Butan milliy futbol terma jamoasi

**Butan milliy futbol terma jamoasi**
Tahallusi	Dragon Boys (Ajdarho yigitlari)
Assotsiatsiya	Butan futbol federatsiyasi
Konfederatsiya	AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya	SAFF (Janubiy Osiyo)
Bosh murabbiy	BHU Pema Dorji
Sardor	Chencho Gyeltshen
Eng koʻp oʻynagan futbolchi	Chencho Gyeltshen (37)
Eng yaxshi toʻpurar	Chencho Gyeltshen (10)
Uy stadioni	Changlimithang Stadium
forma Birinchi forma	Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi	186 ↑ 1 Iyun 2022,
Eng yuqori	159 (Iyun 2015,)
Eng past	209 (Noyabr 2014- Mart 2015,)
Birinchi xalqaro oʻyin
	NEP 3-1 BHU ; (Katmandu, Nepal; 1 Apre 1982)
Eng yirik gʻalaba
	GUM 0-6 BHU ; (Thimphu, Butan; 23 Aprel 2003)
Eng yirik magʻlubiyat
	KUW 20-0 BHU ; (Al-Quvayt, Quvayt; 14 Fevral 2000)
SAFF Chempionati
Ishtiroki	8 (Ilk marta 2003-yili)
Eng yaxshi natijasi	Yarim final (2008)
OFK Chaqiruv Kubogi
Ishtiroki	1 (Ilk marta 2016-yili)
Eng yaxshi natijasi	Guruh bosqichi (2006)

Butan milliy futbol terma jamoasi – xalqaro futbolda Butan sharafini himoya qiladi. Jamoa Butandagi futbol boʻyicha boshqaruv organi, Osiyo Futbol Federatsiyasi va mintaqaviy organ Janubiy Osiyo Futbol Federatsiyasi (SAFF) tarkibiga kiruvchi Butan futbol federatsiyasi tomonidan nazorat qilinadi. Butan milliy futbol jamoasi uy oʻyinlarini „Changlimithang“ milliy stadionida oʻtkazadi.

Jamoa FIFAning rasmiy reytingida ham, Elo reyting tizimida ham doimiy ravishda dunyodagi eng yomon natijali jamoalardan biri sifatida qayd etilgan. 2017-yil noyabr oyining oxiriga kelib, ular oltita oʻyinda gʻalaba qozonishdi va toʻplar nisbati −279 ta. Jamoa hech qachon yirik turnirning final bosqichiga chiqa olmagan va oʻrtoqlik oʻyinlari hamda saralash oʻyinlaridan tashqari, rasmiy musobaqadagi yagona ishtiroki mintaqaviy Janubiy Osiyo oʻyinlari va Janubiy Osiyo futbol federatsiyasi kubogida boʻlgan.

Tarix

Dastlabki davr

Futbol Butanga qanday olib kelingani haqida aniq manbalar mavjud emas^[1]. Hindistonliklarni futbol bilan Britaniya hukumati tanishtirgan boʻlsa-da, Butanda Britaniyaning doimiy ishtiroki yoʻq edi. Butanga futbolning kelishi 1950-yillarda Haa va Paroda maktablarning ochilishi bilan chambarchas bogʻliq edi, chunki chet el oʻqituvchilari asosan Hindistondan, baʼzilari Yevropadan jalb qilingan.^[2]

1980-yillar

Butanning xalqaro maydonga rasman chiqishi nisbatan kech boʻlgan, birinchi oʻyinni 1982-yilda oʻtkazgan. 1982-yilgi ANFA kubogida Nepalga 3:1 hisobida magʻlub boʻlgan^[3]. Biroq, boshqa manbalar shuni koʻrsatadiki, Butan vakili boʻlgan jamoa sakkiz yil oldin Nepalga borgan va Shripanch Mahendra Gold Cup deb nomlanuvchi turnirda gʻolib chiqqan^[4].

