Portal:Qayta tiklanadigan energiya

Qayta tiklanadigan energiya portali

Bosh sahifa

Taniqli kontent

Vazifalar va e’lonlar

Kirish 2020-yilda qayta tiklanadigan energiya quvvati qo‘shimchalari. (2019-yilga nisbatan) Shamol energiyasi (yashil) 45 foizdan 90 foizga va yangi quyosh fotovoltaik qurilmalari (sariq) 23 foizga kengaygan. Qayta tiklanadigan energiya vaqt oʻtishi bilan tabiiy ravishda toʻldiriladigan qayta tiklanadigan manbalardan toʻplangan energiyadir. U quyosh nuri, shamol, suv harakati va geotermal issiqlik kabi manbalarni oʻz ichiga oladi. Koʻpgina qayta tiklanadigan energiya manbalari barqaror boʻlsa-da, baʼzilari barqaror emas. Misol uchun, baʼzi biomassa energiya manbalari hozirgi ekspluatatsiya jarayonida barqarorlik kasb etmaydi deb hisoblanadi. Qayta tiklanadigan energiya koʻpincha elektr tarmogʻi, havo va suvni isitish va sovutish hamda mustaqil ravishda ishlaydigan energiya tizimlariga elektr energiyasini ishlab chiqarish uchun energiya yaratib beradi. 2011-yildan 2021-yilgacha qayta tiklanadigan energiya global elektr taʼminoti tizimida 20 % dan 28 % gacha oʻsdi. Qazilma energiya 68 % dan 62 % gacha, yadroviy energiya esa 12 % dan 10 % gacha qisqardi. Gidroenergetikaning ulushi 16 % dan 15 % gacha kamaydi, quyosh va shamol energiyasi esa 2 % dan 10 % gacha oshdi. Biomassa va geotermal energiya 2 % dan 3 % gacha oʻsdi. 135 ta davlatda 3146 gigawattlar oʻrnatilgan boʻlsa, 156 ta davlat qayta tiklanadigan energiya sohasini tartibga soluvchi qonunlarni ishlab chiqqan. Dunyo miqyosida qayta tiklanadigan energiya sanoati bilan bogʻliq 10 milliondan ortiq ish oʻrni mavjud. Ular orasida quyosh fotovoltaiklari qayta tiklanadigan energiya manbalarining eng yirik ish beruvchi tizimi hisoblanadi.Bugungi kunda qayta tiklanadigan energiya tizimlarida energiya ishlab chiqarish jarayoni anchagina tez va samarali ravishda amalga oshirilmoqda.Shu boisdan energiya narxi arzonlashmoqda va ularning umumiy energiya isteʼmolidagi ulushi ortib bormoqda. Butun dunyo boʻylab yangi oʻrnatilgan elektr quvvatlarining katta qismi qayta tiklanadigan manbalar hisoblanadi. Koʻpgina mamlakatlarda fotovoltaik quyosh energiyasi yoki shamoldan olinadigan energiya eng arzon elektr energiya manbaiga aylanib ulgurdi. Dunyo boʻylab koʻpgina davlatlar qayta tiklanadigan energiya manbalariga ega.Qayta tiklanadigan energiya ularning umumiy energiya taʼminotining 20 % dan ortigʻini tashkil qiladi. Baʼzilari esa qayta tiklanadigan energiya manbalaridan elektr energiyasining yarmidan koʻprogʻini ishlab chiqaradi. Bir necha mamlakatlar qayta tiklanadigan energiyadan foydalangan holda deyarli barcha elektr energiya resurslarini ishlab chiqarishmoqda. Qayta tiklanadigan energiya milliy bozorlari 2020-yillarda va undan keyin ham kuchli oʻsishda davom etishi kutilmoqda. Tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, 100 % qayta tiklanadigan energiyaga global oʻtish barcha sohalarda — energiya, issiqlik, transport- amalga oshirilishi mumkin va bu iqtisodiy jihatdan anchagina foydali hisoblanadi. Qayta tiklanadigan energiya va energiya samaradorligini oshirish texnologiyalarini joriy etish