Kontent qismiga oʻtish

Lichess

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Lichess
Joriy holati faoliyat yuritmoqda va rivojlanmoqda
Tijoratmi yo'q
Sayt turi bepul internet shaxmat serveri
Roʻyxatdan oʻtish ixtiyoriy, bepul
Qaysi tillarda 90[1]
Muassisi Tibo Duplessis (Thibault Duplessis)
Muallifi Thibault "Thundercrack" Duplessis
Ochilgan sanasi 3-iyun 2010-yil
Foyda yo'q
URL http://www.lichess.org/
Tibo Duplessis, 2021-yil

Lichess (" liches " deb talaffuz qilinadi[2]) – fransuz dasturchisi Tibo Duplessis tomonidan yaratilgan shaxmat veb-sayti. Serverda ishlatiladigan dasturiy taʼminot ochiq kodli boʻlib, bepul AGPL litsenziyasi ostida tarqatiladi[3].

Tavsifi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saytning asosiy vazifasi turli vaqtni boshqarish opsiyalaridan foydalangan holda onlayn yoki yozishmalar orqali boshqa oʻyinchilarga qarshi shaxmat oʻynashdir[4][5] . Sayt mutlaqo bepul va hech qanday reklama yoʻq. Roʻyxatdan oʻtgan foydalanuvchilar tomonidan oʻynagan barcha oʻyinlar serverda saqlanadi, statistik maʼlumotlar va ular orasida qidirish imkoniyatini beradi. Oʻyinlar oʻyinchining reytingiga taʼsir qilmaydigan yoki reyting taʼsir qiladigan (foydalanuvchi tomonidan tanlangan) boʻlishi mumkin, ikkinchisi vaqt nazorati (oʻq, blits, tezkor, klassik shaxmat, cheksiz vaqt) boʻyicha boʻlingan oʻyinchining reytingini hisoblash uchun ishlatiladi. Stockfish shaxmat mexanizmi[6] barcha oʻynalgan oʻyinlarni tahlil qilish uchun ishlatilishi mumkin. Haqiqiy odamlar bilan oʻyinlardan tashqari, foydalanuvchilar ham kompyuterga qarshi oʻynashlari mumkin (shu jumladan pozitsiyadan).

Lichess oʻyinning taktik qismini takomillashtirish (shaxmatda mot topish, eng yaxshi harakatni topish boʻyicha masalalarni hal qilish), shaxmat yozuvlarini oʻzlashtirishni yaxshilash va ochilish bilimlarini oʻrgatish uchun keng imkoniyatlar yaratadi[7][8]. Standart shaxmatda vaqtni boshqarishning turli xil variantlariga qoʻshimcha ravishda, sayt quyidagi variantlarni ham qoʻllab-quvvatlaydi[9]:

  • Shaxmat-960 (Fisher shaxmati),
  • Tepalik shohi ,
  • Atom shaxmati ,
  • Uchta shoxli shaxmat
  • Oʻrda shaxmati („oʻrda“) bir variantidir. Bundan tashqari, Lichess tomonidan taqdim etilgan variant standart shaxmatdan farq qiladi,
  • Crazyhouse ,
  • Shaxmat sovgʻasi (Antichess),
  • Poyga shohlari .

Lichess bir vaqtning oʻzida oʻyin seanslarini oʻtkazishga, koʻr oʻynashga, LichessTV funksiyasidan foydalangan holda boshqa oʻyinchilarning oʻyinlarini tomosha qilish imkonini beradi (Lichessning oʻzi interfeysidan yoki Twitch yoki YouTubeda oʻz oʻyinlarini translyatsiya qiladigan va sharhlaydigan oʻyinchilarning video kanallarida), forum, video kutubxona va kengash muharriri mavjud. Sayt forumida siz qiziqishlar asosida jamoalar yaratishingiz mumkin.

