Latviä

Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.

Latvijas Republika

Räsmi tele	Latış
Başqalası	Riga
Prezidentı	Egils Levits
Premyer-ministrı	Krišjānis Kariņš
Mäydanı  - Barısı  - % su	121. urın 64,589 km² 1.5%
Xalqı  - Barısı (2001)  - Tığızlığı	137. urın 2,385,231 37 keşe/km²
Bäysezlege	(Rusiä İmperiäsenän) 1918 18 noyäber
Valútası	Yevro
Säğät zonı	UTC 2
Milli gimnı	Dievs, svētī Latviju! (Allah, Latvianı saqla!)
İnternet TLD	.LV
Telefon kodı	371

Latviä yäki Letoniä, räsmi iseme Latviä Cömhüriäte (latışça: Latvijas Republika) — Tönyaq Awrupada Baltıyq diñgeze buyında urnaşqan däwlät. Kürşeläre: tönyaqta Estoniä, könçığışta Räsäy, könyaqta Litva.

Millätläre

Latışlar (59,4%), urıslar (27,6%), beloruslar, ukrainnar, yähüdlär, tatarlar h.b.

Milli din

Räsmi dine yuq.

Latışlar: lüteran häm katolik xristianlığı; keçe öleşe dievturi (xristianlıq qädär dine)

Ruslar: pravoslavie

Başqalar: katolik xristianlığı, islam, yähüd dine

Tarix

Borınğı tarix

Estoniä cirendä borınğı zamannardan baltıyq (latgallar h. b.) häm fin-ugır (livlär) qäbilläre yäşilär. Alar xäzerge latışlarnıñ babaları.

Urta ğasırlar

Latgallar Kiev Rustän kilgän missionärlärdän pravoslavie qabul itälär

13. yözdä Latvianı Almannar (German Sword Brethren) kontrolenä alalar; Lätilär katolik dine qabul itälär

Latvia Livoniä Ordenı, Şvetsiä, Pülşä sostavına kerä

Reformatsiä waqıtında Lätilärneñ öleşe lüteran dine qabul itälär

Yaña ğasırlar

18-19 yözdän Latviä Rusiä İmperiäse sostavına kerä

Oktäber İnqıylabınnän soñ (1918.yılnıñ 18 noyäber) Latviä üz bäysezlegen iğlan itä.

1940. yılda Latviäne Ribbentrop-Molotov paktı buyınça Sovetlar Berlegenenñ Xäkimiäte üz kontrolenä ala. Latviä SSSRğa kerä

1941 - 1944 Alman okkupatsiäse

Böyek Watan Suğışınnan soñ Latviädä suğış tämamlana. (Urman abıylar suğışı)

1991.dä SSSRdan çığa

Xäzergä Latviä

2004.neñ 29. martta NATO blogına kerä

2004.neñ 1. mayda Awrupa Berlegenä kerä

Säyäsäte

Latviä konstitutsion demokratiä dip sanıla. Prezidentne parlament (Saeima) saylıy. Saeimada 1 pulat, 100 urın. Prezidentnı häm deputatlarnı 4 yılğa saylıylar.

Latviäneñ zur öleşe - rus telle grajdannar tügel

Administrativ bülüe (-2009)

Latviägä 26 rajon (rayon) kerä:

Aizkraukles Rajon'ı Alūksnes Rajon'ı Balvu Rajon'ı Bauskas Rajon'ı Cēsu Rajon'ı Daugavpils Daugavpils Rajon'ı Dobeles Rajon'ı Gulbenes Rajon'ı Jēkabpils Rajon'ı Jelgava Jelgava Rajon'ı Jūrmala Kraslavas Rajon'ı Kuldigas Rajon'ı Liepāja Liepāja Rajon'ı

Limbazu Rajon'ı Ludzas Rajon'ı Madonas Rajon'ı Ogres Rajon'ı Preilu Rajon'ı Rēzekne Rēzekne Rajon'ı Rīga Riga Rajon'ı Saldus Rajon'ı Talsu Rajon'ı Tukuma Rajon'ı Valkas Rajon'ı Valmieras Rajon'ı Ventspils Ventspils Rajon'ı

Geografiäse

Balik Diñgeze buyında urnaşqan. Latviädä yaqınça 3000 kül häm 1200 içkä bar. Zur yılğası: Daugava. İñ zur tawı: Gaiziņkalns

İñ zur şähärläre: Rīga, Daugavpils, Liepāja, Jelgava, Jūrmala.

İqtisad

Soñğı iqtisadi krizise 1998. yılda bula.

1999.nıñ noyäberdä Latviä WTOğa kerä.

Demografiäse

SSRSdan çığuınnan soñ rus telle keşelär Latviädän kitälär, xalıq sanı citärä.

Mädäniäte

Latviä bik mädäniätle il. 2003. yılda Latviädä Eurovision Cır Konkursı buldı.

Sıltamalar

• The Latvian Institute 2001 елның 4 декабрь көнендә архивланган. - official government site with various factual materials about Latvia in several languages (en, de, fr, fi, se, ru - depending on the material)
• Cabinet of Ministers - Official governmental site
• President's Chancery - Official presidential site
• Saeima - Official parliamentary site (in Latvian)
• Welcome to Latvia 2016 елның 8 март көнендә архивланган. - Wide collection of Latvian links
• LatviansOnline - Popular online Latvian community
• latvians.com - Latvian identity in exile

Mona da qara

Baltık buyı illäre
Estoniä | Finlândiä | Kareliä | Latviä | Litva