Sessiz Willem
| I. William | |
|---|---|
 | |
| Oranj Prensi | |
| Hüküm süresi | 1544 -1584 |
| Önce gelen | René of Châlon |
| Utrecht Birliği başkanı Hollanda isyanı lideri | |
| Hüküm süresi | 1559 -1584 |
| Sonra gelen | Philip William, Prince of Orange |
| Doğum | 24 Nisan 1533 Dillenburg, Nassau, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu şu an Almanya sınırları içinde |
| Ölüm | 10 Temmuz 1584 (51 yaşında) Delft, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu (şimdi Hollanda) |
| Eş(ler)i | Anna of Egmond (1551–58) Anna of Saxony (1561–71) Charlotte of Bourbon (1575–82) Louise de Coligny (1583-84) |
| Çocuk(lar)ı | 16 |
| Hanedan | Orange-Nassau Hanedanı |
| Dini | Lutheryan (1533–44) Katolik (1544–73) Kalvinist (1573–84) |
Sessiz William ya da I. William Oranj Prensi (24 Nisan 1533- 10 Temmuz 1584), ayrıca yaygın olarak Suskun William (Felemenkçe: Willem de Zwijger) ya da daha sık Oranjlı William (Felemenkçe: Willem van Oranje) olarak tanınır.[1] 1568'de İspanyol Habsburg Hanedanı'na karşı başlayan isyan ve 1648'de Vestfalya Antlaşması ile biten ve Hollanda'nın bağımsızlığını kazandığı Seksen yıl savaşları'nın ilk ve en önemli lideridir. Seksen yıl savaşları sonunda 1648 yılında bugünkü Hollanda'nın temelini oluşturan Birleşik Eyaletler resmi olarak kurulmuştur. Nassau hanedanından Nassau-Dillenburg kontu olarak doğmuştur. 1554'te Oranj prensi olmuş ve böylece Oranj-Nassau hanedanının ve bu yolla Hollanda kraliyet ailesinin kurucusu olmuştur.
Zengin ve dürüst bir kişiliği olan William, başlangıçta İspanya Hollandası'nda Parma'lı Margaret'in yönetiminde görev aldı. Ancak yerel yönetimler yerine merkezileşmenin güçlenmeye başlaması ve İspanyolların Hollanda'lı Protestan'lara eziyetleri sonucu, William yükselen Hollanda direnişine katılarak önceki efendilerine karşı geldi. Direnişi askeri ve siyasi olarak son derece iyi kontrol etti ve Hollanda'lıların İspanyollar karşısındaki mücadelesinde birçok başarıya imza attı. Sonunda İspanyol Kralı II. Filip, 1580'de William'ı kanun dışı ilan etti ve öldürecek olana birçok ödül vadetti. 1584'te, kendisine bir dost gibi yaklaşan ve güvenini kazanan Balthasar Gérarad'ın düzenlediği bir suikast ile öldürüldü.
Son derece dindar yetiştirilmiş olmasına ve kendisi katoliklikten protestanlığa dönmüş olmasına rağmen I William'ın en çok savunduğu konulardan biri din özgürlüğü olmuştur. Günümüzde Hollandalıların ulusal renk olarak kullandığı Portakal rengi onun unvanından gelmektedir.[2][3]
Bugün Hollandalıların özellikle futbol karşılaşmalarında çoğunlukla kullandıkları turuncu bayraklar, boyalar I. William'ın oranj lakabından gelir. Şu an Hollanda bayrağında kırmızı ile değiştirilmiş olsa da 80 yıl savaşları sırasında destekçileri ele geçirdikleri şehirlere turuncu bayraklar asarlarmış. Hatta, havuçların bugün turuncu olmasının nedeninin de William olduğu söylenir. William'ı destekleyen çiftçiler kırmızı, mor ve beyaz havuçlardan turuncu havuçlar elde etmişler. En büyük havuç üreticisi devletlerden biri olan Hollanda havuçları turuncuya dönünce, ticaret yolu ile turuncu havuçlar tüm dünyaya yayılmış.[4] Hollanda lideri olarak; Civilization III, Civilization IV: Beyond the Sword ve Civilization V: Gods & Kings oyunlarında yer almıştır.
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]Willem 4 defa evlenmiştir. İlk olarak Anna von Egmont ile evlendi. Bu evlilikten 3 çocuğu oldu.
- Maria (22 Kasım 1553 - 23 Temmuz 1555)
- Filips Willem (19 Aralık 1554 - 20 Şubat 1618): 1584-1618 yılları arasında Oranj prensi. Éléonore de Bourbon ile evlendi.
- Maria (7 Şubat 1556 - 10 Ekim 1616): Hohenlohe-Neuensteinlı Filips ile evlendi.
İkinci evliliğini Saksonya elektörü Moritz'in kızı Saksonyalı Anna ile yaptı. Bu evlilikten 5 çocuğu oldu.
- Anna (31 Ekim 1562)
- Anna (5 Kasım 1563 - 13 Haziran 1588): Nassau-Dillenburg kontu Willem Lodewijk ile evlendi.
- Maurits August Filips (8 Aralık 1564 - 3 Mart 1566)
- Maurits (14 Kasım 1567– 23 Nisan 1625): 1585-1625 yılları arası Stadhouder, 1618-1625 yılları arası Oranj prensi.
- Emilia (10 Nisan 1569 - 6 Mart 1629): Portekiz taht talibi António'nun oğlu Manuel ile evlendi.
Üçüncü evliliğini Montpensier dükü Louis de Bourbon'un kızı Bourbonlu Charlotte ile yaptı. Bu evlilikten 6 çocuğu oldu.
- Louise Juliana (31 Mart 1576 - 15 Mart 1644): Pfalz elektörü IV. Friedrich ile evlendi. Pfalz elektörü V. Friedrich'in annesidir.
- Elisabeth (26 Nisan 1577 - 3 Eylül 1642): Bouillon dükü Henri de La Tour d'Auvergne ile evlendi. Henri de La Tour d'Auvergne'nin annesidir.
- Catharina Belgica (31 Temmuz 1578 - 12 Nisan 1648): Hanau-Münzenberg kontu II. Philipp Ludwig ile evlendi.
- Charlotte Flandrina (18 Ağustos 1579 - 16 Nisan 1640)
- Charlotte Brabantina (17 Eylül 1580 - Ağustos 1631): Thouars dükü Claude de La Trémoille ile evlendi.
- Emilia Antwerpiana ( 9 Aralık 1581 - 28 Eylül 1657): Landsberg dükü Friedrich Kasimir ile evlendi.
Dördüncü evliliğini II. Gaspard de Coligny'nin kızı Louise de Coligny ile yaptı. Bu evlilikten 1 çocuğu oldu.
- Frederik Hendrik (29 Ocak 1584 - 14 Mart 1647): 1625-1647 yılları arasında Stadhouder ve Oranj prensi.
Eva Elincx'ten bir gayrimeşru çocuğu vardır.
- Justinus (1559-1631): Amiraldi. Anna van Merode ile evlendi ve 3 çocuğu oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Willian The Taciturn"L.Abelous, translated by J.P. Lacroix, Nelson&Phillips of NewYork, 1872. library of congress [1] catalogued with subject "William I, Prince of Orange (1534-1584)
- ^ Türk ve dünya ünlüleri ansiklopedisi
- ^ T.C. Anadolu Üniv. Yayın no:2727 ORTA-YENİÇAĞ AVR.TAR. s.116 Edit. Prof.Dr. L.KAYAPINAR, Doç.Dr. E.AFYONCU
- ^ "Havuç neden turuncudur?". 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
