Эчтәлеккә күчү

Прометий

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Прометий latin yazuında])
НеодимПрометий / Prometium (Pm) Самарий
Атом номеры 61
Матдәнең тышкы күренеше
Атомның үзлекләре
Атом массасы
(моляр масса)
[146,9151] а. м. б. (г/моль)
Атом радиусы пм
Ионлаштыру энергиясе
(беренче электрон)
кДж/моль (эВ)
Электрон конфигурациясе
Химик үзлекләре
Ковалент радиусы пм
Ион радиусы пм
Электр тискәрелеге
(Полинг буенча)
Электрод потенциалы
Оксидлашу дәрәҗәсе
Матдәнең термодинамик үзлекләре
Тыгызлык 7,22 г/см³
Моляр җылы сыешлыгы Дж/(K·моль)
Җылы үткәрүчелек Вт/(м·K)
Эрү температурасы K
Эрү җылылыгы 1080 кДж/моль
Кайнау температурасы 2730 K
Парга әйләнү җылылыгы кДж/моль
Моляр күләм см³/моль
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе
Рәшәткә төзелеше
Рәшәткә параметрлары Å
Дебай температурасы K

Прометий (лат. Prometium, Pm) — Менделеевның периодик таблицасының 6 период элементы. Тәртип номеры - 61. Лантаноид. Тәбигатьтә очрамый диярлек, чөнки андагы барлык изотоплар радиоактивлы. Тәүге тапкыр ясалма рәвештә 1945 елда алынган. Иң озак тора торган изотобы — прометий-145, ярым таркалыш чоры 18 ел була.

Прометий элементының символы - Pm (Прометий дип укыла).

Прометий, кыска вакытлы радиоактив элемент буларак, табигатьтә бик аз күләмдә очрый (бәяләмәләр буенча, ул Җир кабыгында берничә йөз грамм) һәм күп тикшеренүчеләрнең тырышлыгына да карамастан, аналитик рәвештә табыла алмый.

Прометий 1945 елда америка химигы Д. Маринский, Л. Гленденин һәм Ч. Кориэлл прометийны ураннан ион алмашлы сумала ярдәмендә бүлеп чыгарган.

1947 елда, прометийның химик үзенчәлекләрен тикшерү үткәргәч, яңа элемент барлыгы исбатлана[1].

Исеменең килеп чыгышы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мифик герой - ут урлап, аны кешеләргә тапшырган титан Прометей исемен алып кушылган.

1950 елда IUPAC Атом үлчәве буенча комиссия 61-енче элементка прометий исеме бирә, бөтен иске — иллиний, флоренций, прометей һәм циклоний — кире кагыла.

Металлик прометийны PmF3 металлотермия ысулы белән алалар.147Pm атом реакторларында барлыкка килә торган төрле радиоактив изотоп элементлар катнашмасыннан аерып алына.

Радиолюминофорларга өстәмә буларак кулланыла, прометий аларны β-нурланыштан яктыртырга мәҗбүр итә. Шул ук вакытта, α-нурланышка нигезләнгән матдәләрдән аермалы буларак, ул радиолюминофорларның тиз картаюына китерми.[2].

  • Прометий// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 21-й т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  1. DOI:10.1021.2Fja01203a059
    Сез өзекне кулдан яисә бот ядәмендә куя аласыз.
  2. Лаврухина А. К., Поздняков А. А. Аналитическая химия технеция, прометия, астатина и франция. — Наука, 1966. — С. 308. стр.118