Ozarbayjon Respublikasi Mudofaa vazirligi

Ozarbayjon Respublikasi Mudofaa vazirligi (ozarbayjoncha: Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi) — Ozarbayjon mudofaasiga javobgar boʻlgan vazirlik.

Vazirlik Ozarbayjonni tashqi tahdidlardan himoya qilish, uning hududiy yaxlitligini saqlab qolish, Ozarbayjon nomidan urush olib borish (masalan, Afgʻoniston va Iroqdagi terrorizmga qarshi urushga Ozarbayjonning qoʻshgan hissasi) va Kaspiyning Ozarbayjon sektorini kuzatib borish uchun javobgardir. Mudofaa vaziri Ozarbayjon Qurolli Kuchlarining Bosh qoʻmondoni, Ozarbayjon Prezidenti tomonidan tayinlanadi va u tomonidan lavozimdan ozod qilinadi.

Hozirgi mudofaa vaziri Zokir Hasanov^[1].

Tarix

Ozarbayjon Demokratik Respublikasining birinchi vaziri 1918-yil 28-mayda birinchi hukumat vaziri etib tayinlangan general Xosrovbey Sultonov edi. Qoʻshin tuzish boʻyicha Parlament tomonidan tasdiqlangan Harakatlar rejasiga muvofiq, 1919-yil 1-noyabrgacha muhim tuzilmalar va boʻlinmalar tashkil etilishi kerak edi. Belgilangan vaqt ichida artilleriya diviziyasi, uchta polkdan iborat ikkita piyoda diviziyasi, maxsus telegraf, otliq va pulemyot vzvodlari, temir yoʻl batalyonlari tuzilishi kerak edi. Ozarbayjon Demokratik Respublikasi hukumatining yana bir ustuvor vazifasi Mudofaa vazirligini tashkil etish edi. Hech qanday mudofaa vaziri rasmiy ravishda tashkil etilmagan. Ammo Xosrovbey Sultonov 1918-yil 28-maydan 11-iyungacha vazir vazifasini oʻz zimmasiga oldi. Ozarbayjon Demokratik Respublikasi Mudofaa vazirligi 1918-yil 23-oktabrda qabul qilingan qaror bilan tashkil etildi. Qaror oʻsha yilning 7-noyabrida rasmiylashtirildi. Qaror rasmiylashtirilgandan soʻng Fatalixon Xoyskiy mudofaa vaziri etib tayinlandi. 1918-yil 26-dekabrda rus artilleriyasining general-leytenanti Samadbey Mehmandarov ish boshladi. General-leytenant Aliaga Shixlinski oʻzining oʻrinbosari va general-leytenant Sulaymon Shulkevichni Bosh shtab boshligʻi etib tayinladi. 1920-yilda Ozarbayjon sovetlashtirishidan soʻng Mudofaa vazirligi rasmiy ravishda tarqatib yuborilganligi sababli ularning vazifalari Xalq Harbiy Komissariyatiga topshirildi va bolsheviklar Ozarbayjonning 21 armiya generalidan 15 tasini qatl etishdi.

Sovet Ittifoqi tarqatib yuborilgan va 1980-yillarning oxirlarida Ozarbayjonda yuz bergan siyosiy notinchlik davrida Ozarbayjon harbiylari hokimiyat uchun kurashda va uni saqlab qolishda muhim rol oʻynagan.

Mudofaa vazirligi 1991-yil 5-sentabrda Ozarbayjon SSR Oliy Kengashining qaroridan soʻng tashkil etilgan. Bir oy oʻtgach, oʻsha yilning 9-oktabrida Ozarbayjon Qurolli Kuchlari tashkil etildi.

Harbiy taʼlim

Mudofaa vazirligining harbiy taʼlim tizimi asosan harbiy va boshqa tegishli idoralarga ixtisoslashgan oʻquv yurtlaridan iborat boʻlib, ular asosan qurolli kuchlarning vazifalarini bajarishi kutilayotgan va shu bilan birga yetarli darajada malakali va vatanparvar kadrlar tayyorlashga qaratilgan. Ozarbayjon mudofaasi va xavfsizligini kafolatlash uchun mamlakat taʼlim standartlariga asoslangan bilim.

Vazirlik huzuridagi taʼlim muassasalari

Ozarbayjon qurolli kuchlarining urush kolleji
Qurolli Kuchlarning oʻqitish va taʼlim markazi
Haydar Aliyev nomidagi Ozarbayjon oliy harbiy akademiyasi
Ozarbayjon oliy harbiy aviatsiya maktabi
Ozarbayjon oliy harbiy dengiz maktabi
Jamshid Naxchivanskiy nomidagi harbiy litsey
Haydar Aliyev nomidagi harbiy litsey^[2].

Manbalar

↑ http://mod.gov.az/en/|thumb^{[sayt ishlamaydi]}^{[sayt ishlamaydi]}
↑ „Education system of the Azerbaijani Armed Forces“.

[1] ttp://mod.gov.az/en/|thumb^{[sayt ishlamaydi]}^{[sayt ishlamaydi]}

[:0-2] „Education system of the Azerbaijani Armed Forces“.

[1]

[2]