Vladimir Atlasov

Vladimir Vasilyeviç Atlasov veya Otlasov (Russian: Влади́мир Васи́льевич Атла́сов veya Отласов; 1661 ve 1664 – 1711 arasında), Kamçatka Yarımadası'nın sistematik keşfini organize eden ilk Rus olan Sibiryalı bir Kazaktı. Kamçatka'nın güney ucundaki ıssız bir volkanik ada olan Atlasov Adası ve Atlasova yanardağı onun adını almıştır.

Yaşamı

Atlasov, Veliky Ustyug'da doğdu. Tarihsel kayıtlarda ona ilk değinme, 1682 dolaylarında, Aldan ırmağı ve Uda ırmaklarından birinde Yasak (vergi) toplarken gelir. 1695'te Yakutsk voyvodası Atlasov'u Anadyrsk muhafızı olarak atadı. Buradaki Ruslar, güneyde bir 'Kamçatka ırmağı' olduğuna yönelik haberler duymuşlardı ve güneye Kamçatka'ya doğru akan ırmakların kaynak sularında yasak toplamaya başlamışlardı bile. Onlardan en az biri Ohotsk Denizi'ne kadar Penzhina ırmağını takip etmişti. 1696'da Luka Morozko'yu keşfetmesi için güneye gönderdi. Morozko, yarımadanın batı yakasındaki Tegil ırmağına kadar güneye gitti ve görünüşe göre enkaz halindeki bir Japon gemisinden bazı "gizemli yazılar" ile döndü. 1697'de Atlasov güneye doğru 65 görevli ve 60 Yukagirle yola çıktı. Ren geyiği üzerinde yolculuk ederek Penzhina ırmağının ağzına ulaştılar. İki haftalığına batı kıyısından aşağı indi ve sonra doğu kıyısına geçti. (Lantzeff, bunu Olyutor Körfezi'nde Şubat 1697 olarak görüyor, ancak Rus wiki'si onu 1697 baharında bırakıyor ve Olyutor Körfezi oldukça kuzeydoğuda). Doğu yakasını keşfetmek için Morzoko'dan ayrıldı ve batı yakasına geri döndü, ancak Morozko'nun (Palana ırmağında) bir Yukaghir isyanıyla başa çıkması için geri çağrılması gerekti. Güneye, Tegil ırmağına giderken, Kamçatka ırmağının raporlarını duydu ve Merkez Sıradağları yeniden geçerek, Itelmenlerle ilk kez tanıştığı Kamçatka'ya gitti. Bir klanla bağlaşıklık kurdu ve ırmağın aşağısına gitti ve onların düşmanlarının bir köyünü yaktı. Döndüğünde, bazı Koryakların ren geyiğini çaldığını öğrendi. Onları kovaladı, yaklaşık 150 kişiyi öldürdü ve ren geyiklerini geri aldı. Batı yakasından devam ederek, gemisi kazaya uğramış bir Japon denizciyi kurtardığı veya yakaladığı Icha ırmağına ulaştı. Daha güneyde, Atlasov Adası'nı görebildiği Golygina ırmağı bölgesine ulaştı. Burada ilk kez Ainu toplumu ile karşılaştı ve ellisini öldürmeyi başardı. Kuzeye Icha'ya dönerek, yukarı Kamçatka'daki Verkhnekamchatsk'ta bir kale inşa etmeleri için dağların üzerinden bir grup adam gönderdi. Burada, ya adamlarının baskısı altında ya da barut ve kurşun sıkıntısı çektiği için Anadyrsk'e dönmeye karar verdi.

Temmuz 1699'da Anadyrsk'e ulaştı ve bir rapor yazdı. Haziran 1700'de Yakutsk'a ulaştı ve Şubat 1701'de raporunu sunduğu Moskova'ya ulaştı. Voyvodalığa terfi etti ve Kamçatka'yı yönetmesi için geri gönderildi. 1701'de Angara ırmağı'nda Çin malları yüklü bir tüccar teknesiyle karşılaştı ve yağmaladı. Bunun için o ve adamları hapse atıldı. Kamçatka giderek düzensiz hale geldi ve 1707'de Atlasov serbest bırakıldı ve düzeni sağlamak için Kamçatka'ya gönderildi. Yolculuk sırasında yöntemleri o kadar kabaydı ki, adamlarının çoğu Yakutsk'a bir protesto mektubu gönderdi. Yerlileri bir dereceye kadar sakinleştirdi, ancak Aralık 1707'de kendi Kazakları ayaklandı ve onu hapse attı. Verkhnekamchatsk'tan kaçtı ve ırmağın aşağısına Nizhnekamchatsk'a gitti, ancak yerel komutan kenara çekilip ona kumanda yetkisini vermeyi reddetti. Gelecekteki dört yıl boyunca ne yaptığı belirsizdir. Ocak 1711'de başka bir isyancı çetesi tarafından uykusunda öldürüldü.

Kaynakça

• George V. Lantseff ve Richard A. Price, 'Eastward to Empire', 1973
• NV Tolkacheva tarafından Vladimir Atlasov hakkında Rus tarihçiler 27 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
• Rusya'nın Sibirya'yı fethi
• Sibirya ırmak Rotaları
• Kamçatka Yarımadası