Формат

Формат

Формат (алман. format, фр. format < лат. forma — тышкы кыяфәт):

• китап, бит, кәртәчкә зурлыгы һәм башка шуның кебекләр (мисаллар: кәгазь форматы, китап форматы);
• информацион объектның билгеле төзелеше (мисал: файл форматы);
• нинди дә булса вакыйганың яки чараның төзү һәм тапшыру ысулы, үткәрү формасы (мәсәлән: очрашу форматы).
• идарә органы белән хупланган кагыйдәләр, тәртипләр җыелмасы һ. б. ш. Шулай ук эш итү исемлеге, берәр нәрсәнең исемлеге формат була ала.

Формат төрләре

• Кәгазь форматы — кәгазь битенең стандартлаштырылган зурлыгы.
• Сәнгать әсәре форматы — билгеле жанрга һәм стильгә туры килгән әсәрнең үзенчәлекле эчке оешмасы.
• Радио станциясенең яки телеканалның тапшыру форматы, һәм аның бирелеш стандарты (типажы), шул исәптән жанрлар буенча да: яңалык, спорт, юмористик һ. б.
• Кинематограф форматы — кинофильмның сыйфатын билгеләгән кулланыла торган киноэлпәнең (киңлек, кадр зурлыгы), кинотөшерү һәм кинопроекцион аппаратларның һәм тавыш җиһазларының техник характеристиклары җыелмасы.

Компьютер белемендәге форматлар

• Файл форматы — бирелмәләрнең компьютер файлындагы тасвирлама төзелеше.
  • Текст форматы — текст бирелмәләрен саклау форматы.
  • График формат — график мәгълүматнең (фото һәм рәсемнәр) саклау форматы.
  • Аудио форматы — тавыш файлларын саклау форматы.
  • Видео форматы — видеомәгълүмат саклау форматы; шулай ук экран яклары нисбәте: 4:3, 14:9, 16:9.
• Ачык формат — һәркем алырлык (аның тасвирламасы ябык түгел) санлы бирелмәләрнең саклау спецификациясе.

Форматлау

• Дискны форматлау — компьютер дискын (каты дискны, дискетны) билгеләп чыгу процессы — аны логик өлешләргә (секторларга, юлларга) аеру һәм билгеләү. Форматлаганда дисктагы барлык мәгълүмат юк ителә (кайчакта кире кайтарып була).