Ntonga

Ntonga i muxaka wa nyama leyi omisiweke, leyi horisiweke leyi sunguleke ematikweni ya le Dzongeni wa Afrika ( Afrika Dzonga, Zimbabwe, Malawi, Namibia, Botswana, Lesotho, Eswatini, na Zambia ). Tinyama to hambanahambana ti nga tirhisiwa ku endla ntonga, kusuka eka nyama ya homu, ya mbiti, ya nyimpfu, na tinyama tin'wana. Ya huku a yi endli ntonga. Kambe ngopfu nyama ya swiharhi. Ku tsemiwa ku nga tlhela ku hambana ku va ku nga va ti fillets ta nyama leti tsemiweke ku va swiphemuphemu leswi landzelaka mavele ya misiha, kumbe swiphemu swa flat leswi tsemiweke ku tsemakanya mavele. Swi fambelana na beef jerky ; havumbirhi bya swona i nyama leyi nga ni swinun’hweriso, leyi omisiweke; hambiswiritano switirhisiwa leswi tolovelekeke, nantswo, na maendlelo ya vuhumelerisi swi nga hambana.

Rito "" ri huma eka rito ra Xiafrika bil</link> ("xitlepu") na tong</link> ("xiphemu" kumbe "ririmi").

Masungulo

Ku hlayisiwa ka nyama tani hindlela yo hanya swisungule eka minkarhi ya khale.

Nyama yi nga hlayisiwa hi ku yi horisa eka munyu, brine, kumbe vinegar xikan’we na saltpetre (potassium nitrate). Potassium nitrate yi dlaya Clostridium botulinum, xitsongwatsongwana lexi dlayaka lexi vangaka botulism, kasi acidi ya vhiniga yi sivela ku kula ka yona. Hikuya hi World Health Organization, C. botulinum ayi nge kuli eka swiyimo swa acid (pH yale hansi ka 4.6); hikwalaho chefu a yi nge vumbiwi eka swakudya leswi nga ni asidi.

Swilo leswi dlayaka switsongwatsongwana swa swinun’hweriso swo karhi na swona swi tekiwile ku sukela khale. Swinun'hweriso leswi nghenisiweke eka hi Madachi swi katsa phepha, coriander na cloves .

Hi January 2017, ntlawa wa vulavisisi eUniversity of Beira Interior e Portugal wu kandziyise ndzavisiso mayelana na swivumbeko swa antimicrobial swa mafurha ya coriander (coriander kuva yin’wana ya swipayisisi leswikulu eka ti recipe ta xisekelo swinene ta ) eka 12 wa tinxaka ta tibakitheriya, na va kumile leswaku 10 wa tinxaka ta 12 ta tibakteriya ti dlayiwile hi nhlayo yo olova ya mafurha ya coriander (1.6%). Eka tinxaka timbirhi leti nga dlayiwangiki kahle, Bacillus cereus na Enterococcus faecalis, mafurha ya coriander ya hungute ku kula ka wona swinene.

Xilaveko xa ku hlayisa swakudya eDzongeni wa Afrika a xi ri xa xihatla. Mabokisi ya ayisi ni tifiriji a swi nga si tumbuluxiwa naswona ku aka mitlhambi ya swifuwo swi teke nkarhi wo leha. Hambiswiritano, leswi swiharhi a swi tele eDzongeni wa Afrika, ku laviwe tindlela ta ndhavuko leswaku ku hlayisiwa nyama ya swiharhi leswikulu swa le Afrika ku katsa ni eland .

Nyama leyi a yi lulamisiwa hi vhiniga na swipayisisi kutani yi hayekiwa leswaku yi ta omisiwa emoyeni kuringana mavhiki mambirhi hi xixika, laha mahiselo yo titimela ya ya ka emahlweni ya sivela ku kula ka tibakitheriya na fungal. Loko se yi omisiwa kahle, ntonga a wu lulamerile ku pakiwa eka swikhwama swa malapi leswi pfumelelaka ku famba famba ka moya ku va swipfuneta ku sivela mould. </link>

Swikatsiwa

Swilo leswi tolovelekeke ngopfu swa ntonga hi leswi:

Swilo swa manguva lawa leswi mikarhi yin’wana swi cheriwaka swi katsa vhiniga ya balsamic kumbe vhiniga ya malt, chukela, tiphepha ta chilli leti omisiweke leti gayeriweke, nutmeg, paprika, juzi ya lamula, garlic, bicarbonate of soda, .</link> Sauce ya Worcestershire, phoyizeni ya anyanisi, na saltpetre .