1990-yillar

1986-yilda Butanda birinchi futbol ligasi tashkil etildi^[5] va Butan Futbol Federatsiyasi 1994-yilda OFK aʼzoligiga qabul qilindi^[6]. Shu yili milliy terma jamoa Nepalga qarshi oʻtkazilgan oʻyinda magʻlubiyatga uchradi.

2000—2001

Asr boshida, Butan 2000-yilgi Osiyo kubogi uchun saralash bosqichida qatnashdi^[8].

2022 Jahon chempionati saralashi

Butan Guamga umumiy hisobda 5:1 hisobida magʻlub boʻlgach, musobaqadan chiqib ketdi. Ular birinchi oʻyinda 1:0 hisobida gʻalaba qozonishgan, ammo javob oʻyinida 5:0 hisobida magʻlub boʻlgan^[9]^[10].

Jamoa imiji

Toʻplam

Butanning hozirgi uy kiyimlari ranglari – sariq trimli va sariq ajdaho naqshli toʻq sariq koʻylaklar, toʻq sariq shortilar va toʻq sariq paypoqlar. Ularning tashqi ranglari asosan oq rangda, koʻylak va shortida toʻq sariq rangli bezak bor.

Toʻplam tarixi

Uy

2014

2015–

Mehmonda

2014

2015–

Logo

Milliy terma jamoaning logotipi uning boshqaruv organi, Butan futbol federatsiyasi uchun ishlatiladigan logotip bilan bir xil^[11]. Uning ostida Butan rasmiy gerbining tepasida joylashganga oʻxshash marvarid bor.

Uy stadioni

Changlimithang stadioni Butanning Thimphu shahridagi koʻp maqsadli stadion boʻlib, u Milliy stadion sifatida xizmat qiladi. U asosan futbol oʻyinlari uchun ishlatiladi va Butan milliy futbol jamoasi, A-Divizionda va Milliy ligada oʻynaydigan bir qator futbol klublarining uy stadionidir. Futboldan tashqari, stadion muntazam ravishda Butan milliy sporti boʻlgan kamondan otish boʻyicha yirik turnirlarga mezbonlik qiladi. Stadion 1974-yilda qurilgan.

Murabbiylar shtabi

Bosh murabbiy	BHU Pema Dorji
Yordamchi murabbiy	BHU Tshering Wangchuck Gyeltshen
Yordamchi murabbiy	BHU Tashi Tobgay Dorji
Fitnes murabbiyi	MAS Joseph Ronald D'Angelus
Fizioterapevt	BHU Kencho Tshering

Futbolchilar

0#0	pos.	Futbolchi	Tugʻilgan sanasi (yosh)	Ishtiroki	Gollari	Klubi
	1DA	Ngawang Jamphel	(1992-09-27)27-sentyabr 1992 (25 yosh)	1	0	BHU Thimphu City
19	1DA	Kinzang Gyeltshen	(1993-04-16)16-aprel 1993 (25 yosh)	1	0	BHU Thimphu FC
21	1DA	Tshering Dendup	(1994-04-04)4-aprel 1994 (24 yosh)	4	0	BHU Paro United

2	2HM	Dubabra Ukhsan	(1998-02-05)5-fevral 1998 (20 yosh)	0	0	BHU Transport United
3	2HM	Choki Wangchuk	(1998-02-02)2-fevral 1998 (20 yosh)	5	0	BHU Ugyen Academy
4	2HM	Mipham Jigme	(1998-11-20)20-noyabr 1998 (19 yosh)	0	0	BHU Thimphu City
9	2HM	Tenzin Dorji	(1997-08-18)18-avgust 1997 (21 yosh)	6	0	BHU Transport United
12	2HM	Phuntsho Jigme	(1997-09-11)11-sentyabr 1997 (20 yosh)	0	0	BHU Thimphu FC
22	2HM	Rinchen Dorji	(1994-04-24)24-aprel 1994 (24 yosh)	0	0	BHU Transport United

