Agidel'

Agidel'
Агидель (ven.)
Ағиҙел (bašk.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2020)	14,219 ristitud
Pind	66,5 km²
Pämez'	Fanis Gil'vanov (kül'mku 2016—)
Telefonkod	7−34 731-xx-xxx
Avtokod	02, 102
Aigvö	UTC 5 (MSK 2)

Agidel' (ven.: Агиде́ль, bašk.: Ағиҙел, tot.: Агыйдел) om Venäman lidn da lidnümbrik Baškortostanan Tazovaldkundan lodehes.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud žiloks sauvomha Baškiran atomelektrostancijad vl 1980, nimitihe Agidelikš jogen baškiran nimitusen mödhe (ühtejitte lidnan nimenke), se korreliruib totaran kelen ak idel-sanoidenke «vauged Volg». Vn 1990 sügüz'kul azotadihe sauvomišt kundusen protestoiden lainhen tagut. Vl 1991 žilo sai lidnan statusad. Vl 1998 Baškortostanan Nevondkund heiti sauvondan kel'dod, no eile valdkundan planoiš jätkata sauvomišt vhesai 2035. «Rosatom:an» radnikad holitadas AES:an sauvusid tähäsai. Vl 2021 tazovaldkundan šingotesen korporacii tariči sauda terasen valamižtegint stancijan sijas.

Agidel' šingotase savičun tegimel i «Bašspirt»-kompanijan tehmižel.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Vaugedjogen (Agidel'-jogen) oiktal randal 30 kilometras sen ühthejoksmusespäi Kamanke, 80 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Ufahasai om 180 km suvipäivnouzmha orhal vai 220 km avtotedme. Lähembaine lidn om Neftekamsk 30 km pohjoižpäivnouzmha orhal vai 37 km avtotedme.

Agidel' om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks. Krasnokaman rajon ümbärdab lidnan territorijad. Lidnümbrik röunatab Tatarstananke suvipäivlaskmas.

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 16 370 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 18,7..20 tuh. eläjid vll 1996−2009 (20 tuh. rist. vl 1998).

Rahvahad (enamba 1 % vl 2010, ozutadud rahvahudenke): totarlaižed — 53,6 %, baškiralaižed — 22,2 %, venälaižed — 16,2 %, marilaižed — 4,3 %, udmurtalaižed — 1,5 %, toižed rahvahad — 2,2 %.

Islaman «Nur»-mečet' om avaitud vl 2003. Ortodoksižen hristanuskondan ph. Spiridon Trimifuntalaižen jumalanpert' om väges vspäi 1999.

Ufan poltusiž-energetižen kolledžan filial om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.

Galerei

• 
  Tazovaldkundan 10. «Volni Agideli»-festival' (2019, Adigelin aldod)
• 
  Baškiran AES:an jättud kesketi sauvomine vl 2012
• 
  Edeline lidnanznam

Irdkosketused

• Lidnümbrikon tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (agidel.bashkortostan.ru). (ven.)