Yeşilhisar
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ağustos 2011) |
| Yeşilhisar | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Kayseri |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Fatih Bayram[1] |
| • Belediye başkanı | Halit Taşyapan (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 986 km² |
| Rakım | 1330 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 17.525 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 15.935 |
| Zaman dilimi | UTC 03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 38800 |
| İl alan kodu | 352 |
| İl plaka kodu | 38 |
Resmî site www.yesilhisar.gov.tr | |
Yeşilhisar, eski adıyla Develi Karahisar, Kayseri'nin bir ilçesidir.
Kayseri'ye 60 km Niğde'ye 65 km 'dir. Osmanlı padişahı III. Mustafa tarafından Karaman'ın Niğde Sancağı'na bağlanan Yeşilhisar, 1858'de nahiye olarak Kayseri'ye, 1902 yılında ise İncesu ilçesine bağlı bir yerleşim yeri olmuştur. 11 Haziran 1947 tarihinde ilçe olmuştur. Uzun yıllar Develi Karahisar adıyla tanınmış olan belde isim benzerliği olan Develi ilçesinden dolayı 1945 yılında günümüzdeki adını almıştır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe’nin kuruluşu kesin olarak bilinmemekle birlikte, ilk önce Hititler daha sonra Persler MÖ 3500 yıllarında da İskender'in emrine girmiştir. MÖ 317 yılında bu bölge Roma İmparatorluğunun hakimiyetine geçmiştir. Kapadokya bölgesinin sekiz büyük şehri içinde adı geçen Kbistra veya Siyiera bugünkü Yeşilhisardır.
MÖ 256 yılında İran'ın daha sonra tekrar Bizans İmparatorluğu'nun hakimiyetine giren Kbistra, 672 yılında Battal Gazi’nin fethi ile, ilk defa Müslümanların eline geçmiştir. Yeşilhisar zaman içerisinde Abbasiler, Danişmendliler ve 1114 yılında da Selçuklular, İlhanlılar, Karamanoğulları egemenliğine giren Yeşilhisar, Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlıların hakimiyetine girmiştir. Fatih Sultan Mehmet, Koçi Bey’i Yeşilhisar’ın fethi için memur etmiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Konum
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe deniz seviyesinden 1100 metre yükseklikte olup, 986 km²’lik bir alanı kapsar. İlçe geniş Develi Ovasının batı ucunda, Karadağ’ın doğuya uzanan etekleri üzerinde kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 65 km'dir. İlçe’nin Doğusunda Develi İlçesi, Batısında Niğde ve Ürgüp İlçesi, Kuzeyinde İncesu İlçesi ve Güneyinde de Niğde ili ile sınırdır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe’de karasal iklim hüküm sürmekte, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yağmur son derece az düşer. İlçe’de orman bulunmamaktadır. Yeterli derecede meyve ağaçları mevcuttur.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1950[2] | 13.076 | 5.812 | 7.264 |
| 1955[3] | 14.659 | 6.485 | 8.174 |
| 1960[4] | 16.256 | 7.100 | 9.156 |
| 1965[5] | 18.820 | 8.647 | 10.173 |
| 1970[6] | 19.828 | 9.552 | 10.276 |
| 1975[7] | 20.823 | 10.409 | 10.414 |
| 1980[8] | 23.089 | 10.512 | 12.577 |
| 1985[9] | 25.655 | 13.711 | 11.944 |
| 1990[10] | 24.427 | 11.904 | 12.523 |
| 2000[11] | 24.830 | 13.586 | 11.244 |
| 2007[12] | 17.658 | 9.655 | 8.003 |
| 2008[13] | 17.471 | 9.376 | 8.095 |
| 2009[14] | 17.002 | 9.105 | 7.897 |
| 2010[15] | 16.950 | 9.051 | 7.899 |
| 2011[16] | 16.756 | 8.956 | 7.800 |
| 2012[17] | 16.324 | 8.799 | 7.525 |
| 2013[18] | 16.218 | 16.218 | veri yok |
| 2014[19] | 15.864 | 15.864 | veri yok |
| 2015[20] | 15.779 | 15.779 | veri yok |
| 2016[20] | 15.854 | 15.854 | veri yok |
| 2017[20] | 15.735 | 15.735 | veri yok |
| 2018[20] | 17.525 | 17.525 | veri yok |
| 2019[20] | 16.098 | 16.098 | veri yok |
| 2020[20] | 15.935 | 15.935 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
İdari yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe, 1856 yılında nahiye olarak Kayseri’ye, 1905 yılında İncesu’ya bağlanmıştır. 11.06.1947 tarih ve 5071 Sayılı Kanun ile İlçe olmuştur. İlçe 14 mahalleden müteşekkildir. İlçe’ye bağlı 21 köy mevcut olup mezra ve oba yoktur.
