Meksikada din
Xristianlikning katolik boʻlimi Meksikada hukmron din boʻlib, 2020-yil holatiga koʻra jami aholining 78 foizini tashkil qiladi. Soʻnggi oʻn yilliklarda katoliklarning ulushi boshqa nasroniy konfessiyalarning, ayniqsa, aholining 13,5 foizini tashkil etuvchi turli protestant cherkovlari, Iegova guvohlari va mormonizm va nasroniy boʻlmagan dinlarning oʻsishi tufayli kamayib bormoqda. Katolik boʻlmagan mazhablarga oʻtish Markaziy Amerikaga qaraganda ancha past boʻldi va Markaziy Meksika dunyodagi eng katta katolik hududlardan biri boʻlib qolmoqda.
Meksika dunyoviy davlat boʻlib, 19-asr oʻrtalaridan boshlab, din erkinligiga ruxsat bergan. Oʻsha davrda mamlakatda asosiy protestant mazhablari va yahudiylikning ochiq amaliyoti oʻzini namoyon qildi. Zamonaviy oʻsish Evangelist protestantizmda, mormonizmda va Mexicayotl kabi xalq dinlarida kuzatilgan[2][3]. Buddizm va Islom ikkalasi ham immigratsiya va konvertatsiya orqali cheklangan yoʻllarni amalga oshirdilar.
Din va davlat
[tahrir | manbasini tahrirlash]
1917-yilgi Meksika Konstitutsiyasi Meksikadagi Rim-katolik cherkoviga cheklovlar qoʻydi va baʼzida davlatning diniy ishlarini tizimga soldi. Hukumat diniy muassasalarga moliyaviy yordam bermaydi va Rim-katolik cherkovi xalq taʼlimida ishtirok etmaydi. Rojdestvo milliy bayramdir va har yili Pasxa va Rojdestvo bayramlarida Meksikadagi barcha davlat va xususiy maktablar oʻz oʻquvchilarini taʼtilga yuborishadi.
1992-yilda Meksika davlatning dinga nisbatan qoʻygan cheklovlarini tubdan oʻzgartirib, konstitutsiyaga oʻzgartirish kiritilib, dinlarga nisbatan deyarli barcha cheklovlar bekor qilindi, jumladan, barcha diniy guruhlarga huquqiy maqom berildi, ularga cheklangan mulk huquqi berildi va mamlakatdagi ruhoniylar soniga qoʻyilgan cheklovlar bekor qilindi[4]. Yaqin vaqtgacha ruhoniylar ovoz berish huquqiga ega emas edilar va hozir ham ular davlat lavozimiga saylana olmaydilar.
Tarixiy tendensiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Manbalar: Pyu markazi tadqiqoti (shu jumladan katoliklikning tarixiy foizlari)[5] va Milliy statistika va geografiya instituti (INEGI) tarixiy aholini roʻyxatga olish va xususan 2010[6] va 2020-yilgi aholini roʻyxatga olish[7] asosida, WorldDataValue va Latinobarómetro maʼlumotlariga koʻra, Katoliklik 1995-yildan yoki 90-yillarning oxiridan boshlab oʻsdi, aslida meksikaliklarning deyarli 30 foizi diniy konfessiyani bir, ikki yoki undan koʻp marta oʻzgartirishda qatnashgan, 70 foizga yaqini har doim katoliklarga aloqador boʻlgan (1960-yildagi 82 foizga nisbatan) va 3 foizga yaqini boshqa dindan boʻlgan yoki hech qaysisidan boʻlmagan.
Aholini roʻyxatga olish maʼlumotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Din | Raqamlar | Foiz |
|---|---|---|
| katolik | 92 924 489 | 82,72 |
| Anabaptist/Mennonitlar | 10 753 | 0,01 |
| Baptist | 252 874 | 0,23 |
| Nosiralik cherkovi | 40 225 | 0,04 |
| Metodist | 25 370 | 0,02 |
| Presviterian | 437 690 | 0,39 |
| Boshqa tarixiy protestant | 53.832 | 0,05 |
| Pentikostal | 1 782 021 | 1.59 |
| Boshqa xristian evangelistlari | 5 783 442 | 5.15 |
| Yettinchi kun adventisti | 661 878 | 0,59 |
| Mormonlar | 314 932 | 0,28 |
| Yahovaning Shohidlari | 1 561 086 | 1.39 |
| Sharq dinlari | 18 185 | 0,02 |
| yahudiylik | 67 476 | 0,06 |
| Islom | 3760 | < 0,01 |
| Mahalliy dinlar | 27 839 | 0,02 |
| Spiritualizm | 35 995 | 0,03 |
| Boshqa dinlar | 19 636 | 0,02 |
