Nelli Kim
_at_2018_Summer_Youth_Olympics_by_Sandro_Halank%E2%80%93013.jpg) | |||
| Shaxsiy maʼlumot | |||
|---|---|---|---|
| Toʻliq ismi | Не́лли Влади́мировна Ким | ||
| Tavallud sanasi | 1957-yil 29-iyul | ||
| Tavallud joyi |
Shurab, Tojikiston SSR,  SSSR | ||
| Boʻyi | 152 sm | ||
Nelli Vladimirovna Kim (1957-iyun 29-yil,Shurab, Tojikiston SSR)- Sovet gimnastikasi, besh karra Olimpiya chempioni, besh karra jahon chempioni, ikki karra Yevropa chempioni va SSSRning koʻp karra chempioni. SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi (1976). Xalqaro gimnastika federatsiyasining Ayollar texnik qoʻmitasi prezidenti.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1957-yil 29-iyulda Shoʻrobda (Tojikiston SSR) tugʻilgan. Nellining otasi Vladimir Kim saxalinlik koreys, onasi Alfiya Safina esa tatar. Nelli tugʻilgandan soʻng, oila Qozogʻistonning janubidagi Chimkentga koʻchib oʻtdi, ota-onasi hali ham u yerda yashaydilar[1][2]. Nelli Chimkentda 10 yoshidan murabbiy Vladimir Baidin bilan mahalliy oʻsmirlar sport maktabida sport bilan shugʻullana boshlagan, Qozogʻistonning eng kuchli gimnastikachisiga aylangan va tez orada oʻzini Butunittifoq, soʻngra jahon arenasida tan olgan.
Kim 1970-yillarda dunyoning eng yaxshi gimnastikachilaridan biri boʻlib, u Nadiya Komanechi, Lyudmila Turishcheva va Olga Korbut kabi gimnastika yulduzlari bilan raqobatlashdi. 1975-yilda u polda mashq qilish boʻyicha Yevropa chempioni va Olga Korbut bilan birgalikda SSSR xalqlari Spartakiadasining mutlaq chempioni boʻldi.Va bir yil oʻtgach, u Monrealdagi Olimpiya oʻyinlarida (1976) uch karra Olimpiya chempioni boʻldi.Ushbu musobaqalarda Nelli tarixdagi birinchi gimnastikachi boʻlib, polda mashq qilish va tayanch mashqlari uchun „10,0“ ball oldi-Nadiya Komenech, u notekis barlarda mashq qilish uchun „oʻnlik“ oldi.Oʻsha paytda gimnastika boʻyicha maksimal ball olishning iloji yoʻq deb hisoblanganligi sababli, Omega tomonidan ishlab chiqarilgan tablo texnik jihatdan bunday natijalarni koʻrsata olmadi va 10 ball „1,00“ ga oʻxshardi.
1977-yil dekabr oyida u belaruslik gimnastikachi Vladimir Achasovga uylandi va Minskka koʻchib oʻtdi. U oʻz murabbiyi Nikolay Miligulo bilan mashgʻulotlarni boshladi va Belorussiya SSR uchun oʻynadi[1]. 1979-yilda u mutlaq jahon chempioni boʻldi va 1980-yilda Moskva Olimpiadasida u yana Olimpiya chempioni boʻldi.
1980-yilda oʻz faoliyatini tugatgandan soʻng, Nelli Kim uzoq vaqt davomida turli milliy gimnastika jamoalariga (Koreya Respublikasi, Italiya, Belarusiya) murabbiylik qildi, xalqaro hakam boʻldi va barcha yirik musobaqalar-Olimpiya oʻyinlari, Jahon va Yevropa chempionatlarida hakamlik qildi.
1996-yildan — Xalqaro gimnastika federatsiyasi aʼzosi. 2004-yil oktyabr oyida Xalqaro gimnastika federatsiyasi kongressida Nelli Kim Xalqaro gimnastika federatsiyasining Xotin-qizlar texnik qoʻmitasi prezidenti etib saylandi va badiiy gimnastikada yangi hakamlik tizimini joriy etishning asosiy tashabbuskorlaridan biri boʻldi.
Ikki Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan (1976, 1980). Belarus Respublikasida xizmat koʻrsatgan murabbiy.
1999-yilda Nelli Kim AQShning Oklahoma-Siti shahrida joylashgan Xalqaro gimnastika shon-shuhrat zaliga kiritilgan.
Ikkinchi eri, sovet velosipedchisi Valeriy Movchan bilan ajrashgandan soʻng, AQShda, Minneapolisda yashaydi. Qizi Nelli ham Chikago universitetini tamomlagan.
Mashhur kanadalik-portugaliyalik qoʻshiqchi Nelly Kim Furtado (1978-yilda tugʻilgan) Nelli Kim sharafiga nomlangan. Kimning 1976-yilgi Monreal Olimpiadasi[3][4] dagi chiqishi ota-onasida kuchli taassurot qoldirdi va huddi shu 1978-yilda muvozanat nurida va 1979-yilda jamoaviy chempionatda koʻrsatgan koʻrsatkichlari uchun Nadiya Komenech jahon chempioni boʻldi.
Olmaotadagi Qozoq davlat jismoniy tarbiya institutini tamomlagan (1978).
2010-yilda P.F.Lesgaft nomidagi Milliy davlat jismoniy tarbiya, sport va salomatlik universitetining (Gimnastika nazariyasi va metodikasi fakulteti) sirtqi aspiranturasiga oʻqishga kirgan. 2011-yilda „Badiiy gimnastika boʻyicha yuqori malakali hakamlar tayyorlash“ mavzusida pedagogika fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan[5].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Bir nechta Olimpiya chempionlari roʻyxati
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Сергей Райлян. „Интервью в апреле 2008 года“. 2017-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Пятикратная олимпийская Нелли Ким приехала в родной Шымкент“. otyrar.kz. 2017-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „60 Seconds: Nelly Furtado“. metro.co.uk. 2017-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2017-yil.
- ↑ „Nelly Furtado named after Nellie Kim“ (inglizcha). gymnasticscoaching.com (2006-yil 29-noyabr). 21-fevral 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-fevral 2014-yil.
- ↑ „Подготовка высококвалифицированных судей по спортивной гимнастике“. 30-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2019-yil.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Kim, Nelli Vladimirovna // Kazaxstan. Natsionalnaya ensiklopediya (rus.). — Almati: Qazaq ensiklopediyasi, 2005. — T. III. — ISBN 9965-9746-4-0. (CC BY-SA 3.0)
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Nelli Kim — olimpiyskaya statistika na sayte Sports-Reference.com (angl.)
- Intervyu v gazete „Sovetskaya Belorussiya“ ot 3-sentabrya 2005 goda Arxivnaya kopiya ot 6 marta 2016 na Wayback Machine