Mine sisu juurde

Orenburg

Vikipedii-späi
Orenburg
Оренбург
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Venäma
Eläjiden lugu (2024) 536,862 ristitud
Pind 258,57 km²
Orenburg Оренбург
Pämez' Sergei Salmin
(keväz'ku 2022—)
Telefonkod 7−3532-xxx-xxx
Avtokod 56
Aigvö UTC 5 (MSK 2)


Lidnan da sen ümbrikon kart (2022)

Orenburg (ven.: Оренбу́рг, tot.: Ырынбур) om lidn Venäman suvipäivlaskmas. Se om Orenburgan agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn i lidnümbrik.

Eländpunktan aluz om pandud vl 1743 kuti lidnuz da lidn. Vl 1744 se tegihe Orenburgan gubernijan pälidnaks.

Vozil 1938−1957 nimitihe lidnad Čkalov:aks tutaban lendajan oiktastuseks.

Orenburgan ižandusen päsarakod oma londuseližen gazan samine da sen ümbriradmine, mašinansauvomine (burauduzmašiništ, John Deere-maižanduztehnik, «Uralrentgen», radiatorad), sauvondmaterialad (raudbetontegesed, torved, kuivad sauvondsegoitused), sömtegimišt, orenburgan höunehpaikoiden da katusiden tehmine.

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Lidn sijadase Ural-jogen molembil randoil, 150 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Matkad Moskvhasai om 1432 km lodeheze avtotedme. Lähembaine lidn om Sol'-Ileck 75 km suvhe raudtel vai avtol.

Klimat om ven kontinentaline kuivahk, teravan kontinentaližen klimatan röunal. Voden keskmäine lämuz om 5,3 C°, kezakun-elokun 20,3.. 22,3 C°, tal'vkun-uhokun −9,5..−11,8 C°. Ekstremumad oma −43,2 C° (viluku) i 42 C° (heinku). Kezaaigan minimum om −1 C° (kezaku, eloku), tal'vaigan maksimum om 8,1 C° (tal'vku). Ei voi panda halad heinkus vaiše (minimum 4,9 C°). Paneb sadegid 364 mm vodes, läz tazomäras kuidme, enamba heinkus (41 mm), vähemba uhokus (22 mm). Voden keskmäine relätivine nepsuz om 68 %.

Orenburg-lidnan rajonad ümbrikoiš (2017):
Pohjoine ümbrik:
     Dzeržinskijan rajon      Tegimištoline rajon Suviümbrik:
     Keskuzrajon      Leninan rajon

Orenburg jagase kahteks ümbrikoks i nelläks administrativižeks rajonaks, kaik ned ei olgoi municipaližikš ühtnikoikš. Leninan rajon da Keskuzrajon mülüdas Suviümbrikho. Pohjoine ümbrik mülütab Dzeržinskijan i Tegimištoližen rajonid. Kaik kümne žilod mülüdas Orenburgan lidnümbrikho lidnan ližaks, lidnümbrikon pind — 916,91 km².

Lidnümbrikon tobmuden pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeližed lidnümbrikon pämehed oma Vladimir Il'jinih (uhoku 2020 — sügüz'ku 2021), Dmitrii Kulagin (tal'vku 2018 — tal'vku 2019), Jevgenii Arapov (reduku 2015 — reduku 2018). Ol'ga Berezneva radab lidnümbrikon Nevondkundan ezimehen vn 2016 kül'mkuspäi.

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 548 331 ristitud, lidnümbrikon — 563 876 ristitud. Vl 2017 kaik 564 443 ristitud eliba lidnas i 579 677 ristitud kaikes lidnümbrikos. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 572 188 eläjad vl 2020, no vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe 543 654 ristitud eliba lidnas.

Rahvahad (lidn, enamba 0,4 % vl 2010): venälaižed — 81,1 %, totarlaižed — 7,6 %, kazahlaižed — 2,0 %, ukrainalaižed — 1,9 %, baškiralaižed — 1,1 %, armenijalaižed — 0,6 %, mordvinalaižed — 0,5 %, toižed rahvahad — 2,3 %, rahvahuden ozutandata — 2,9 %.

Kaik om 73 keskškolad lidnas, niiden kesken kuz' gimnazijad (nomer 1..4, 7, 8) i kahesa liceid (nomer 1..7 i fiziž-matematine). Üläopendusen aluzkundad oma nell' universitetad, čomamahtoiden institut, hengeline seminarii, toižiden lidnoiden (Moskv, Samar, Jekaterinburg) universitetoiden i akademijoiden läz kümned filialad. Znamasine om Orenburgan valdkundaline universitet[1] (alusenpanend 1955 kut Kuibiševan industrialižen institutan filial, nügüdläine nimi om vspäi 1996, 43 tuhad üläopenikoid), se mülütab 18 fakul'tetad i koume filialad (kaks' institutad da kolledž Buzulukas i Orskas).

Avtobusad, trolleibusad, maršruttaksid i kervačte Ural-joges päliči oma kundaližtransportaks lidnas. Vl 1876 raudte tuli lidnha, i Orenburg kändihe järedaks raudtesol'meks.

Rahvahidenkeskeine civiline Orenburg-Keskuzline-lendimport Jurii Gagarinan nimed[2] (REN / ОНГ, 1 mln passažiroid vl 2021) sijadase 19 km päivnouzmha lidnaspäi. Tehtas reisid Uzbekistanha, Tadžikistanha, Päivlaskmaižen Azijan lebutahoiže, mugažo Venäman järedoihe lidnoihe.

  1. Orenburgan valdkundaližen universitetan sait (osu.ru). (ven.)
  2. Orenburg-lendimportan sait (oren.aero). (ven.) (angl.)



Orenburgan agjan lidnad
Abdulino | Buguruslan | Buzuluk | Gai | Jasnii | Kuvandik | Mednogorsk | Novotroick | Orenburg | Orsk | Sol'-Ileck | Soročinsk


Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
Abakan | Alauz'lidn | Anadir' | Arhangel'sk | Astrahan' | Barnaul | Belgorod | Birobidžan | Blagoveščensk | Bränsk | Čeboksarad | Čeläbinsk | Čerkessk | Čit | Elist | Gatčin | Gorno-Altaisk | Groznii | Habarovsk | Hanti-Mansiisk | Irkutsk | Iževsk | Ivanovo | Jakutsk | Jaroslavl' | Jekaterinburg | Joškar-Ol | Kaliningrad | Kalug | Kazan' | Kemerovo | Kirov | Kizil | Kostrom | Krasnodar | Krasnogorsk | Krasnojarsk | Kurgan | Kursk | Lipeck | Magadan | Magas | Mahačkal | Maikop | Moskv | Murmansk | Nal'čik | Nar'jan Mar | Novosibirsk | Omsk | Orel | Orenburg | Penz | Perm' | Petropavlovsk Kamčatkal | Petroskoi | Piter | Pskov | Rostov Donal | Räzan' | Salehard | Samar | Saransk | Saratov | Siktivkar | Simferopol' (de fakto) | Sevastopol' (de fakto) | Smolensk | Stavropol' | Sur' Uz'lidn | Suvisahalinsk | Tambov | Tomsk | Tul | Tver' | Tümen' | Uf | Ulan Ude | Ul'janovsk | Vladikavkaz | Vladimir | Vladivostok | Volgograd | Vologd | Voronež