Ekonomik yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe ekonomisi tarım ağırlıklıdır. 500.000 dekar ekilen arazinin `'ında sulu tarım yapılmaktadır. Sulu bölgelerde başta elma, kayısı ve diğer meyveler yetişmektedir. Endüstriyel bitkilerden şeker pancarı ve patates başta gelmektedir.
Sosyal yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe nüfusu 2000 yılı nüfus sayımına göre merkezde 14.099, köylerde 11.114 toplamda ise 25.243 kişi barınmaktadır. Halkın yüzde 75 i tarım ve hayvancılıkla uğraşırken yüzde 25 i de diğer mesleklere yönelmişlerdir. İlçemizde okuma yazma oranı erkeklerde yüzde 90, kadınlarda yüzde 70 düzeyindedir.
İlçede kullanılan tarım arazisinin yaşlı olması ve sulama suyunun yetersizliği tarım maliyetini yükseltmiştir. Bu durum, 1970'li yıllardan itibaren eğitim oranının da yükselmesi ile halkın ilçe dışına göç etmesine sebep olmuştur. Periyodik nüfus sayımlarındaki oranların düşüşü bunu açıkça göstermektedir
Eğitim düzeyi Türkiye ortalamasına yakındır. 20 okulda 3.530 öğrenci öğrenim görmektedir. İlköğretim cağındaki tüm çocuklarımıza eğitim olanağı sağlanmış durumdadır. Derslik başına merkez ilköğretim okullarında 36, köy ilköğretim okullarında 23, lise ve dengi okullarda 14 öğrenci düşmektedir. İlce genelinde 20 öğrenciye 1 öğretmen düşmektedir.
Yeşilhisar, eğitim yönünden tarihin her döneminde ileridedir. Tarihçesinden de anlaşılacağı üzere asırlardır pek çok milletin ikametgâhı olmuştur. Özellikle 1960'li yıllardan sonra okullaşma sayısı artmış, halen; 3 ilkokul, 3 ortaokul 4 lise ve dengi okul vardır. Köylerimizde ise 8 köy haricinde her köyde ilkokul bulunmakta, diğer köylerde öğrenci sayısının yetersizliği nedeniyle merkeze taşımalı eğitim yapılmaktadır.
Cumhuriyet'ten sonra her geçen gün eğitim seviyesi yükselen ilçemizde, okuma yazma oranı erkeklerde yüzde 90, kadınlarda ise yüzde 70 seviyesindedir.
İlçemiz kültür bakımında tipik Orta Anadolu kültürüne sahiptir. Mahalli geleneklerde Anadolu da görülenlerden ayrıntılar dışında farklılık göstermez. Geleneksel el sanatları, gelinlik kızların çeyiz hazırlıkları, halıcılık, özellikle Soğanlı köyünde bez bebek yapımı halkın geçim kaynağı durumuna gelmiştir.
Eskiden halk deyimi ile "ıstar" denilen tezgâhlarda hali kilim ve namazlık gibi dokumacılık yaygın iken maliyet ucuzluğu nedeniyle hazır fabrika dokumasına yönenilmiş ve bunun sonucu olarak da sanat değeri yüksek dokumacılıktan uzaklaşılmıştır.
İlçemiz Kapadokya sınırları içerisinde olmasına, Soğanlı ve Sultan Sazlığı gibi turizmde çok etkili olabilecek bir yere sahip olmasına rağmen turizmden faydalanamamaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yeşilhisar Nüfusu - Kayseri". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kayseri Yeşilhisar Nüfusu". nufusune.com.