Gaudeamus
«Гаудеа́мус» (лат. gaudeamus — шатланыйк) — латин телендә язылган бөтендөнья студентлар гимны. Җырның чын исеме — "De brevitate vitae" ("дөньяның тиз агымына"), ләкин гадәттә аны беренче сүзе буенча «Gaudeamus» дип атыйлар.
Җыр XIII яки XIV гасырда Гейдельберг яки Париж университетында языла. Һәрхәлдә, Себастьян Брант 1267 елда «Gaudeamus igitur» исемле һимнны телгә ала.
Басма вариантында Gaudeamus 1776 елда барлыкка килә. Җырның көен Йоханнес Окегем иҗат иткән дип санала.
Тексты
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Gaudeamus igitur!
Әйдәгез, күңелләник!
Кристиан Вилһелм Кинделебен (Christian Wilhelm Kindleben) шигыре.
Гадәттә беренче, икенче һәм дүртенче куплетлары башкарыла.
I. Gaudeamus igitur
Juvenes dum sumus, Gaudeamus igitur Juvenes dum sumus! Post jucundam juventutem Post molestam senectutem Nos habebit humus, Nos habebit humus. |
Әйдәгез, күңелләник —
Яшьлек шуңа форсат, Әйдәгез, күңелләник — Яшьлек шуңа форсат! Яшь гомерләр үтеп китәр, Тынгысыз картлык та җитәр — Алыр безне туфрак. Алыр безне туфрак. |
Äydägez, küñellänik —
Yäşlek şuña forsat, Äydägez, küñellänik — Yäşlek şuña forsat! Yäş ğömerlär ütep kitär, Tınğısız qartlıq ta citär — Alır bezne tufraq. Alır bezne tufraq. |
II. Ubi sunt qui ante nos
In mundo fuere? Ubi sunt qui ante nos In mundo fuere? Ade as a inferos Transe as a superos Hos si vis videre, Hos si vis videre. |
Моңарчы яшәгәннәр —
Кайда алар бүген? Моңарчы яшәгәннәр — Кайда алар бүген? Күкләргә менеп эзлә, Ахирәттә дә күзлә — Очратырлык түгел, Очратырлык түгел. |
Moñarçı yäşägännär —
Qayda alar bügen? Moñarçı yäşägännär — Qayda alar bügen? Küklärgä menep ezlä, Axirättä dä küzlä — Oçratırlıq tügel, Oçratırlıq tügel. |
III. Vita nostra brevis est
Brevi finietur, Vita nostra brevis est Brevi finietur. Venit mors velociter Rapit nos atrociter Nemini parcetur, Nemini parcetur. |
Безнең гомер бик кыска
Фанилык иңендә, Безнең гомер бик кыска Фанилык иңендә. Әҗәл тиз килеп җитә, Дөньядан алып китә, Аяу юк һичкемгә, Аяу юк һичкемгә. |
Bezneñ ğömer bik qısqa
Fanilıq iñendä, Bezneñ ğömer bik qısqa Fanilıq iñendä. Äcäl tiz kilep citä, Dönyadan alıp kitä, Ayaw yuq hiçkemgä, Ayaw yuq hiçkemgä. |
IV. Vivat academia,
Vivant professores, Vivat academia, Vivant professores! Vivat membrum quodlibet, Vivat membra quaelibet, Semper sint in flore, Semper sint in flore. |
Яшә, академия,
Яшәсен остазлар, Яшә, академия, Яшәсен остазлар! Яшәсен һәркайсысы, Яшәсеннәр барчасы Һәм чәчәк атсыннар! Һәм чәчәк атсыннар! |
Yäşä, akademiä,
Yäşäsen ostazlar, Yäşä, akademiä, Yäşäsen ostazlar! Yäşäsen härqaysısı, Yäşäsennär barçası Häm çäçäk atsınnar! Häm çäçäk atsınnar! |
V. Vivant omnes virgines,
Faciles, formosae, Vivant omnes virgines, Faciles, formosae. Vivant et mulieres, Tenerae amabiles, Bonae laboriosae, Bonae laboriosae. |
Яшәсен безнең кызлар —
Сөйкемле, гүзәлләр, Яшәсен безнең кызлар — Сөйкемле, гүзәлләр! Яшәсеннәр ханымнар — Ягымлылар, назлылар, Хезмәт сөючәннәр! Хезмәт сөючәннәр! |
Yäşäsen bezneñ qızlar —
Söykemle, güzällär, Yäşäsen bezneñ qızlar — Söykemle, güzällär! Yäşäsennär xanımnar — Yağımlılar, nazlılar, Xezmät söyüçännär! Xezmät söyüçännär! |
VI. Vivant et republica
et qui illam regit, Vivant et republica et qui illam regit. Vivat nostra civitas, Maecenatum caritas, Quae nos hic protegit, Quae nos hic protegit. |
Яшәсен дәүләтебез,
Яшәсен хакимнәр, Яшәсен дәүләтебез, Яшәсен хакимнәр! Яшәсен шәһәребез, Иганәчеләребез — Химая иткәннәр, Химая иткәннәр. |
Yäşäsen däwlätebez,
Yäşäsen xaqimnär, Yäşäsen däwlätebez, Yäşäsen xaqimnär! Yäşäsen şähärebez, İğanäçelärebez — Ximaya itkännär, Ximaya itkännär. |
VII. Pereat tristitia,
Pereant osores, Pereat tristitia, Pereant osores. Pereat diabolus, Qui vis antiburschius, Atque irrisores, Atque irrisores. |
Булмасын кайгы-хәсрәт,
Бетсен көнләшкәннәр, Булмасын кайгы-хәсрәт, Бетсен көнләшкәннәр! Олаксын шайтаны да, Шәкертләр дошманы да — Гыйлемнән көлгәннәр! Гыйлемнән көлгәннәр! |
Bulmasın qayğı-xäsrät,
Betsen könläşkännär, Bulmasın qayğı-xäsrät, Betsen könläşkännär! Olaqsın şaytanı da, Şäkertlär doşmanı da — Ğıylemnän kölgännär! Ğıylemnän kölgännär! |