Kontent qismiga oʻtish

Yil

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Yilvaqt oʻlchov birligi: Yerning Quyosh atrofida bir marta toʻla aylanib chiqadigan vaqtga yaqin. Uning davomiyligiga olimlar qadimdan qiziqqanlar. Qad. Xitoy va Misrda Yil ancha aniq hisoblangan. Yunon olimi Gipparx mil. av. 2-asrda Yil "1/300 kuni kam 365 1/4 kun" ekanligini aniqlagan. Bu esa hozirgidan farq qiladi (qarang Kabisa yil). Hoz. vaqtda turli Yil tushunchalari qoʻllanadi. Masalan, Quyoshning koʻrinma harakatida uning yulduzlarga nisbatan ketma-ket 2 marta bir xil vaziyatni egallashi orasida oʻtgan davr yulduz Y.i (siderik Y.) deyiladi; uning davomiyligi 365,256360 oʻrtacha sutkaga teng. Quyoshning bahorgi teng kunlik nuqtasidan ketma-ket 2 marta oʻtishi orasidagi davr tropik Yil deyiladi, u 365,242196 oʻrtacha sutkaga teng. Bundan tashqari, anomalistik Yil — Quyoshning perigeliydan ketma-ket 2 marta oʻtish orasidagi davr (365,259641 oʻrtacha sutka), ajdar Yil — Quyoshning Oy orbitasi tugunlarining biridan (koʻtariluvchi yoki pasayuvchi) ketma-ket ikki marta oʻtishi orasidagi davr (346,620047 oʻrtacha sutka) va boshqa Yil hisoblari mavjud. Shuningdek, Yilning fasl, oylarga boʻlinishi va davomiyligiga qarab hijriy-qamariy, hijriy-shamsiy Y. hisoblari va hokazo mavjud (qarang Kalendar).[1]

Yanvar oyi 31 kundan iborat bo'lib, qish faslining ikkinchi oyi hisoblanadi. Bu oy ayni qish chillasiga to'g'ri keladi.

Fevral oyi qish faslining uchinchi oyi hisoblanadi. Kabisa yilida 29 kun, oddiy yillarda 28 kundan iborat.

Mart oyi kalendar yilining uchinchi, baxor faslining birinchi oyidir.

2100 - 2099 - 2098 - 2097 - 2096 - 2095 - 2094 - 2093 - 2092 - 2091
2090 - 2089 - 2088 - 2087 - 2086 - 2085 - 2084 - 2083 - 2082 - 2081
2080 - 2079 - 2078 - 2077 - 2076 - 2075 - 2074 - 2073 - 2072 - 2071
2070 - 2069 - 2068 - 2067 - 2066 - 2065 - 2064 - 2063 - 2062 - 2061
2060 - 2059 - 2058 - 2057 - 2056 - 2055 - 2054 - 2053 - 2052 - 2051
2050 - 2049 - 2048 - 2047 - 2046 - 2045 - 2044 - 2043 - 2042 - 2041
2040 - 2039 - 2038 - 2037 - 2036 - 2035 - 2034 - 2033 - 2032 - 2031
2030 - 2029 - 2028 - 2027 - 2026 - 2025 - 2024 - 2023 - 2022 - 2021
2020 - 2019 - 2018 - 2017 - 2016 - 2015 - 2014 - 2013 - 2012 - 2011
2010 - 2009 - 2008 - 2007 - 2006 - 2005 - 2004 - 2003 - 2002 - 2001
2000 - 1999 - 1998 - 1997 - 1996 - 1995 - 1994 - 1993 - 1992 - 1991
1990 - 1989 - 1988 - 1987 - 1986 - 1985 - 1984 - 1983 - 1982 - 1981
1980 - 1979 - 1978 - 1977 - 1976 - 1975 - 1974 - 1973 - 1972 - 1971