Nyama

Loko ku nga si sunguriwa ku va na xigwitsirisi, endlelo ro horisa ari tirhisiwa ku hlayisa tinxaka hinkwato ta nyama e Dzongeni wa Afrika, kambe yitala ku endliwa namuntlha kusuka eka nyama ya homu, ngopfu ngopfu hikokwalaho ka ku kumeka ka yona hi xitalo xikan’we na ntsengo wale hansi loko ku pimanyisiwa na swiharhi. Eka swiphemu leswi tsemiweke kahle, ku tirhisiwa fillet, sirloin, kumbe ti steaks leti tsemiweke kusuka exifuveni, tofana na topside kumbe silverside ,. Ti cuts tin’wana tinga tirhisiwa, kambe ati le henhla kufana na khwalithi.

Ntonga wu nga tlhela wu endliwa kusuka eka:

• Huku, leyi vuriwaka ntsena ya huku
• Tinhlampfi eka xiyimo lexi, leti tivekaka tani hi bokkoms ( Nkavangaheti tinga kumeka na le Afrika Dzonga). Ti bokkoms ati fanelanga ku pfilunganyeka na tihlampfi tin'wana leti horisiweke tofana na angelfish leyi omisiweke na snoek leyi omisiweke .
• Swiharhi swo fana na kudu, springbok, na wildebeest
• Nyama ya nca (yo tshwuka yo vangama, hakanyingi yi fana ni swiharhi) .
• Nyama ya venison (yi tirhisiwa e Europe leyi fanaka na game)

Malulamiselo

Hi ndhavuko, ntonga a wu endliwa ntsena hi nkarhi wa xirhami xa xixika loko khombo ra kukula ka ti bacteria na mold arita va ritsongo. Ti recipe tin’wana tilava leswaku nyama yi marinated eka vinegar solution (grape vinegar i ya ndhavuko kambe balsamic na cider na swona switirha kahle swinene) kuringana tiawara nyana, kutani vinegar yi cheriwa loko nyama yinga se nantswisiwa hi munyu na swipayisisi. Nkatsakanyo wa swipayisisi wu fafazeriwa hi ku ntshunxeka ehenhla ka nyama ivi wu hlantswa endzeni. Saltpetre i ya ku hlawula naswona yinga cheriwa tani hi xihlayisi xo engetelela (swilaveka ntsena eka leyi tsakamaka leyi nga ta ka yi nga titimeli). Kutani nyama yi fanele ku tshikiwa kuringana tiawara tin’wananyana (kumbe yi vekiwa efrijini vusiku hinkwabyo) naswona mati wahi na wahi lama ya nga hundza ya cheriwa loko nyama yi nga si hayekiwa eka dryer.

Maendlelo man'wana, lama a ma hundziseriwa kusuka eka xitukulwana ku ya eka xitukulwana, ti lava leswaku ntonga wu tshikiwa vusiku hinkwabyo eka vinegar, munyu, na xipayisisi (exikarhi ka 12 na 24 wa tiawara). Hi ntolovelo nkatsakanyo wa swipayisisi wu ni munyu lowu ringanaka wa ribye, coriander leyi heleleke (leyi oxiweke katsongo), phepha ra ntima leri gayiweke hi ndlela yo ka yi nga ri kahle ni chukela ra buraweni. Vinegar yi tirha tani hi xisivela xosungula xa ti bacteria ta Clostridium botulinum, kuya hi World Health Organization, kasi munyu, coriander, pepper, na cloves hinkwaswo swina switirhisiwa swo lwisana na switsongwatsongwana.

Ku omisa

hiku hatlisa ku oma hiku tirhisa oven ya gezi

Hi ndhavuko, ntonga a wu endliwa hi xixika xo titimela xa highveld ya Afrika-Dzonga ku va wu va na mbuyelo wa kahle swinene. Moya wo titimela, wo oma hi ntolovelo awu omisa ntonga hindlela leyinene swinene, naswona eka ndzhawu ya kahle swinene ya vuhlayiseki bya swakudya. Khombo ra mold na bacteria swile ka xiyimo xale hansi xa ntumbuluko, naswona swiphemu swo tiya swa swinga hayekiwa leswaku swita oma hiku nonoka leswaku kutava na xivumbeko lexi fuweke, nantswo lowu heleleke, na muhlovo wa ntima. Ku hisa ku nghenisiwile ntsena eka endlelo eka malembe lawa yanga hundza, naswona vaendli va va ndhavuko vahlayisa leswaku kuhisa swiendla mbuyelo wale hansi wa makumu. Hikokwalaho ka khombo leri engetelekeke ra kukula ka ti bacteria na fungi, ndlela yo hisiwa, kufana na leyi tirhisiwaka eka mabokisi ya ya khadibodo kumbe ya mapulanga (ya le madorobeni) kumbe makamara yo oma lawa ya lawuriwaka hi maxelo (ya mabindzu), ayi tirhisiwi handle ko cheriwa ti nitrates kumbe ti nitrites (munyu wo horisa ). Ku ya hi swipayisisi leswi tirhisiwaka, kunga endliwa nantswo wo hambanahambana. yinga tlhela yi endliwa eka maxelo yo titimela hiku tirhisa rivoni ra gezi ku omisa nyama, kambe vukheta byifanele ku tekiwa leswaku ku nga ngheniwa moya, tani hileswi mould yi nga sungulaka ku va kona eka nyama.

Ndhavuko wa omisa hi katsongotsongo wu ta tisa murhi wa le xikarhi endzhaku ka kwalomu ka mune wa masiku. Oven leyi pfuniwaka hi fa na ya gezi yi vekiwile eka 40–70 °C (104–158 °F), loko nyangwa wu pfulekile hi xiphemu leswaku wu humesa moya lowu tsakamaka, wu nga omisa nyama hi kwalomu ka tiawara ta mune. Hambileswi leyi omisiweke eovheni yi lulameleke ku dyiwa endzhaku ka siku kumbe mambirhi endzhaku ka loko yi lunghiseriwile, vaendli va va ndhavuko va ha teka nyama leyi omisiweke hi ku nonoka yi hlayisekile naswona yi ri ya xiyimo xa le henhla.

Ku pimanisiwa na jerky

Xigwitsirisi xa nyama ya homu

Ntonga wu hambana na jerky hi tindlela ta mune to hambana:

• Nyama leyi tirhisiwaka eka yitala kuva yitele swinene hikokwalaho ka nkarhi wo hatlisa wo oma eka swiyimo swa moya wo oma; hi ntolovelo, nyama ya yi tsemiwa hi swiphemuphemu kwalomu ka 25 millimetres (0.98 in) hi ku anama, kambe yi nga va yi enta. Jerky hi ntolovelo i nyama yo olova swinene.
• Vhiniga, munyu ni swinun’hweriso leswi nga eka , swin’we ni endlelo ro omisa nyama, swi horisa nyama swin’we ni ku engetela xivumbeko ni nantswo. Jerky hi ndzhavuko yi omisiwa hi munyu, kambe kungari na vinegar.
• Jerky yi tala ku tswongiwa; ntonga a wu tali ku tswongiwa.
• Ntonga wa ntolovelo a wu na swiengeteri swa chukele, kasi jerky nkarhi wo tala yina.

Vhengele

Nakambe, vaxavisi van’wana vo hlawuleka va xavisa . Mavhengele lawa yanga xavisa tani hi "wet" (tsakamanyana), "tsakama ku ringanela", kumbe "oma". Ku engetela kwalaho, vaxavi van’wana va yi tsakela yi ri ni mafurha yo tala, kasi van’wana va yi tsakela yi nga ri na mafurha hilaha swi nga kotekaka hakona.

Ku dya

Hambileswi ntonga hi ntolovelo wu dyiwaka tanihi swakudya swo olova, wu nga ha tlhela wu tsemiwa wu va swirhumbana, kutani wu cheriwa eka ti- muffin kumbe xinkwa xa le poto . Ti crisps ta matamatisi leti nandzihaka wa ntonga na tona ti endliwile, naswona ti cheese spreads tin’wana tina nantswo wa . leyi tsemiweke kahle yi dyiwa eka swilayi swa xinkwa na le ka ti sandwich.

Ntonga wu nga tirhisiwa tani hi xitirhisiwa xo humesa meno eka tincece.

Ntonga i swakudya leswi nga ni tiphurotheni to tala. Hakanyingi, 200 g ya nyama ya homu ya laveka ku endla 100 g ya biltong, naswona endlelo ro endla biltong ri hlayisa vunyingi bya ti protein. Ti biltong tin’wana tingava na kufika eka 67% wa ti protein.

Emisaveni hinkwayo

Ku duma ka ntonga ku hangalakile eka matiko man’wana yo tala lama ya nga na vaaki vo tala va Afrika Dzonga - Canada, United Kingdom, Australia, New Zealand, Ireland, United States, na India. Biltong yitlhela yi humelerisiwa endzeni ka miganga ya vahlampfa va Afrika-Dzonga emisaveni hinkwayo, xikombiso eGermany, Ireland, hambi ku ri eKorea-Dzonga.