Lichess koʻzi ojiz yoki zaif koʻruvchilarga shaxmat oʻynashda yordam berish uchun xususiyatlarni taqdim etadi[10]. Saytda roʻyxatdan oʻtish uchun standart captcha (CAPTCHA) oʻrniga oddiy shaxmat masalalarini hal qilishingiz kerak[11][12]. 2015-yil 11-fevralda Android qurilmalari uchun rasmiy mobil ilova chiqdi[9]. iOS ilovasi 2015-yil 4-martda chiqarildi[13].

Lichessning oʻziga xos xususiyati reklamadan toʻliq ozodlik siyosati (nomdagi li prefiksi – ingliz tilidan libre (bepul), live (jonli), light (yorugʻlik, yengil)), oylik, haftalik va hatto kundalik ravishda veb-saytda yangi xususiyatlarni doimiy ravishda ishlab chiqish va joriy etish bilan birga. Xarajatlarni qoplash ixtiyoriy xayriyalar va Lichess yaratuvchisining maoshi hisobidan amalga oshiriladi (mavjud beshta serverdan uchtasi xayriya hisobidan toʻlanadi, qolgan ikkitasi yaratuvchisi Tibo Duplessisning oʻz mablagʻlari hisobidan). Lichessni ishlab chiqish va qoʻllab-quvvatlash bu ishlab chiqaruvchining sevimli mashgʻuloti (IT sohasida yaxshi maoshli asosiy ish bilan taʼminlangan), u resursni monetizatsiya qilmoqchi emas va oylik xarajatlarni choʻntagidan (taxminan 170 dollar) zavq olish uchun juda maqbul toʻlov deb biladi[14].

2018-yil mart holatiga koʻra, lichess.org 2000 ta eng mashhur saytlardan biri (Alexa reytingi). Yillar davomida eng koʻp tashriflar AQShdan kelgan[15]. Xuddi shu oy holatiga koʻra, Lichess dunyodagi ikkinchi eng mashhur (chess.com dan keyin) shaxmat veb-saytidir[16]. .

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Help lichess.org • lichess.org“. 2017-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 17-fevral.
  2. ↑ „How do you pronounce Lichess?“. lichess.org. 2016-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-dekabr.
  3. ↑ „LICENSE“. GitHub. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-fevral.
  4. ↑ „Сайт дня: Lichess.org — чёрное и белое онлайн“ (2014-yil 21-iyul). 2015-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-mart.
  5. ↑ „Giocare a scacchi su internet con Lichess“. Nanopress (2010-yil 30-noyabr). 2015-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-avgust.
  6. ↑ „Lichess: Play Online Chess Game Against Computer or Others“. MakeUseOf (2010-yil 25-noyabr). 2015-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-aprel.
  7. ↑ „How training puzzles are generated“ (2014-yil 4-iyun). 2020-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  8. ↑ „Atomic Chess! And more“ (2015-yil 12-yanvar). 2018-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  9. ↑ 9,0 9,1 „The Mobile App is ready!“ (2014-yil 11-fevral). 2018-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  10. ↑ „Lichess embraces blind players with new chess site features“. Slashgear (2014-yil 23-iyun). 2020-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-avgust.
  11. ↑ „We shall CRUSH you, puny ROBOT... with CHESS“. The Register (2013-yil 14-mart). 2017-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-avgust.
  12. ↑ „Sick of Captchas? How About Chess Puzzles?“. The Escapist (2013-yil 14-mart). 2015-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-avgust.
  13. ↑ „Mobile app: iOS edition“ (2015-yil 4-mart). 2015-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-avgust.
  14. ↑ „Why is lichess free?“ (2014-yil 2-iyul). 2017-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-avgust.
  15. ↑ „lichess.org Site Overview“ (Wayback Machine saytida 2024-03-23 sanasida arxivlangan).
  16. ↑ „Chess Links and Websites“. 2015-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-avgust. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lichess&oldid=4714361" dan olindi