1970 - 1969 - 1968 - 1967 - 1966 - 1965 - 1964 - 1963 - 1962 - 1961
1960 - 1959 - 1958 - 1957 - 1956 - 1955 - 1954 - 1953 - 1952 - 1951
1950 - 1949 - 1948 - 1947 - 1946 - 1945 - 1944 - 1943 - 1942 - 1941
1940 - 1939 - 1938 - 1937 - 1936 - 1935 - 1934 - 1933 - 1932 - 1931
1930 - 1929 - 1928 - 1927 - 1926 - 1925 - 1924 - 1923 - 1922 - 1921
1920 - 1919 - 1918 - 1917 - 1916 - 1915 - 1914 - 1913 - 1912 - 1911
1910 - 1909 - 1908 - 1907 - 1906 - 1905 - 1904 - 1903 - 1902 - 1901
1900 - 1899 - 1898 - 1897 - 1896 - 1895 - 1894 - 1893 - 1892 - 1891
1890 - 1889 - 1888 - 1887 - 1886 - 1885 - 1884 - 1883 - 1882 - 1881
1880 - 1879 - 1878 - 1877 - 1876 - 1875 - 1874 - 1873 - 1872 - 1871
1870 - 1869 - 1868 - 1867 - 1866 - 1865 - 1864 - 1863 - 1862 - 1861
1860 - 1859 - 1858 - 1857 - 1856 - 1855 - 1854 - 1853 - 1852 - 1851
1850 - 1849 - 1848 - 1847 - 1846 - 1845 - 1844 - 1843 - 1842 - 1841
1840 - 1839 - 1838 - 1837 - 1836 - 1835 - 1834 - 1833 - 1832 - 1831
1830 - 1829 - 1828 - 1827 - 1826 - 1825 - 1824 - 1823 - 1822 - 1821
1820 - 1819 - 1818 - 1817 - 1816 - 1815 - 1814 - 1813 - 1812 - 1811
1810 - 1809 - 1808 - 1807 - 1806 - 1805 - 1804 - 1803 - 1802 - 1801
1800 - 1799 - 1798 - 1797 - 1796 - 1795 - 1794 - 1793 - 1792 - 1791
1790 - 1789 - 1788 - 1787 - 1786 - 1785 - 1784 - 1783 - 1782 - 1781
1780 - 1779 - 1778 - 1777 - 1776 - 1775 - 1774 - 1773 - 1772 - 1771
1770 - 1769 - 1768 - 1767 - 1766 - 1765 - 1764 - 1763 - 1762 - 1761
1760 - 1759 - 1758 - 1757 - 1756 - 1755 - 1754 - 1753 - 1752 - 1751
1750 - 1749 - 1748 - 1747 - 1746 - 1745 - 1744 - 1743 - 1742 - 1741
1740 - 1739 - 1738 - 1737 - 1736 - 1735 - 1734 - 1733 - 1732 - 1731
1730 - 1729 - 1728 - 1727 - 1726 - 1725 - 1724 - 1723 - 1722 - 1721
1720 - 1719 - 1718 - 1717 - 1716 - 1715 - 1714 - 1713 - 1712 - 1711
1710 - 1709 - 1708 - 1707 - 1706 - 1705 - 1704 - 1703 - 1702 - 1701
1700 - 1699 - 1698 - 1697 - 1696 - 1695 - 1694 - 1693 - 1692 - 1691
1690 - 1689 - 1688 - 1687 - 1686 - 1685 - 1684 - 1683 - 1682 - 1681
1680 - 1679 - 1678 - 1677 - 1676 - 1675 - 1674 - 1673 - 1672 - 1671
1670 - 1669 - 1668 - 1667 - 1666 - 1665 - 1664 - 1663 - 1662 - 1661
1660 - 1659 - 1658 - 1657 - 1656 - 1655 - 1654 - 1653 - 1652 - 1651
1650 - 1649 - 1648 - 1647 - 1646 - 1645 - 1644 - 1643 - 1642 - 1641
1640 - 1639 - 1638 - 1637 - 1636 - 1635 - 1634 - 1633 - 1632 - 1631
1630 - 1629 - 1628 - 1627 - 1626 - 1625 - 1624 - 1623 - 1622 - 1621
1620 - 1619 - 1618 - 1617 - 1616 - 1615 - 1614 - 1613 - 1612 - 1611