6	3YH	Galey Zangpo	(1994-04-02)2-aprel 1994 (24 yosh)	0	0	BHU Druk Star
8	3YH	Karma Shedrup Tshering	(1990-04-09)9-aprel 1990 (28 yosh)	28	1	BHU Thimphu City
13	3YH	Kencho Tobgay	(1991-10-11)11-oktyabr 1991 (26 yosh)	3	0	BHU Transport United
15	3YH	Nima Wangdi	(1998-12-06)6-dekabr 1998 (19 yosh)	10	0	BHU Thimphu City
16	3YH	Tshering Dorji	(1995-09-11)11-sentyabr 1995 (22 yosh)	31	6	BHU Thimphu City
18	3YH	Chimi Dorji	(1993-12-22)22-dekabr 1993 (24 yosh)	12	0	BHU Transport United

7	4HJ	Chencho Gyeltshen (captain)	(1996-05-10)10-may 1996 (22 yosh)	37	10	IND Kerala Blasters
10	4HJ	Kabile Nadoem	(1997-03-17)17-mart 1997 (21 yosh)	0	0	BHU Paro United
17	4HJ	Tsenda Dorji	(1995-02-12)12-fevral 1995 (23 yosh)	0	0	BHU Thimphu FC
20	4HJ	Junaidi Ažar	(1996-02-18)18-fevral 1996 (22 yosh)	0	0	BHU Tensung
23	4HJ	Kuenga Rabgay	(1998-01-01)1-yanvar 1998 (20 yosh)	0	0	BHU Druk Star

Futbolchilar natijalari

Eng koʻp ishtirok
Daraja	Futbolchi	Ishtirok	Gollar	Karyera
1	Chencho Gyeltshen	37	10	2011-hozir
2	Passang Tshering	36	5	2003-2015
3	Karma Shedrup Tshering	33	1	2011-hozir
4	Pema Dorji	31	0	2003-2013
4	Tshering Dorji	31	6	2011-hozir
6	Jigme Tshering Dorji	29	1	2011-hozir
7	Nawang Dhendup	27	2	2003-2011
7	Kinley Dorji	27	1	2002-2011
9	Hari Gurung	26	0	2009-2018
10	Lhendup Dorji	25	0	2015-hozir
10	Karun Gurung	25	0	2006-2017

Eng koʻp gol urganlar
Daraja	Futbolchi	Gollar	Ishtirok	Nisbat	Karyera
1	Chencho Gyeltshen	10	37	0.27	2011-hozir
2	Tshering Dorji	6	31	0.19	2011-hozir
3	Wangay Dorji	5	14	0.36	2002-2008
3	Passang Tshering	5	36	0.14	2003-2015
5	Dinesh Chhetri	2	11	0.18	2002-2003
5	Nawang Dhendup	2	27	0.07	2003-2011

Chempionatlardagi ishtirok

FIFA Jahon chempionati

FIFA Jahon chempionati							FIFA Jahon chempionati saralashi
Chempionatlar	Pld	G'	D*	M	GF	GA	Pld	G'	D*	M	GF	GA
Urugvay 1930 dan Brazil 2014	Ishtirok etmadi						Ishtirok etmadi
Rossiya 2018	Saralashdan oʻta olmadi						10	2	0	8	8	53
Qatar 2022	Saralashdan oʻta olmadi						2	1	0	1	1	5
Kanada Meksika USA 2026	Aniqlanishi uchun						Aniqlanishi uchun
Jami	0	0	0	0	0	0	12	3	0	9	9	58

