Manga tarixi

Vikipe-tan mangasidan sahifa

1798 — yilda Santo Kyoden tomonidan „Siki no yukikay“ nashrida, „Manga“ soʻzi uchun, yozilgan Ierogliflar

Manga tarixi 12-asrga oid varaqlardan boshlanadi. Biroq, bu oʻramlar manga boʻlganmi yoki yoʻqmi, hali ham bahs mavzusi — ekspertlarning fikricha, aynan ular oʻngdan chapga oʻqish uchun asos solganlar. Boshqa mualliflar manganing kelib chiqishini 18-asrga yaqinroq deb hisoblashadi. Manga yaponcha atama boʻlib, odatda „komiks“ yoki „animatsiya“, soʻzma-soʻz "xushbichim eskizlar" degan maʼnoni anglatadi. Manga tarixi bilan shugʻullanadigan tarixchilar va yozuvchilar zamonaviy manga taʼsir qilgan ikkita asosiy jarayonni tasvirlab berishadi. Ularning qarashlari vaqt bo‘yicha turlicha bo‘lgan — ayrim olimlar Ikkinchi jahon urushidan keyingi madaniy-tarixiy voqealarga alohida eʼtibor qaratgan bo‘lsa, boshqalari urushdan oldingi davr — Meydzi davri va restavratsiyadan oldingi davrning yapon madaniyati va sanʼatida tutgan o‘rnini taʼriflagan.

Birinchi nuqtai nazar Yaponiyani bosib olish paytida va undan keyin (1945-1952) sodir boʻlgan voqealarni taʼkidlaydi va mangaga Amerika Qoʻshma Shtatlarining madaniy qadriyatlari — Yaponiyaga olib kelingan Amerika komikslari katta taʼsir koʻrsatganligini koʻrsatadi. Harbiy xizmatchilar tomonidan, shuningdek tasvirlar va mavzular Amerika televideniyasi, filmlar va multfilmlar (ayniqsa, Uolt Disney kompaniyasi tomonidan yaratilgan). Sharon Kinsellaning fikricha, urushdan keyingi Yaponiyada rivojlanayotgan nashriyot sanoati isteʼmolchiga yoʻnaltirilgan jamiyatni yaratishga yordam berdi va Kodansha kabi nashriyot gigantlari muvaffaqiyat qozondi.

Ikkinchi jahon urushidan oldin

Yaponiyada rasmlarda hikoyalar yaratilishi haqida birinchi eslatma 12-asrga to'g'ri keladi, o'shanda buddist rohib Toba Sojo (boshqa ismi - Kakuyu) yuqori jamiyatdagi odamlarga parodiya qiluvchi hayvonlar va buddist rohiblar haqida to'rtta kulgili hikoyalar chizgan. Ushbu hikoyalar siyohda chizilgan va sarlavhali to'rtta qog'oz o'ramidan iborat edi.