1610 - 1609 - 1608 - 1607 - 1606 - 1605 - 1604 - 1603 - 1602 - 1601
1600 - 1599 - 1598 - 1597 - 1596 - 1595 - 1863 - 1593 - 1592 - 1591
1590 - 1589 - 1588 - 1587 - 1586 - 1585 - 1584 - 1583 - 1582 - 1581
1580 - 1579 - 1578 - 1577 - 1576 - 1575 - 1574 - 1573 - 1572 - 1571
1570 - 1569 - 1568 - 1567 - 1566 - 1565 - 1564 - 1563 - 1562 - 1561
1560 - 1559 - 1558 - 1557 - 1556 - 1555 - 1554 - 1553 - 1552 - 1551
1550 - 1549 - 1548 - 1547 - 1546 - 1545 - 1544 - 1543 - 1542 - 1541
1540 - 1539 - 1538 - 1537 - 1536 - 1535 - 1534 - 1533 - 1532 - 1531
1530 - 1529 - 1528 - 1527 - 1526 - 1525 - 1524 - 1523 - 1522 - 1521
1520 - 1519 - 1518 - 1517 - 1516 - 1515 - 1514 - 1513 - 1512 - 1511
1510 - 1509 - 1508 - 1507 - 1506 - 1505 - 1504 - 1503 - 1502 - 1501
1500 - 1499 - 1498 - 1497 - 1496 - 1495 - 1494 - 1493 - 1492 - 1491
1490 - 1489 - 1488 - 1487 - 1486 - 1485 - 1484 - 1483 - 1482 - 1481
1480 - 1479 - 1478 - 1477 - 1476 - 1475 - 1474 - 1473 - 1472 - 1471
1470 - 1469 - 1468 - 1467 - 1466 - 1465 - 1464 - 1463 - 1462 - 1461
1460 - 1459 - 1458 - 1457 - 1456 - 1455 - 1454 - 1453 - 1452 - 1451
1450 - 1449 - 1448 - 1447 - 1446 - 1445 - 1444 - 1443 - 1442 - 1441
1440 - 1439 - 1438 - 1437 - 1436 - 1435 - 1434 - 1433 - 1432 - 1431
1430 - 1429 - 1428 - 1427 - 1426 - 1425 - 1424 - 1423 - 1422 - 1421
1420 - 1419 - 1418 - 1417 - 1416 - 1415 - 1414 - 1413 - 1412 - 1411
1410 - 1409 - 1408 - 1407 - 1406 - 1405 - 1404 - 1403 - 1402 - 1401
1400 - 1399 - 1398 - 1397 - 1396 - 1395 - 1394 - 1393 - 1392 - 1391
1390 - 1389 - 1388 - 1387 - 1386 - 1385 - 1384 - 1383 - 1382 - 1381
1380 - 1379 - 1378 - 1377 - 1376 - 1375 - 1374 - 1373 - 1372 - 1371
1370 - 1369 - 1368 - 1367 - 1366 - 1365 - 1364 - 1363 - 1362 - 1361
1360 - 1359 - 1358 - 1357 - 1356 - 1355 - 1354 - 1353 - 1352 - 1351
1350 - 1349 - 1348 - 1347 - 1346 - 1345 - 1344 - 1343 - 1342 - 1341
1340 - 1339 - 1338 - 1337 - 1336 - 1335 - 1334 - 1333 - 1332 - 1331
1330 - 1329 - 1328 - 1327 - 1326 - 1325 - 1324 - 1323 - 1322 - 1321
1320 - 1319 - 1318 - 1317 - 1316 - 1315 - 1314 - 1313 - 1312 - 1311
1310 - 1309 - 1308 - 1307 - 1306 - 1305 - 1304 - 1303 - 1302 - 1301
1300 - 1299 - 1298 - 1297 - 1296 - 1295 - 1294 - 1293 - 1292 - 1291
1290 - 1289 - 1288 - 1287 - 1286 - 1285 - 1284 - 1283 - 1282 - 1281
1280 - 1279 - 1278 - 1277 - 1276 - 1275 - 1274 - 1273 - 1272 - 1271
1270 - 1269 - 1268 - 1267 - 1266 - 1265 - 1264 - 1263 - 1262 - 1261
1260 - 1259 - 1258 - 1257 - 1256 - 1255 - 1254 - 1253 - 1252 - 1251
