIOSH).

[ECHA-5] “Nitrogen monoxide - Registration Dossier - ECHA”. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2020.

[6] Finer NN, Barrington KJ; Barrington (2006). Finer, Neil (biên tập). “Nitric oxide for respiratory failure in infants born at or near term”. Cochrane Database Syst Rev (4): CD000399. doi:10.1002/14651858.CD000399.pub2. PMID 17054129.

[7] Chotigeat U, Khorana M, Kanjanapattanakul W (2007). “Inhaled nitric oxide in newborns with severe hypoxic respiratory failure”. J Med Assoc Thai. 90 (2): 266–71. PMID 17375630.

[8] Hayward, CS; Kelly, RP; MacDonald, PS (1999). “Inhaled nitric oxide in cardiology practice”. Cardiovascular research. 43 (3): 628–38. doi:10.1016/S0008-6363(99)00114-5. PMID 10690334.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]