Samannud
Samannud arabcha: سمنود | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
| 30°58′0″N 31°15′0″E / 30.96667°N 31.25000°E | |
| Mamlakat | Misr |
| Muhofaza | Gʻarbiya muhofazasi |
| Maydon | 147 km2 (57 kv mi) |
| Markazi balandligi | 16 m |
| Aholisi (2019[1]) |
410 388 |
| Vaqt mintaqasi | UTC 2 |
Samannud (arabcha: سمنود Samannūd Misrning Gʻarbiya muhofazasidagi shahar (markaz). Klassik antik davrda Sebennytos (qadimgi yunoncha: Σεβέννυτος) nomi bilan mashhur boʻlgan Samannud tarixiy shahar boʻlib, Qadimgi Misr davridan beri u yerda odamlar yashab keladi. 2019-yil holatiga koʻra, Samannud markazining aholisi 410 388 kishi boʻlib, shundan 83 417 kishi shahar hududida, 326 971 kishi qishloq hududida yashagan[1].
Etimologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Misr arabchasida سمنود deb ataladigan shahar tarixda Sebennytos yoki Sebennytus deb atalgan.
- Qibtiycha: ϫⲉⲙⲛⲟⲩϯ va ϫⲉⲃⲉⲛⲟⲩⲧⲉ[2] talaffuzi: ʃæmˈnudi, ʃæβæˈnudæ
- Soʻnggi qibtiycha: ⲥⲉⲃⲉⲛⲛⲏⲧⲟⲩ va ⲥⲉⲃⲉⲛⲛⲉⲧⲟⲩ[3], talaffuzi: sæβænˈnidu, sæβænˈnædu
- Qadimgi yunoncha: Σεβέννυτος va Σεβέννυς[4][3] yoki ἡ Σεβεννυτικὴ πόλις[5]
- Misrcha: ṯb-(n)-nṯr)
Samannud nomi yakunda qadimgi misrcha ṯb-(n)-nṯr dan kelib chiqqan boʻlib, „muqaddas buzoq shahri“ degan maʼnoni bildiradi[6]. Nom, ehtimol, qadimgi Misr tilida */ˌcabˈnaːcar/ va soʻnggi Misr tilida */ˌcəbˈnuːtə/ yoki */ˌcəbənˈnuːtə/ deb talaffuz qilingan[7].
Qadimgi tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Samannud (Sebennytos) Quyi Misrdagi qadimgi shahar boʻlib, Deltadagi Nil daryosining hozir loyqalangan Sebennytik shaxobchasida joylashgan. Sebennytos Quyi Misrning oʻn ikkinchi nomi Sebennytos nomining (tumani) markazi boʻlgan. Sebennytos Misrning oʻttizinchi sulolasi (miloddan avvalgi 380—343-yillar) qarorgohi boʻlgan[8][9][10][11].
Sebennytos, ehtimol, Ptolemeylar davridagi tarixchi va yilnomachi Manetoning ona shahri sifatida tanilgan, miloddan avvalgi 3-asr. Sebennytos Ptolemeylarning soʻnggi hukmdori Nektanebo 2-ning ham ona shahri edi[12].
Mahalliy xudo Onuris yoki Anhur-Shu va uning sher maʼbuda sherigi Mehitga bagʻishlangan ibodatxona bir vaqtlar bu joyda mavjud boʻlgan, ammo hozir xarobaga aylangan. Qirollar Anhur va uning rafiqasiga nazr qilgan joydan bir parcha AQShdagi Uolters sanʼat muzeyida namoyish etilgan[13].
Zamonaviy tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]| ṯb-nṯr[14][3] iyerogliflari | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
misrcha:
|
Samannud 639-yilda musulmonlarning Misrni bosib olishiga jiddiy qarshilik koʻrsatdi va undan keyin ham bir qancha vaqt isyonkor boʻlib qoldi; shahar 8-asrning birinchi yarmida toʻrt marta qoʻzgʻolon koʻtardi. Uchta qibtiy patriarx: Ioann III, Kosmas II va Ioan V samannudlik. 12-asrda yashagan qibtiy filologi Yuhanna as-Samannudiy ham Samannuddan kelib, yepiskop boʻlib xizmat qilgan[15].
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1996 | 249 672 | — |
| 2006 | 298 166 | 19.4% |
| 2019 | 410 388 | 37.6% |
| Manba: Citypopulation.de[1] | ||
Samannud yepiskopligi 13-asr oxirigacha faol boʻlib qoldi, bu oʻsha paytda katta nasroniy aholi mavjudligidan dalolat beradi[16].