| Dinsizlar | 5 262 546 | 4.68 |
| Koʻrsatilmagan | 3 052 509 | 2.72 |
| Davlat | Katolik | Protestant va Evangelikal | Boshqa xristianlar | Yahudiy | Boshqa | Dinsiz | Koʻrsatilmagan |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aguascalientes | 95.6% | 1.9% | 0.7% | <0.1% | 0.1% | 0.8% | 0.7% |
| Baja California | 81.4% | 7.9% | 2.7% | <0.1% | 0.2% | 6.2% | 1.6% |
| Baja California Sur | 89.0% | 4.0% | 1.9% | <0.1% | 0.2% | 3.6% | 0.1% |
| Campeche | 71.3% | 13.2% | 4.7% | <0.1% | 1.7% | 9.9% | 0.8% |
| Chiapas | 63.8% | 13.9% | 9.0% | <0.1% | <0.1% | 13.1% | 1.2% |
| Chihuahua | 84.6% | 7.1% | 2.0% | <0.1% | 0.1% | 5.1% | 1.1% |
| Coahuila | 86.4% | 6.8% | 1.8% | <0.1% | 0.1% | 3.8% | 1.1% |
| Colima | 93.0% | 2.9% | 1.4% | <0.1% | 0.1% | 1.8% | 0.8% |
| Durango | 90.4% | 3.9% | 1.8% | <0.1% | <0.1% | 2.9% | 0.9% |
| Federal District | 90.5% | 3.6% | 1.3% | 0.2% | 0.8% | 2.9% | 0.7% |
| Guanajuato | 96.4% | 1.3% | 0.7% | <0.1% | 0.1% | 0.7% | 0.7% |
| Guerrero | 89.2% | 4.4% | 2.0% | <0.1% | 0.4% | 3.1% | 0.9% |
| Hidalgo | 90.1% | 5.2% | 1.3% | <0.1% | 0.4% | 1.6% | 0.7% |
| Jalisco | 95.4% | 2.0% | 0.9% | <0.1% | <0.1% | 0.9% | 0.7% |
| Mexico | 91.2% | 3.8% | 1.6% | 0.1% | 0.7% | 1.8% | 0.8% |
| Michoacán | 94.8% | 1.9% | 1.1% | <0.1% | 0.2% | 1.3% | 0.8% |
| Morelos | 83.6% | 7.3% | 3.1% | 0.1% | 0.5% | 4.3% | 1.0% |
| Nayarit | 91.8% | 3.0% | 1.3% | <0.1% | 0.2% | 2.9% | 0.7% |
| Nuevo León | 87.9% | 6.2% | 2.0% | <0.1% | 0.1% | 2.8% | 0.9% |
| Oaxaca | 84.8% | 7.8% | 2.3% | <0.1% | 0.2% | 4.0% | 0.9% |
| Puebla | 91.6% | 4.3% | 1.4% | <0.1% | 0.4% | 1.4% | 0.8% |
| Querétaro | 95.3% | 1.9% | 0.9% | <0.1% | 0.2% | 0.9% | 0.8% |
| Quintana Roo | 73.2% | 11.2% | 4.6% | <0.1% | 0.2% | 9.6% | 1.1% |
| San Luis Potosí | 92.0% | 4.6% | 1.0% | <0.1% | 0.2% | 1.5% | 0.7% |
| Sinaloa | 86.8% | 2.9% | 2.0% | <0.1% | <0.1% | 7.1% | 1.0% |
| Sonora | 87.9% | 4.8% | 1.8% | <0.1% | <0.1% | 4.4% | 1.1% |
| Tabasco | 70.4% | 13.6% | 5.0% | <0.1% | <0.1% | 10.0% | 0.8% |
| Tamaulipas | 82.9% | 8.7% | 2.4% | <0.1% | 0.2% | 4.9% | 1.0% |
| Tlaxcala | 93.4% | 2.9% | 1.4% | <0.1% | 0.4% | 1.0% | 0.9% |
| Veracruz | 82.9% | 6.9% | 3.3% | <0.1% | 0.2% | 5.9% | 0.8% |
| Yucatán | 84.3% | 8.4% | 3.0% | <0.1% | 0.1% | 3.5% | 0.8% |
| Zacatecas | 95.1% | 1.9% | 1.0% | <0.1% | <0.1% | 1.1% | 0.8% |
| Jami | 87.99% | 5.20% | 2.07% | 0.05% | 0.31% | 3.52% | 0.86% |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Pilgrimage: from the Ganges to Graceland : an encyclopedia, Volume 1 by Linda Kay Davidson, David Martin Gitlitz 2002 ISBN 1-57607-004-2 page 571
- ↑ Yolotl González Torres.
- ↑ Zotero Citlalcoatl.
- ↑ „Mexico“. International Religious Report. U.S. Department of State (2003). Qaraldi: 2007-yil 4-oktyabr.
- ↑ „Religion in Latin America, Widespread Change in a Historically Catholic Region“. Pew Research Center. Qaraldi: 2015-yil 4-mart.
- ↑ „Censo de Población y Vivienda 2010 – Cuestionario básico“. INEGI. Qaraldi: 2011-yil 4-mart.
- ↑ 2020 Mexican Census (INEGI)
- ↑ Panorama de las religiones en México 2010. Instituto Nacional de Estadística y Geografía — 3-bet. Qaraldi: 2014-yil 28-dekabr.
Qoʻshimcha oʻqish
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Dow, James W. „The Expansion of Protestantism in Mexico: An Anthropological View.“ Anthropological Quarterly,", jild 78, No 4 (kuz, 2005-yil), 827-851-bet