1250 - 1249 - 1248 - 1247 - 1246 - 1245 - 1244 - 1243 - 1242 - 1241
1240 - 1239 - 1238 - 1237 - 1236 - 1235 - 1234 - 1233 - 1232 - 1231
1230 - 1229 - 1228 - 1227 - 1226 - 1225 - 1224 - 1223 - 1222 - 1221
1220 - 1219 - 1218 - 1217 - 1216 - 1215 - 1214 - 1213 - 1212 - 1211
1210 - 1209 - 1208 - 1207 - 1206 - 1205 - 1204 - 1203 - 1202 - 1201
1200 - 1199 - 1198 - 1197 - 1196 - 1195 - 1194 - 1193 - 1192 - 1191
1190 - 1189 - 1188 - 1187 - 1186 - 1185 - 1184 - 1183 - 1182 - 1181
1180 - 1179 - 1178 - 1177 - 1176 - 1175 - 1174 - 1173 - 1172 - 1171
1170 - 1169 - 1168 - 1167 - 1166 - 1165 - 1164 - 1163 - 1162 - 1161
1160 - 1159 - 1158 - 1157 - 1156 - 1155 - 1154 - 1153 - 1152 - 1151
1150 - 1149 - 1148 - 1147 - 1146 - 1145 - 1144 - 1143 - 1142 - 1141
1140 - 1139 - 1138 - 1137 - 1136 - 1135 - 1134 - 1133 - 1132 - 1131
1130 - 1129 - 1128 - 1127 - 1126 - 1125 - 1124 - 1123 - 1122 - 1121
1120 - 1119 - 1118 - 1117 - 1116 - 1115 - 1114 - 1113 - 1112 - 1111
1110 - 1109 - 1108 - 1107 - 1106 - 1105 - 1104 - 1103 - 1102 - 1101
1100 - 1099 - 1098 - 1097 - 1096 - 1095 - 1094 - 1093 - 1092 - 1091
1090 - 1089 - 1088 - 1087 - 1086 - 1085 - 1084 - 1083 - 1082 - 1081
1080 - 1079 - 1078 - 1077 - 1076 - 1075 - 1074 - 1073 - 1072 - 1071
1070 - 1069 - 1068 - 1067 - 1066 - 1065 - 1064 - 1063 - 1062 - 1061
1060 - 1059 - 1058 - 1057 - 1056 - 1055 - 1054 - 1053 - 1052 - 1051
1050 - 1049 - 1048 - 1047 - 1046 - 1045 - 1044 - 1043 - 1042 - 1041
1040 - 1039 - 1038 - 1037 - 1036 - 1035 - 1034 - 1033 - 1032 - 1031
1030 - 1029 - 1028 - 1027 - 1026 - 1025 - 1024 - 1023 - 1022 - 1021
1020 - 1019 - 1018 - 1017 - 1016 - 1015 - 1014 - 1013 - 1012 - 1011
1010 - 1009 - 1008 - 1007 - 1006 - 1005 - 1004 - 1003 - 1002 - 1001
1000 - 999 - 998 - 997 - 996 - 995 - 994 - 993 - 992 - 991
990 - 989 - 988 - 987 - 986 - 985 - 984 - 983 - 982 - 981
980 - 979 - 978 - 977 - 976 - 975 - 974 - 973 - 972 - 971
970 - 969 - 968 - 967 - 966 - 965 - 964 - 963 - 962 - 961
960 - 959 - 958 - 957 - 956 - 955 - 954 - 953 - 952 - 951
950 - 949 - 948 - 947 - 946 - 945 - 944 - 943 - 942 - 941
940 - 939 - 938 - 937 - 936 - 935 - 934 - 933 - 932 - 931
930 - 929 - 928 - 927 - 926 - 925 - 924 - 923 - 922 - 921
920 - 919 - 918 - 917 - 916 - 915 - 914 - 913 - 912 - 911
910 - 909 - 908 - 907 - 906 - 905 - 904 - 903 - 902 - 901
900 - 899 - 898 - 897 - 896 - 895 - 894 - 893 - 892 - 891
890 - 889 - 888 - 887 - 886 - 885 - 884 - 883 - 882 - 881
880 - 879 - 878 - 877 - 876 - 875 - 874 - 873 - 872 - 871
870 - 869 - 868 - 867 - 866 - 865 - 864 - 863 - 862 - 861
