Infraqizil fotografiya

Infraqizil fotografiya -fotofafiya sohasi; infraqizil nurlanishdan foydalanib tasvir hosil qilish usullari majmuidan iborat. Surat olishda toʻlqin uz. 760 dan 1500 nm gacha boʻlgan infraqizil elektromagnit nurlanishlardan foydalaniladi. I. f. bevosita yoki bilvosita usullarda amalga oshiriladi. Bevosita usulda infraqizil nurlarga sezgir fotoplastinka yoki plyonkalar (infrafo-tomateriallar) qoʻllanadi. Bilvosita usulda fotoapparatning obʼyektivi oldiga oʻrnatiladigan maxsus elektron-optik tizimli moslama ishlatiladi. U narsaning koʻzga koʻrinmaydigan tasvi-rini koʻzga koʻrinadigan tasvirga aylantirib, tasvir ravshanligini ham kuchaytirib beradi. Bunda koʻzga koʻrinadigan nurlanishlar (yorugʻlik) ni seza oladigan oddiy fotoplyonkalar bilan qorongʻida ham fotosuratlar olish mumkin (rasmga q.).

I. f. ning oddiy fotografiyaga nisbatan koʻpgina afzalliklari bor. Mas, infraqizil nurlar bir jinsli boʻlmagan muxit (atmosfera tumani) dan oʻtga-nida koʻzga koʻrinadigan nurlanishga nisbatan kam sochiladi, intensivligi deyarli oʻzgarmaydi, shuning uchun I. f. yordamida uzokdagi obʼyektlarning aniq tasvirlarini olish mumkin. Koʻzga koʻrinadigan va infraqizil nurlanishlarning jism (muhit) lardan oʻtish va qaytish koeffitsiyentlari har xil. Shu sababli I. f. da oddiy yoruglikda koʻzga koʻrinmaydigan detallarni infraqizil nurlanishlar yordamida ajratish mumkin. I. f. ning bunday xususiyatlaridan, mas, bota-nikada oʻsimliklar kasalliklarini (2-rasm). Qora koʻylak kiygan qoʻgʻirchoq fotografiyasi: a — koʻzga koʻrinadigan nurlanishda; b — infraqizil nurlanishda. Inf-raqizil fotografiyada kiyimning turli rangda boʻlishi uning turli materiallardan tayorlanganligini koʻrsatadi (bu materiallarning infraqizil nurlanishni qaytarish qobiliyati turlichadir).

Ergash Nazirov.