1843-yilda Jon Gardner Uilkinson uni Misrning yirik shaharlaridagi odatiy bozorlari boʻlgan va Qohiraga yuborilgan kulolchilik buyumlari bilan mashhur boʻlgan maʼlum hajmdagi joy deb taʼriflagan[17].
1885-yilgi Misrdagi aholini umumiy roʻyxatga olishda Samannud Gʻarbiya muhofazasining oʻzining tumanidagi shahar sifatida qayd etilgan, shahar aholisi 11 550 kishi (5 686 erkak va 5 864 ayol) boʻlgan[18].
Diniy anʼanalarda
[tahrir | manbasini tahrirlash]Matvey Injilida (2:13-23) rivoyat qilingan qibtiy anʼanalarida Sebennitos Misrga parvoz paytida Muqaddas Oila marshrutining bir qismi boʻlgan[19].
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Sebennytosdan topilgan arxeologik topilmalar -
Sidi Salama minorasi -
Muqaddas Bokira va Apanub cherkovi -
Mitvalli minorasi -
Gʻoneym saroyi -
Ibrohim Sirojiddin hammomi -
Qubba Darihiya
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Samannūd (Markaz, Egypt)“. Citypopulation.de. Qaraldi: 2020-yil 20-iyun.
- ↑ „أسماء بعض البلاد المصرية بالقبطية - كتاب لغتنا القبطية المصرية | St-Takla.org“. st-takla.org.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Gauthier, Henri. Dictionnaire des Noms Géographiques Contenus dans les Textes Hiéroglyphiques Vol .6, 1929 — 74-bet.
- ↑ Ptolemey Klavdiy iv. 5. § 50, Stephanus of Byzantium
- ↑ Strabon xvii. p. 802
- ↑ Sterling, Gregory E.. Historiography and Self-Definition: Josephos, Luke-Acts, and Apologetic Historiography. Brill Publishers, 1992 — 118-bet. ISBN 9004095012. Qaraldi: 2020-yil 22-iyun.
- ↑ Loprieno, Antonio (1995) Ancient Egyptian: A Linguistic Introduction, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-44384-9, p. 34
- ↑ Gray, Leon. The New Cultural Atlas of Egypt. Marshall Cavendish, 2010 — 143-bet. ISBN 9780761478775.
- ↑ Peck, Harry Thurston. Harpers Dictionary of Classical Antiquities (1898). Harper and Brothers, 1898.
- ↑ Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Geography, 1858. Qaraldi: 2020-yil 29-mart.
- ↑ Cooper, William Ricketts. An Archaic Dictionary: Biographical, Historical, and Mythological: From the Egyptian, Assyrian, and Etruscan Monuments and Papyri. S. Bagster and Sons, 1876 — 496-bet.
- ↑ Bill Manley, The Seventy Great Mysteries of Ancient Egypt" Thames & Hudson Ltd, 2003. p.101
- ↑ Watterson, Barbara. Gods of Ancient Egypt. History Press, 2003 — 41-bet. ISBN 978-0-7524-9502-6.
- ↑ Wallis Budge, E. A.. An Egyptian hieroglyphic dictionary: with an index of English words, king list and geological list with indexes, list of hieroglyphic characters, coptic and semitic alphabets, etc. Vol II. John Murray, 1920 — 1059-bet.
- ↑ Sidarus, Adel „Yuhanna al-Samannudi, the Founder of National Coptic Philology in the Middle Ages“, . Christianity and Monasticism in Northern Egypt: Beni Suef, Giza, Cairo, and the Nile Delta. Oxford University Press, 2017 — 139–140-bet. ISBN 978-1617977800. Qaraldi: 2020-yil 22-iyun.
- ↑ Tsuji, Asuka „The Veneration of Anba Hadid and the Nile Delta in the Thirteenth Century“, . Christianity and Monasticism in Northern Egypt: Beni Suef, Giza, Cairo, and the Nile Delta. Oxford University Press, 2017 — 190-bet. ISBN 978-1617977800. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.
- ↑ Wilkinson, John Gardner. Modern Egypt and Thebes: Being a Description of Egypt, Including the Information Required for Travellers in that Country. John Murray, 1843 — 432-bet.
- ↑ Egypt min. of finance, census dept. Recensement général de l'Égypte, 1885 — 288-bet. Qaraldi: 2020-yil 21-iyun.
- ↑ „The Holy Family at Meniet Samanoud“. Tour Egypt. 2016-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 6-noyabr.