Песнәкләр
| Песнәкләр | |
 | |
| Халыкара фәнни исем | Parus L., 1758[1][2][3][…] |
|---|---|
| Таксономик ранг | ыру[1][2][4][…] |
| Югарырак таксон | Песнәк кошлар[d][1] |
 Песнәкләр Викиҗыентыкта | |
Песнәк (сары песнәк, эшләки, ит чыпчыгы, диал. майқарақ (эчкен), йәшел чыпчык (хвалын, мәләкәс), пыснай (мукшы-каратай), чичғашақ (тара), кечтийә (тархан), бүзтургай (себерчә), кесийә, кесия (тау ягы керәшен)) - сайрар чыпчыклар семьялыгыннан, күпчелегенең түбәсе кара, кайберсе бүрекле, ян-якларында ак таплары булган башлы, очлы, конус формасындагы томшыклы чуар урман кошы.[5]
Классификациясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Песнәк кошлар \РУС\ Сини’цевые \ЛАТ\ Paridae (семьялык)
- Ак кашлы песнәк \РУС\ Синица белобровая \ЛАТ\ Poecile superciliosus
- Ак песнәк \РУС\ Князёк, лазоревка белая \ЛАТ\ Parus cyanus
- Бүрекле песнәк \РУС\ Синица хохлатая \ЛАТ\ Parus cristatus
- Зур песнәк \РУС\ Синица большая \ЛАТ\ Parus major
- Кара песнәк \РУС\ Московка \ЛАТ\ Periparus ater
- Көрән башлы песнәк \РУС\ Синица коричневоголовая \ЛАТ\ Poecile hudsonicus
- Күк песнәк, зәңгәр чыпчык \РУС\ Лазоревка, лазоревка обыкновенная \ЛАТ\ Cyanistes caeruleus
- Мыеклач песнәк \РУС\ Синица усатая \ЛАТ\ Panurus biarmicus
- Сары бүксәле песнәк \РУС\ Синица желтобрюхая \ЛАТ\ Periparus venustulus
- *Кәләпүшле песнәк \РУС\ Га’ичка
- * *Җирән аркалы кәләпүшле песнәк \РУС\ Гаичка рыжеспинная \ЛАТ\ Parus rufescens
- * *Кара башлы кәләпүшле песнәк \РУС\ Гаичка черноголовая \ЛАТ\ Parus palustris
- * *Кара тамаклы кәләпүшле песнәк \РУС\ Гаичка черношапочная \ЛАТ\ Parus atricapillus
- * *Көрән кәләпүшле песнәк \РУС\ Гаичка буроголовая \ЛАТ\ Parus montanus
- * *Соры кәләпүшле песнәк \РУС\ Гаичка сероголовая \ЛАТ\ Parus cinctus
- *Озын койрыклы песнәк \РУС\ Ополовник
- * *Озын койрыклы песнәк \РУС\ Ополовник, синица длиннохвостая \ЛАТ\ Aegithalos caudatus
Этимология
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Песнәк «синица» ~ башк. беснәк > чув. диал. пĕснек, тат. диал. песләк (~ удм. пислэг), пыснай id. > мар., удм. писник id. Рус. мясник «песнәк; итче» сүзеннән булса кирәк[6]: песнәкләр ит ярата һәм алъяпкычлы ит сатучыга охшатыла. Шул ук вакытта коми. пыста, пыстöг, пистöг «песнәк» һ.б. бу сүзнең фин-угор тамырлары да бар дигән фикергә урын калдыра.[7][8] Синица сүзе татар теленнән, иске төрки siniч/siniц "чыпчык", "sini-sini" диеп сайраучы дигәннән чыга.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Integrated Taxonomic Information System — 1998.
- ↑ 2,0 2,1 IOC World Bird List Version 6.3 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ World Bird List: IOC World Bird List — 6.4 — IOU, 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.4
- ↑ IOC World Bird List. Version 7.2 — 2017. — doi:10.14344/IOC.ML.7.2
- ↑ Таңлат.2013
- ↑ Будагов I: 316.
- ↑ Алатырев 1976: 129.
- ↑ Сафина 2006: 47–48.Тэтимол 2015.