Эчтәлеккә күчү

Гакыйдә

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Гакыйдә latin yazuında])
Гакыйдә

Ислам теологиясе, яки гарәп теленнән алынмасы Гакыйдә (гар. عقيدة) — Ислам ышануларын билгеләүче Ислам гыйлемнәренең бер өлеше, Исламның тәгълиматы өйрәткәненчә иманга юл күрсәтә.


Бу мәкалә Ислам турында
Исламның 5 баганасы
ШәһадәтНамазЗәкятУразаХаҗ
Кодси шәһәрләр
МәккәМәдинәКодүс
Шәхесләр
МөхәммәдӘбү БәкерГали
ГосманГомәр
Бәйрәмнәр
Һиҗри Яңа елИслам тәкъвиме
Ураза бәйрәме
КорбанГашура
Биналар
МәчетМанара
МихрабКәгъбә
Дин әһелләре
ИмамМөәзинМуллаМөфти
Коръән һәм башка дини чыганаклар
КоръәнХәдисСөннәт
ФикһФәтваШәригать
Мәзһәбләр
Сөнни мәзһәбләр:
Хәнәфи, Хәнбәли, Мәлики, Шәфигый
Башка юнәлешләр
Шигыйчелек: Унике имамлык,
Исмаилитлар, Зәйдиләр
МөгътазилиләрХариҗилык
Юнәлешләр
Суфилык
ВаххабчылыкСәләфилек
Җәдитчелек
Әхмәдия

Сөнниләрнең гакыйдәсе иманның алты шартына нигезләнгән. Гакыйдәдә сөнниләрнең төп мәзһәбләреӘбүл-Хәсән әл-Әшгари һәм Әбу Мансур әл-Матуриди имамнар исемнәре белән аталган Әшгарилек һәм Матуридилык дип санала. Шулай ук сәләфичелек гакыйдәсе таралган.

Сөнниләрнең төп ышанулары чагылган китап булып хәнәфи мәзһәбе галиме Әбу Җәгъфәр әт-Тахавинең (һ. 239-һ. 321) «Бәян әс-Сүннә уәл Җәмәга» («Гакыйдә Тахавия» исеме астында билгеле) китабы санала.

Гакыйдәнең бер мисалы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

«Әмәнтү би-л-Ләхи вә мәләикәти-һи вә-кутуби-һи вә-русулиһи вә-л-йәүми-л-ахири вә-би-л-кадари хәйриһи вә-шәрриһи мин Аллаһи тәгалә вә-л-бә`су бә`да-л-мәүти хаккун әшхәдү ән(л) ләә иләһә иллә-л-Лаһу вә-әшһәдү әннә Мүхаммәдән габдү-һү вә-расулү-һү»

Тәрҗемәсе: - Иман китердем Аллаһка, аның Фәрештәләренә, Аның Китапларына, Аның Пәйгамбәрләренә, Кыямәт көненә, язмышның Аллаһ тәгаләдән икәнлегенә, яхшылыкның да яманлыкның да Аллаһтан килүенә, үлемнән соң кабат терелүнең дөреслегенә. Аллаһтан башка илаһ юклыгына һәм Мөхәммәд Аның рәсүле һәм колы икәнлегенә шәһадәтлек бирәм.

Шулай да карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]