OFK Osiyo Kubogi

OFK Osiyo Kubogi							OFK Osiyo Kubogi saralash
Yil	Pld	G'	D*	M	GF	GA	Pld	G'	D*	M	GF	GA
Hong Kong 1956 dan UAE 1996	Ishtirok etmadi						Ishtirok etmadi
Livan 2000	Saralashdan oʻta olmadi						4	0	0	4	2	42
Xitoy 2004	Saralashdan oʻta olmadi						8	1	1	6	6	26
Indoneziya Malayziya Tailand Vyetnam 2007 to Avstraliya 2015	Ishtirok etmadi						Ishtirok etmadi
BAA 2019*	Saralashdan oʻta olmadi						18	3	1	14	13	93
Xitoy 2023	Saralashdan oʻta olmadi						2	1	0	1	1	5
Jami	0	0	0	0	0	0	32	5	2	25	22	166

*: 2019-yilgi saralash kompaniyasiga 2018-yilgi Jahon chempionati saralashining Osiyo boʻlimi saralash oʻyinlari ham kiritilgan. 2014-yilda FIFA Jahon chempionatining dastlabki saralash bosqichlarini OFK Osiyo Kubogi bilan birlashtirish taklifi OFK musobaqalar qo'mitasi tomonidan ratifikatsiya qilingan edi. Yangi saralash tuzilmasi uch bosqichda boʻlib oʻtdi, birinchi ikkitasi 2018 FIFA Jahon chempionati saralash bilan birlashtirildi..^[12]

OFK Chaqiruv Kubogi

OFK Chaqiruv Kubogi								OFK Chaqiruv Kubogi saralashi
Yil	Natija	Pld	G'	D*	M	GF	GA	Pld	G'	D*	M	GF	GA
Bangladesh 2006	Guruh bosqichi	3	0	1	2	0	3	Saralash yoʻq
Hindiston 2008	Saralashdan oʻta olmadi							3	0	1	2	1	6
Shri Lanka 2010	Saralashdan oʻta olmadi							3	0	0	3	0	13
Nepal 2012	Saralashdan oʻta olmadi							2	0	0	2	0	5
MDV 2014	Ishtirok etmadi							Ishtirok etmadi
Jami	Guruh bosqichi	3	0	1	2	0	3	8	0	1	7	1	24

Terma jamoalarga qarshi natijalar

Raqib	Played	Gʻalaba	Durang	Magʻlubiyat	Oʻziga	Raqibga	Diff	Gʻalaba%	Magʻlubiyat%
AFG	6	1	0	5	2	22	−20	17%	83%
BAN	11	1	2	8	5	25	−20	9%	72%
BRU	2	0	2	0	1	1	0	0%	0%
CAM	1	0	0	1	0	2	−2	0%	100%
CHN	2	0	0	2	0	18	−18	0%	100%
GUM	3	2	0	1	7	5	2	66%	33%
HKG	2	0	0	2	0	8	−8	0%	100%
IND	5	0	0	5	1	16	−15	0%	100%
IDN	2	0	0	2	0	4	−4	0%	100%
KUW	1	0	0	1	0	20	−20	0%	100%
MDV	8	0	0	8	8	33	−25	0%	100%
MGL	1	0	1	0	0	0	0	0%	0%
MSR	1	1	0	0	4	0	4	100%	0%
NEP	14	0	0	14	6	45	−39	0%	100%
OMA	2	0	0	2	2	18	−16	0%	100%
PAK	3	0	0	3	1	12	−11	0%	100%
PHI	2	0	0	2	0	4	−4	0%	100%
PLE	2	0	0	2	0	12	−12	0%	100%
QAT	2	0	0	2	0	18	−18	0%	100%
KSA	2	0	0	2	0	10	−10	0%	100%
SRI	7	2	0	5	5	18	−13	29%	71%
TJK	1	0	0	1	1	3	−2	0%	100%
THA	1	0	0	1	0	5	−5	0%	100%
TKM	2	0	0	2	0	15	−15	0%	100%
YEM	3	0	0	3	2	23	−21	0%	100%
Jami	86	7	5	74	45	337	−233	8%	86%

Reytinglar

Terma jamoaning FIFA reytingidagi eng yuqori koʻrsatkichi 187-oʻrin boʻlgan.

