Kontent qismiga oʻtish

koks

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

koks

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

nem. Koks < ingl. soke

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

Koks (nem. koks, ingl. coke) - turli yoqilg'ilarni havosiz joyda qizdirilganda hosil bo'ladigan qattiq qoldiqdir. Quyidagicha sanoat kokslari farqlanadi: toshko'mir koksi, u har xil ko'mirlarni 900-1050°C da koks o'choq(pech)larida qizdirib olinadi. U domna o'choqlarida cho'yan eritib olishda yoqilg'i va qaytaruvchi sifatida ishlatiladi. Elektrod kokslari esa uglerodga boy bo'lib, undan inert ko'mir elektrodlari tayyorlanadi. Neft koksi esa neftni ikkilamchi qayta ishlash natijasida hosil bo'ladi[1].

  • Toshkoʻ-mir, torf, neft qoldikdari va shu kabilarni havosiz qizdirishdan hosil boʻladigan ug-lerodli qattiq qoldiq (qora metallurgiya-da yoqilgʻi sifatida ishlatiladi).
  • torf va sh. k. yoqilgʻilarni maxsus pechlarda havosiz qizdirish yoʻli bilan koksga aylantir-moq. ◆ Boʻyoq olish uchun neft chiqindilari va toshkoʻmirni kokslashdan olingan mah-sulotlar asosiy xomashyo hisoblanadi. "Fan va turmush" .

Tarjimalari

[tahrirlash]

koks
тех. кокс; // коксовальный; коксовый; ◆ ~ zavodi коксовальный завод; ◆ ~ ishlab chiqarish коксовое производство.


Adabiyotlar ro’yxati

[tahrirlash]
  1. N.Sh.Kattayev, G.A.Ixtiyarova vа bosh. Kimyo texnologiyasi Darslik.O’zbekiston nashriyoti. 2012 .400b. ISBN 978-9943-391-36-9