Mumbai

Şähär

Mumbai
Mumbay
maratxi telendä मुंबई
hindi telendä मुम्बई

İl	HindstanHindstan
Koordinatalar	18°58′ т. к. 72°50′ кч. о.^HGЯO
Mer	Datta Dalvi
Elekkege isemnär	1995 yılğa qädär Bombay
Mäydan	603 km²
Märkäz bieklege	11 m
Xalıq sanı	12 478 447 keşe (2011)
Xalıq tığızlığı	20 694 keşe/km²
Aglomeratsiä	21 347 412 keşe
Etnoxoronim	bombeylı, mumbailı
UTC	UTC 5:30
Telefon kodı	91 22
Poçta indeksı	110 xxx
Avtomobil kodı	MH-01, MH-02, MH-03
Räsmi säxifä	http://www.mcgm.gov.in

[[Файл:|300px|Mumbai (Җир)]]

Çxatrapati-Şivaci Vokzalı - Bötendönya Mirasınıñ häykäle, Mumbai

Mumbai yäki Mumbay (maratxi telendä मुंबई, hindi telendä मुम्बई, 1995 yılğa qädär Bombey) - İndiä könbatışında, Ğäräbstan diñgeze yarında urnaşqan şähär. Maxaraştra ştatı idärä üzäge.

Mumbai - Hindstannıñ iñ zur şähäre. Mumbai korporatsiäse eçenä "Mumbai" (3 145 966 keşe) häm Mumbai bistäse" (9 332 481 keşe, 2011) kerälär.

Şähärdä Hindstan häm Aziä iñ iske birja urnaşqan.

Ğomumi mäydan - 603 km², xalıq sanı 12 478 447 keşe (2011). Şähär yanı belän - 21,3 mln. keşe.

Xalıq tığızlığı - 21 665 keşe km².

Mumbai - zur xalıqara elemtälär üzäge, İndiäneñ iñ zur portı.

Mumbai - kontraslı şähär, fäqirlek yanında baylıq urnaşa.

Şähär iseme

Mumbai iseme cirle alihä "Mumba Devi i ai" (tärcemäse: Ana) atınnan kilep çığa.

Portugallar XVI ğasırda şähärgä "Bombain" isemen birälär, tärcemäse - "yaxşı qultıq".

İngliz xäkimiäte çorında isem Bombey (Bombay) atına äylänä.

1995 yılda isem räsmi räweştä Mumbai ğa üzgärtelä.

Tarix

III ğasırda b.e.q. utrawlar Magadxi imperiäse eçenä kerälär.

Hindi xakimnär 1343 yılda idärä itälär.

1343 yılda xakimiät Gucarat soltannarına küçerelä.

1534 yılda portugallar utrawlarnı basıp alalar. Katolik dinenä çuqındıru başlana.

1661 yılda Portugaliä şuşı utrawlarnı birnä bularaq Böyekbritaniä Karl II patşasına büläk itä.

1668 yılda Karl II utrawlarnı Ost-İnd şirkätenä arendağa birä.

1687 yıldan Ost-İnd şirkäte üz ştabın Surat şähärennän Bombey qalasına küçerä.

1993 yılda - terroristik höcümnär näticäsendä 250 keşe häläq bula.

2008 yılda - terroristik höcümnär näticäsendä 195 keşe wafat bula.

Şähär klimatı

Mumbai klimatı
Kürsätkeç	Ği	Fev	Mar	Apr	May	İün	İül	Avg	Sen	Okt	Noya	Dek	Yıl
Absolüt maksimum, °C	40,0	39,1	41,3	41,0	41,0	39,0	34,0	34,0	36,0	38,9	38,3	37,8	41,3
Urtaça maksimum, °C	31,1	31,4	32,8	33,2	33,6	32,3	30,3	30,0	30,8	33,4	33,6	32,3	32,1
Urtaça temperatura, °C	23,8	24,7	27,1	28,8	30,2	29,3	27,9	27,5	27,6	28,4	27,1	25,0	27,3
Urtaça minimum, °C	18,4	19,4	22,1	24,7	27,1	27,0	26,1	25,6	25,2	24,3	22,0	19,6	23,5
Absolüt minimum, °C	8,9	8,5	12,7	19,0	22,5	20,0	21,2	22,0	20,0	17,2	14,4	11,3	8,5
Yawım-töşem norması, mm	15,1	1,0	0,1	0,5	20,6	504,2	819,4	546,8	325,2	81,1	113,1	4,1	2431,2