860 - 859 - 858 - 857 - 856 - 855 - 854 - 853 - 852 - 851
850 - 849 - 848 - 847 - 846 - 845 - 844 - 843 - 842 - 841
840 - 839 - 838 - 837 - 836 - 835 - 834 - 833 - 832 - 831
830 - 829 - 828 - 827 - 826 - 825 - 824 - 823 - 822 - 821
820 - 819 - 818 - 817 - 816 - 815 - 814 - 813 - 812 - 811
810 - 809 - 808 - 807 - 806 - 805 - 804 - 803 - 802 - 801
800 - 799 - 798 - 797 - 796 - 795 - 794 - 793 - 792 - 791
790 - 789 - 788 - 787 - 786 - 785 - 784 - 783 - 782 - 781
780 - 779 - 778 - 777 - 776 - 775 - 774 - 773 - 772 - 771
770 - 769 - 768 - 767 - 766 - 765 - 764 - 763 - 762 - 761
760 - 759 - 758 - 757 - 756 - 755 - 754 - 753 - 752 - 751
750 - 749 - 748 - 747 - 746 - 745 - 744 - 743 - 742 - 741
740 - 739 - 738 - 737 - 736 - 735 - 734 - 733 - 732 - 731
730 - 729 - 728 - 727 - 726 - 725 - 724 - 723 - 722 - 721
720 - 719 - 718 - 717 - 716 - 715 - 714 - 713 - 712 - 711
710 - 709 - 708 - 707 - 706 - 705 - 704 - 703 - 702 - 701
700 - 699 - 698 - 697 - 696 - 695 - 694 - 693 - 692 - 691
690 - 689 - 688 - 687 - 686 - 685 - 684 - 683 - 682 - 681
680 - 679 - 678 - 677 - 676 - 675 - 674 - 673 - 672 - 671
670 - 669 - 668 - 667 - 666 - 665 - 664 - 663 - 662 - 661
660 - 659 - 658 - 657 - 656 - 655 - 654 - 653 - 652 - 651
650 - 649 - 648 - 647 - 646 - 645 - 644 - 643 - 642 - 641
640 - 639 - 638 - 637 - 636 - 635 - 634 - 633 - 632 - 631
630 - 629 - 628 - 627 - 626 - 625 - 624 - 623 - 622 - 621
620 - 619 - 618 - 617 - 616 - 615 - 614 - 613 - 612 - 611
610 - 609 - 608 - 607 - 606 - 605 - 604 - 603 - 602 - 601
600 - 599 - 598 - 597 - 596 - 595 - 863 - 593 - 592 - 591
590 - 589 - 588 - 587 - 586 - 585 - 584 - 583 - 582 - 581
580 - 579 - 578 - 577 - 576 - 575 - 574 - 573 - 572 - 571
570 - 569 - 568 - 567 - 566 - 565 - 564 - 563 - 562 - 561
560 - 559 - 558 - 557 - 556 - 555 - 554 - 553 - 552 - 551
550 - 549 - 548 - 547 - 546 - 545 - 544 - 543 - 542 - 541
540 - 539 - 538 - 537 - 536 - 535 - 534 - 533 - 532 - 531
530 - 529 - 528 - 527 - 526 - 525 - 524 - 523 - 522 - 521
520 - 519 - 518 - 517 - 516 - 515 - 514 - 513 - 512 - 511
510 - 509 - 508 - 507 - 506 - 505 - 504 - 503 - 502 - 501
500 - 499 - 498 - 497 - 496 - 495 - 494 - 493 - 492 - 491
490 - 489 - 488 - 487 - 486 - 485 - 484 - 483 - 482 - 481
480 - 479 - 478 - 477 - 476 - 475 - 474 - 473 - 472 - 471
470 - 469 - 468 - 467 - 466 - 465 - 464 - 463 - 462 - 461
460 - 459 - 458 - 457 - 456 - 455 - 454 - 453 - 452 - 451
450 - 449 - 448 - 447 - 446 - 445 - 444 - 443 - 442 - 441
