shoh

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

shoh

Etimologiyasi

SHOH Bu ot asli 'Eron hukmdori' maʼnosini anglatgan boʻlib, keyinchadik maʼnoda kengayish yuz berib, umuman 'xukmdor' maʼnosini anglata boshlagan (ПРС,304; OʻTIL, II, 427).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. aLi — podshoh

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ayn. podsho(h). ◆ Eron shohi (tar.). Shohning qizi. yat Shoh bolasiga — yurt va sipoh, darvesh bolasiga masjidu xonaqoh kerak. Oybek. Navoiy. ◆ Oʻylama, oʻlguncha har kim bu razolatda ke-tar, Shohlar bir kun gado, bir kun gado shahzoddur. Hamza .

2 Shaxmat oʻyinida: eng asosiy figura. ◆ Bir vaqtning oʻzida raqib shohiga va dona-laridan biriga hujum qilish ikki yoqlama zarbaning eng koʻp uchraydigan xilidir. M. Muhiddinov, „Shaxmat“ .

3 Shaxmat oʻyinida: biror dona bilan bevosita raqibning shohiga qilinadigan hujum; kisht. ◆ Shoh beribmot qilmoq. n ◆ Mirza Muhiddin qaltis bir shoh berib, Mux-torxon oʻylanib qoldi. A. Qahhor, „Sarob“ .

4 s. t. Qarta oʻyinida: tojdor chol rasmi tasvirlangan, kuch jihatidan tuzdan keyin turadigan qarta.

5 koʻchma Narsa yoki kimsalarning eng yaxshisi, sarasi. ◆ Kuizlar shohi — burgut. v ◆ Necha yuzlab taomlar orasida nalov milliy pazandalikning shoh taomi hisoblanadi. K. Mahmudov, „Oʻzbektansiqtaomlari“ . ◆ Shohqiz, shakar qiz, qizlarning guli, Qoshlaringni koʻrsatgil, men uning quli. S. Ayniy, „Doxunda“ . ◆ Bir yulduzdir yetti koʻkda — falakda, Koinotning mashʼaliga oʻxshatdim. oʻ dunyoga taqdim qshdi shoh asar, Men ham unga shu dostonni yaratdim. M. Shayxzoda .

6 Baʼzi soʻz birikmalari tarkibida "bosh", "asosiy", "katta" degan maʼnolarni bildiradi (bunday soʻz birikmalarining baʼzilari qoʻshma soʻzga aylangan va aylan-moqda). ◆ Shoh koʻcha. Shoh bekat. shsh Sirdaryo toʻsilib, shoh toʻgʻon qurshdi. Gazetadan .

Sinonimlari

Asosiy, bosh

Antonimlari

ШОҲ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

shoh

Tillar

• Ozarbayjoncha: şah
• Datcha: konge
• Inglizcha: king
• Ispancha: rey
• Slovatscha: kráľ
• Slovencha: kralj
• Somaliycha: oo boqorkii
• Zulucha: inkosi

Ruscha _ru

shoh
1 шах, царь, король, монарх, государь; // шахский, царский; ◆ Eron shohi шах Ирана; ◆ shoh qizi царевна; ◆ shoh xotini царица;
2 король (в карточной игре);
3 шахм. король;
4 шахм. шах; ◆ shoh bermoq объявлять шах;
5 перен. что-либо главенствующее; что-либо самое сильное, самое лучшее; царь; королёк; ◆ qushlar shohi - burgut царь птиц - орёл; ◆ qizlar shohi царица девушек (о самой красивой девушке);
6 перен. выдающийся, коронный; ◆ shoh asarlar выдающиеся произведения литературы, шедевры; ◆ shoh rol коронная роль.