sezilarli darajada energiya xavfsizligi, iqlim oʻzgarishi va iqtisodiyot sohalarida foyda keltiradi. Biroq qayta tiklanadigan manbalarga qazilma yoqilgʻi subsidiyalari toʻsqinlik qilishi davom etmoqda. Xalqaro jamoatchilik fikrini oʻrganish mobaynida quyosh energiyasi va shamol energiyasi kabi qayta tiklanadigan manbalar aholi ehtiyojlarini qondirish uchun yetarli ekanligi isbotlangan.Shuning uchun Xalqaro Energetika agentligi 2021-yilda qayta tiklanadigan energiya manbalarini koʻpaytirish uchun koʻproq harakat qilish kerakligini va 2030-yilgacha bu manbalarni ishlab chiqarishni yiliga taxminan 12 % ga oshirishni taʼkidladi. Qayta tiklanadigan energiya texnologiyalari loyihalari odatda keng koʻlamli boʻladi, lekin ular qishloqlar, chekka hududlar va energiya inson taraqqiyotida koʻpincha hal qiluvchi ahamiyatga ega boʻlgan rivojlanayotgan mamlakatlar uchun ham mos keladi. Qayta tiklanadigan energiya texnologiyalarining aksariyati elektr energiyasi bilan taʼminlanganligi sababli, qayta tiklanadigan energiya koʻpincha elektrlashtirish atamasi bilan birga qoʻllanadi. 2021-yilda qayta tiklanadigan elektr energiyasi global oʻsishining deyarli yarmi Xitoy hissasiga toʻgʻri keldi. Koʻmir, neft va tabiiy gaz qayta tiklanadigan manbalar tez oʻsishni boshlagan bir paytda ham asosiy global energiya manbalari boʻlib qolmoqda. PlanetSolar quyosh energiyasi bilan ishlaydigan dunyodagi eng katta qayiq va dunyoni aylanib chiqqan birinchi quyosh elektr transport vositasi (2012-yilda) (Full article...) Tanlangan maqola - Tesla, Inc. (avvalgi nomi Tesla Motors) – AQShning elektromobillar va elektr energiyasini saqlash texnologilarini ishlab chiqaruvchi kompaniyasi. Kompaniyaga 2003-yilda Martin Eberhard va Marc Tarpenning tomonidan asos solingan lekin Teslaning hozirgi maʼmuriyati kompaniya asoschilari safiga Elon Musk, Jeffrey Brian Straubel va Ian Wrightni ham qoʻshishadi. Kompaniya mashhur elektrotexnik Nikola Tesla sharafiga nomlangan. Kompaniya aksiyalari 2021-yil 8 mart kuni boʻlib oʻtgan savdolar jarayonida yanvar oyida qayd etilgan eng yuqori koʻrsatkichning uchdan bir qismini yoʻqotdi. Kompaniyaning kapitallashuvi qariyb 300 milliard dollarga kamaydi. Yil boshida „Tesla“ning kapitallashuvi 850 milliard dollarga yaqinlashgandi. 2021-yil 12-martda Fremont shahridagi Tesla zavodida yongʻin sodir boʻldi. (Full article...) Tanlangan maqolalar ro‘yxati Solar power plants in the Mojave Desert Renewable energy commercialization Rampart Dam The Clean Tech Revolution New Waddell Dam O'Shaughnessy Dam (California) Photovoltaics Photovoltaic power station Concentrated solar power Renewable energy in the European Union Iqtiboslar -  "Birinchidan, qayta tiklanadigan infratuzilma qurilgach, yoqilg'i abadiy bepul bo'ladi. Uglerodga asoslangan yoqilg'idan farqli o'laroq, shamol va quyosh va yerning o'zi yoqilg'ini cheksiz miqdorda bepul beradi." "Ikkinchidan, qazib olinadigan yoqilg'i texnologiyalari ancha yetuk bo'lsa-da, qayta tiklanadigan energiya texnologiyalari jadal sur'atlar bilan takomillashtirilmoqda. Shunday qilib, innovatsiya va zukkolik bizga qayta tiklanadigan energiya samaradorligini