440 - 439 - 438 - 437 - 436 - 435 - 434 - 433 - 432 - 431
430 - 429 - 428 - 427 - 426 - 425 - 424 - 423 - 422 - 421
420 - 419 - 418 - 417 - 416 - 415 - 414 - 413 - 412 - 411
410 - 409 - 408 - 407 - 406 - 405 - 404 - 403 - 402 - 401
400 - 399 - 398 - 397 - 396 - 395 - 394 - 393 - 392 - 391
390 - 389 - 388 - 387 - 386 - 385 - 384 - 383 - 382 - 381
380 - 379 - 378 - 377 - 376 - 375 - 374 - 373 - 372 - 371
370 - 369 - 368 - 367 - 366 - 365 - 364 - 363 - 362 - 361
360 - 359 - 358 - 357 - 356 - 355 - 354 - 353 - 352 - 351
350 - 349 - 348 - 347 - 346 - 345 - 344 - 343 - 342 - 341
340 - 339 - 338 - 337 - 336 - 335 - 334 - 333 - 332 - 331
330 - 329 - 328 - 327 - 326 - 325 - 324 - 323 - 322 - 321
320 - 319 - 318 - 317 - 316 - 315 - 314 - 313 - 312 - 311
310 - 309 - 308 - 307 - 306 - 305 - 304 - 303 - 302 - 301
300 - 299 - 298 - 297 - 296 - 295 - 294 - 293 - 292 - 291
290 - 289 - 288 - 287 - 286 - 285 - 284 - 283 - 282 - 281
280 - 279 - 278 - 277 - 276 - 275 - 274 - 273 - 272 - 271
270 - 269 - 268 - 267 - 266 - 265 - 264 - 263 - 262 - 261
260 - 259 - 258 - 257 - 256 - 255 - 254 - 253 - 252 - 251
250 - 249 - 248 - 247 - 246 - 245 - 244 - 243 - 242 - 241
240 - 239 - 238 - 237 - 236 - 235 - 234 - 233 - 232 - 231
230 - 229 - 228 - 227 - 226 - 225 - 224 - 223 - 222 - 221
220 - 219 - 218 - 217 - 216 - 215 - 214 - 213 - 212 - 211
210 - 209 - 208 - 207 - 206 - 205 - 204 - 203 - 202 - 201
200 - 199 - 198 - 197 - 196 - 195 - 194 - 193 - 192 - 191
190 - 189 - 188 - 187 - 186 - 185 - 184 - 183 - 182 - 181
180 - 179 - 178 - 177 - 176 - 175 - 174 - 173 - 172 - 171
170 - 169 - 168 - 167 - 166 - 165 - 164 - 163 - 162 - 161
160 - 159 - 158 - 157 - 156 - 155 - 154 - 153 - 152 - 151
150 - 149 - 148 - 147 - 146 - 145 - 144 - 143 - 142 - 141
140 - 139 - 138 - 137 - 136 - 135 - 134 - 133 - 132 - 131
130 - 129 - 128 - 127 - 126 - 125 - 124 - 123 - 122 - 121
120 - 119 - 118 - 117 - 116 - 115 - 114 - 113 - 112 - 111
110 - 109 - 108 - 107 - 106 - 105 - 104 - 103 - 102 - 101
100 - 99 - 98 - 97 - 96 - 95 - 94 - 93 - 92 - 91
90 - 89 - 88 - 87 - 86 - 85 - 84 - 83 - 82 - 81
80 - 79 - 78 - 77 - 76 - 75 - 74 - 73 - 72 - 71
70 - 69 - 68 - 67 - 66 - 65 - 64 - 63 - 62 - 61
60 - 59 - 58 - 57 - 56 - 55 - 54 - 53 - 52 - 51
50 - 49 - 48 - 47 - 46 - 45 - 44 - 43 - 42 - 41
40 - 39 - 38 - 37 - 36 - 35 - 34 - 33 - 32 - 31
30 - 29 - 28 - 27 - 26 - 25 - 24 - 23 - 22 - 21
20 - 19 - 18 - 17 - 16 - 15 - 14 - 13 - 12 - 11
10 - 9 - 8 - 7 - 6 - 5 - 4 - 3 - 2 - 1
  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil