Yenifakılı
 | Vikipedi'nin kalite standartlarına ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümündeki ansiklopedik olmayan içeriğin temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. (Sosyal durum başlığı) |
| Yenifakılı | |
|---|---|
 Yozgat'ın Türkiye'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Yozgat |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Akın Aydın |
| • Belediye başkanı | Musa Sarıaslan (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 506 km² |
| Rakım | 1010 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 5.538 |
| • Kır | 2,639 |
| • Şehir | 2.757 |
| Zaman dilimi | UTC 03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 6630 |
| İl alan kodu | 354 |
| İl plaka kodu | 66 |
Resmî site www.yenifakili.bel.tr | |
Yenifakılı Yozgat ilinin güneyinde yer alan, Nevşehir'e sınırı bulunan ilçe.
Deniz seviyesinden 1036 m yükseklikte bulunan Yenifakılı'nın nüfusu 2010 nüfus sayımına (TÜİK verileri) göre köy ve kasabalarıyla birlikte 6.360'tır. 378 km² yüzölçümüne sahip ilçenin Bektaşlı isminde bir belde belediyesi 6 köyü vardır. Karasal iklimin görüldüğü ilçenin büyük bir kısmı bozkır'dır.
İlçe halkının büyük bir kısmı geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlar. Yetiştirilen ürünlerin başlıcaları arpa, buğday, nohut, mercimek, şeker pancarı, patates, fasulyedir. Büyük ve küçükbaş hayvancılığın yapıldığı ilçede beslenen hayvanların başlıcaları sığır, koyun, kıl keçisi ve tiftik keçisidir. İlçede sanayi tesisi olarak un fabrikaları bulunnmaktadır.
Cumhuriyetin ilanından sonra o tarihlerde Kırşehir'in bir ilçesi olan Avanos'a bağlanan Yenifakılı, 1929 yılında Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesine bağlandı. 1990 yılında da Boğazlıyan’dan ayrılarak ilçe haline getirildi.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı, il topraklarının güneyinde yer almaktadır. Doğuda; Boğazlıyan, güney ve batıda Kırşehir, Kozaklı, kuzeyde; Şefaatli ve Boğazlıyan ile çevrilidir. Ayrıca 3,400 kişide Kayseri şehrine göç etmiştir.
- Rakım: 1 036 metre
- Yüzölçümü: 415 kilometre²
- Nüfus (2010): 2.971
Nüfusu
[değiştir | kaynağı değiştir]2020 Tüik'in adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre ilçenin merkez nüfusu 2.757, köylerin nüfusu ise 2.639 olmak üzere toplam 5.396'dır. Yenifakılı'nın 7 köyü ve 5 mahallesi bulunmaktadır. İlçe merkezine en uzak köy 22 kilometre ile Çöplüçiftliği, en yakın köy 3 kilometre ile de Eskiören köyüdür.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[3] | 11.305 | 4.087 | 7.218 |
| 2000[4] | 15.603 | 8.558 | 7.045 |
| 2007[5] | 6.955 | 3.389 | 3.566 |
| 2008[6] | 6.971 | 3.206 | 3.765 |
| 2009[7] | 6.695 | 3.117 | 3.578 |
| 2010[8] | 6.360 | 2.971 | 3.389 |
| 2011[9] | 6.147 | 2.925 | 3.222 |
| 2012[10] | 5.921 | 2.815 | 3.106 |
| 2013[11] | 5.845 | 2.799 | 3.046 |
| 2014[12] | 5.724 | 3.020 | 2.704 |
| 2015[13] | 5.502 | 2.689 | 2.813 |
| 2016[13] | 5.509 | 2.787 | 2.722 |
| 2017[13] | 5.332 | 2.637 | 2.695 |
| 2018[13] | 5.538 | 2.765 | 2.773 |
| 2019[13] | 5.386 | 2.712 | 2.674 |
| 2020[13] | 5.396 | 2.757 | 2.639 |
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı 415 kilometre²'lik geniş bir vadiden oluşmaktadır. Güneydoğudan gelen Fehimli deresi ve Kuzeybatıdan gelen Kozan çayının birleştikleri noktada bu çayın vadi tabanında bulunur. Rakımı 1036 metredir. Yenifakılı'nın il merkezine uzaklığı Boğazlıyan-Sarıkaya-Sorgun üzeri 132 kilometre, Boğazlıyan Atatürk yolu üzeri 116 kilometre, Kozaklı-Şefaatli yolu üzeri 105 kilometre ve Yamaçlı Kasabası Atatürk yolu üzeri 85 kilometre uzaklıkta olup il merkezinin Güneydoğusunda bulunmaktadır. Nevşehir ve Kayseri ile sınır teşkil etmektedir. Doğusunda; Boğazlıyan, güney ve batısında Kırşehir ili, Kozaklı ilçesi, kuzeyinde; Şefaatli ve Boğazlıyan ilçeleri ile çevrilidir.