doimiy ravishda oshirish va uning narxini doimiy ravishda pasaytirish qobiliyatini beradi." "Uchinchidan, dunyo qayta tiklanadigan energetikaga oʻtish boʻyicha aniq majburiyat olgandan soʻng, ishlab chiqarish hajmining oʻzi har bir shamol tegirmoni va har bir quyosh paneli tannarxini keskin pasaytiradi va shu bilan birga yana koʻproq energiya qoʻshadi. – Al Gore, Our Choice, 2009, p. 58. Asosiy mavzular Quyosh energiyasi Loyihalar Qayta tiklanadigan energiya bilan bog'liq loyihalar: Qayta tiklanadigan energiya bo‘yicha ishchi guruhi Loyiha:Energiya Loyiha:Ekologiya Loyiha:Texnologiya Tanlangan tasvir - Texasdagi Brazos shamol fermasi. 2009-yil oxirida shamol energiyasi Qoʻshma Shtatlarda ishlab chiqarilgan elektr energiyasining taxminan 2% ni tashkil etdi. Tanlangan biografiya - Denis Allen Hayes (1944-yil 29-avgust) – atrof-muhit himoyachisi va quyosh energiyasi faoli. Hayes 1970-yilda birinchi marta oʻtkazilgan Yer kuni bayrami uchun koordinator etib tayinlandi. (Full article...) Tanlangan biografiyalar ro‘yxati John I. Yellott Jeremy Leggett Stefan Krauter David Faiman Rolf Disch Hans-Josef Fell Steven Chu Dan W. Reicher Elon Musk Bilasizmi? - ... ’’’quyosh distilasiyasi’’’ning birinchi qayd etilgan namunasi 16-asr arab alkimyogarlari tomonidan bo‘lganmi? Keng ko‘lamli quyosh distillash loyihasi birinchi marta 1872-yilda Chili konchilar shaharchasi Las Salinasda qurilgan. Quyosh energiyasini yig‘ish maydoni 4700 m² bo‘lgan zavod kuniga 22,700 L gacha ishlab chiqarishi mumkin edi va 40 yil davomida ishladi. Individual hali dizaynlari bir qiyalik, ikki qiyalik (yoki issiqxona turi), vertikal, konusning, teskari yutuvchi, ko‘p tayoqli va ko‘p effektni o‘z ichiga oladi. Ushbu kadrlar passiv, faol yoki gibrid rejimlarda ishlashi mumkin. Ikki qiyalikli kadrlar markazlashtirilmagan maishiy maqsadlar uchun eng tejamkor bo‘lib, faol ko‘p effektli bloklar keng ko‘lamli ilovalar uchun ko‘proq mos keladi. Umumiy tasvirlar - Quyida Vikipediyadagi qayta tiklanadigan energiyaga oid turli maqolalardan olingan tasvirlar keltirilgan. Gidroelektr stansiya (from Gidroelektr stansiya) Shamol energetikasi (from Shamol energetikasi) Tegishli portallar Turkumlar Turkum bo‘yicha boshqotirma Pastki toifalarni koʻrish uchun [►] ni tanlang Qayta tiklanadigan energiya ostturkumlar yoʻq Associated Wikimedia Vikiombor Erkin media fayllar ombori Vikikitob Bepul kitoblar va qoʻllanmalar Vikimaʼlumotlar Bepul kitoblar va qoʻllanmalar Vikiyangiliklar Ochiq matnli yangiliklar Vikiiqtibos Iqtiboslar toʻplami Vikimanba Ochiq kutubxona Vikiturlar Biologik turlar katalogi Vikiversitet Ochiq oʻqitish asboblari Vikilugʻat Lugʻat va tezaurus Portallar yordamida Vikipediyani kashf eting. Barcha portallar roʻyxati Portallar roʻyxati Sanʼat portali Sanʼat portali Biografiya portali Biografiya portali Joriy hodisalar portali Joriy hodisalar portali Geografiya portali Geografiya portali Tarix portali Tarix portali Matematika portali Matematika portali Fan portali Fan portali Din portali Din portali Texnologiya portali Texnologiya portali Tasodifiy portal Tasodifiy portal Portallar loyihasi Portallar loyihasi