xudbin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xud-bin

Etimologiyasi

XUDBIN Bu tojikcha sifat 'oʻz' maʼnosini ifodadaydigan xud taʼkid birligiga (q.) 'qara-', 'koʻr-' maʼnosini anglatadigan didan feʼlining (ТжРС, 128) bin hozirgi zamon asosini (ТжРС, 71) qoʻshib hosil qilingan boʻlib (ТжРС, 429), 'oʻz shaxsiga bino koʻygan', 'egoist' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 336). Bu sifatdan oʻzbek tilida xudbinlik mavxum oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. – manman, egoist; oʻzinigina koʻzlovchi;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oʻzini yoki oʻz manfaatini hammadan ustun qoʻyuvchi. ◆ Xudbin va dilozor kimsaning axir ogʻzi qon yirtqichdan qanday farqi bor?! A. Oripov. ◆ Isfandiyorning injiq va xudbin koʻnglida oʻch olovi yonar, isyonkorlarni birma-bir dorga ostiraman, deb ont ichib qoʻygan edi. S. Siyoyev, „Avaz.“

Antonimlari

ХУДБИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xudbin
эгоист, себялюбец; // эгоистичный, себялюбивый.