Sosyal durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Konut durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı'da 1500'e yakın konut olduğu tahmin edilmektedir. İlçe merkez ve Bektaşlı kasabasındaki konutların `'ı betonarme @'ı ise ahşaptır. Yenifakılı merkez kasaba ve köylerinde son yıllarda betonarme sıhhi evler yapılmaktadır. Köylerdeki betonarme yapıların oranı gittikçe artmaktadır. Yenifakılı'da büyük ölçüde konut TOKİ konutları bulunmaktadır.Merkezde resmi kurumlara ait Belediye başkanlığı, İlçe özel idare müdürlüğü, İlçe Jandarma komutanlığı, Tarım kredi kooperatifi müdürlüğü PTT müdürlüğü, TMO müdürlüğü, T.C. Ziraat bankası şube müdürlüğü, Ziraat bölge şefliği ve TCDD istasyon şefliği lojmanları bulunmaktadır. Yenifakılı merkez kasaba ve köylerinde aşireti şeyh ve ağa mevcut değildir.
Çalışma hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı'da birinci sınıf işçilik azdır. Amele işçiliği, tarım işçiliği, fabrika işçiliği, hayvancılık ve genellikle çiftçilikle uğraşılmaktadır. Büyük çapta şekerpancarı üreticiliği yapılmaktadır. Sanayi dallarında geniş çapta olmasa da küçük çaplı tamiratçılar mevcuttur. (torna-tesviye, demirci, sobacı, taşçı, duvarcı, elektrikçi ve marangoz işciliği gibi) Geçim kaynaklarının bir kısmı da yurt dışında çalışan işçilerce karşılanmaktadır.
Sağlık hizmetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı'da sağlık grup başkanlığı, sağlık hizmetlerini merkezde Yenifakılı sağlık ocağı, Bektaşlı sağlık ocağı, Çöplü Çiftliği Köyü sağlık ocağı tabibliği ve köylerde Fehimli; Üçobalar ve Yiğitler köyü sağlık evleri ve 2 ambulansla halka hizmet vermektedir. 1999 yılı Eylül sonu itibarıyla yeşilkart'lı vatandaş sayısı 1398'dir.
Merkez kasaba ve köylerimizdeki bütün ilk ve ortadereceli okullarda 2004-2005 öğretim yılında sağlık ocakları ekiplerince sağlık tarama çaşılmalarına devam edilmektedir.
Aşılama çalışmaları il sağlık müdürlüğünün hazırlamış olduğu çalışma programı dahilinde düzenli bir şekilde yapılmış olup; Yenifakılı'da aşısız çocuk kalmamıştır. Sağlık ocağında kan, idrar, gebelik ve dışkı tahlili düzenli bir şekilde yapılmaktadır. Sağlık grup başkanlığınca aile planlaması çalışmaları yapılmakta olup, gerekli eğitim faaliyetleri devam etmektedir.
Vakıf hizmetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı 2 personelle Hükûmet konağının üst katında hizmet vermektedir. 1999 yılı Eylül ayı itibarıyla ayni ve nakdi yardım olmak üzere toplam 1130 kişiye 22.875.263.000 TL'lik yardımda bulunmuştur.
Yenifakılı sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı başkanlığınca damızlık süt inekçiliği kapsamında 1 yıl ödemesiz 3 yıl ödemeli toplam 4 yıl vadeli ana para ve faizle 25 aileye birer adet olmak üzere 11.06.1999 tarihinde 25 inek dağıtımı gerçekleştirmiştir. Süt inekçiliği ile ilgili bu proje Fon Sekreterliğinden gönderilen 12 milyar ile karşılanmıştır.
Din hizmetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yenifakılı Müftülüğü 1 müftü, 1 Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, 1 Şoför, 1 hizmetli, 3 müezzin kayyım ve 14 imam hatip kadrosuyla merkez Çarşı Cami yanında bulunan mülkiyeti belediyeye ait olan müstakil bir binada din hizmetleri çalışmalarını sürdürmektedir. Yenifakılı'da Merkez Kur'an Kursu, Bektaşlı Kasabası Kur'an Kursu ve Fehimli Köyü Kur'an Kursu olmak üzere eğitim-öğretime açık 3 adet kur'an kursu bulunmaktadır. Yenifakılı merkezinde 5, Bektaşlı kasabasında 3 diğer köy ve mezralarda da 7 olmak üzere toplam 15 camii mevcuttur. Halen inşaat halinde camiiler bulunmamaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "11/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yenifakılı Nüfusu - Yozgat". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Yozgat Yenifakılı Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yenifakılı Kaymakamlığı 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.