Manbalar

↑ „A look at football in Bhutan“. raonline.ch. RA Online / Kuensel. Qaraldi: 30-iyul 2014-yil.
↑ McKay, Alex. Subaltern Sports: Politics and Sport in South Asia. London: Wimbledon Publishing Company, 2005 — 202-bet. ISBN 1-843311-67-4. Qaraldi: 30-iyul 2014-yil.
↑ „World Football Elo Ratings: Bhutan“. eloratings.net. World Football Elo Ratings and Advanced Satellite Consulting. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.
↑ Achariya, Gopilal „The sports scene in Bhutan: what is wrong?“. kuenselonline.com. Kuensel (16-dekabr 2002-yil). 8-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-avgust 2014-yil.
↑ Schöggl, Hans; Abbink, Dinant „Bhutan – List of Champions“. www.rsssf.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (28-may 2014-yil). 17-iyul 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-iyun 2014-yil.
↑ „A Look at Football in Bhutan“. raonline.ch. RA Online / Kuensel. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.
↑ The blue bars highlight the Federated States of Micronesia national under-23 football team's performance in the 2015 Pacific Games; as of June 2016, the worst performance by any national representative team at an official tournament.
↑ „Editorial: Football, maturing“. kuenselonline.com. Kuensel Online (3-may 2003-yil). 6-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.
↑ „Asian Qualifiers: Bhutan 1-0 Guam | Football News | FIFA World Cup 2022“ (en-GB). the-AFC. Qaraldi: 2020-yil 12-may.
↑ „2nd Leg: Guam 5-0 Bhutan“ (en). Footballghana. Qaraldi: 2020-yil 12-may.
↑ „National Flower“. tourism.gov.bt. Tourism Council of Bhutan. 2015-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-fevral 2016-yil.
↑ „ExCo approves expanded AFC Asian Cup finals“. AFC (2014-yil 16-aprel). Qaraldi: 2014-yil 25-avgust.

Havolalar

[RAOLook-1] „A look at football in Bhutan“. raonline.ch. RA Online / Kuensel. Qaraldi: 30-iyul 2014-yil.

[Subaltern2-2] McKay, Alex. Subaltern Sports: Politics and Sport in South Asia. London: Wimbledon Publishing Company, 2005 — 202-bet. ISBN 1-843311-67-4. Qaraldi: 30-iyul 2014-yil.

[ELO-3] „World Football Elo Ratings: Bhutan“. eloratings.net. World Football Elo Ratings and Advanced Satellite Consulting. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.

[4] Achariya, Gopilal „The sports scene in Bhutan: what is wrong?“. kuenselonline.com. Kuensel (16-dekabr 2002-yil). 8-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-avgust 2014-yil.

[RSSSFChamp-5] Schöggl, Hans; Abbink, Dinant „Bhutan – List of Champions“. www.rsssf.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (28-may 2014-yil). 17-iyul 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-iyun 2014-yil.

[RAO-6] „A Look at Football in Bhutan“. raonline.ch. RA Online / Kuensel. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.

[7] The blue bars highlight the Federated States of Micronesia national under-23 football team's performance in the 2015 Pacific Games; as of June 2016, the worst performance by any national representative team at an official tournament.

[8] „Editorial: Football, maturing“. kuenselonline.com. Kuensel Online (3-may 2003-yil). 6-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-iyul 2014-yil.

[9] „Asian Qualifiers: Bhutan 1-0 Guam | Football News | FIFA World Cup 2022“ (en-GB). the-AFC. Qaraldi: 2020-yil 12-may.

[10] „2nd Leg: Guam 5-0 Bhutan“ (en). Footballghana. Qaraldi: 2020-yil 12-may.

[11] „National Flower“. tourism.gov.bt. Tourism Council of Bhutan. 2015-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-fevral 2016-yil.

[ExCO_approval-12] „ExCo approves expanded AFC Asian Cup finals“. AFC (2014-yil 16-aprel). Qaraldi: 2014-yil 25-avgust.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]