İçeriğe atla

Thegn

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Thegn Godwin'in (bakan) mührü, 11. yüzyılın ilk yarısı. British Museum.

Anglosakson İngiltere'de bir thegn, bir veya daha fazla kontlukta dikkate değer miktarda toprağa sahip olan bir aristokrattı. Toplumda kralın ve ealdormanin altında, yani üçüncü seviyede yer alırdı.[1]

Eski İngilizceþeġ(e)n ("adam, görevli, hizmetli"), Eski Yüksek Almancadegan ve Eski Norsçaþegn ("thane, franklin, özgür adam, adam") sözcükleriyle eş asıllıdır.[2]

Thegn'in askeri önemi vardı ve Latince çevirisi normalde asker anlamına gelen miles olsa da, Latinceminister anlamı da sık kullanıyordu. An Anglo-Saxon Dictionary (Türkçe: Bir Anglosakson Sözlüğü), thegn'i "hanehalkında veya ülkede, bir kralın veya bir kraliçenin hizmetinde bulunan kişi" olarak tanımlamaktadır. Şunu da ekler: "bu sözcük... zamanla teknik bir anlam kazanıyor, ... kendi içinde birkaç derece içeren bir sosyal sınıfı ifade ediyor." Buna rağmen zaman geçtikçe aynı kalan şey, thegn'in askerlik hizmetiyle olan ilişkisiydi.[3]

Eski İngilizce epik şiir Beowulf'ta kullanılan, thegn'in öncüsü olan gesiths sözcüğü

Thegn'in öncüsü, kralın ya da büyük lordun yoldaşı, diğer bir deyişle onun comitatus'unun bir üyesi olan gesith idi. Kişisel ilişki kavramı gesith sözcüğünün tüm kullanımlarında görülebilir;[3] 'thegn' ise gesith'in askeri olanını tanımlamak için kullanılmaya başlandı.[4]

Aethelstan'ın zamanından (y. 895-940) önceki yasalarda thegn sözcüğünün yalnızca bir kez kullanıldığına rastlanırken, sözleşmelerde daha sık kullanıldığı görülür. Görünüşe göre Almanca ve Felemenkçe Almancadienen veya serve (hizmet etme) sözcüğüyle bağlantısız olduğundan H. M. Chadwick "tabi olma duygusu ... en eski zamanlardan beri var olmalı" yorumunu yapmaktadır.[5]

Thegn terimi bölgesel bir soyluyu belirtmek adına anlam ve kullanım açısından giderek genişlese de, belirli koşulların yerine getirilmesiyle de thegnlik elde edilebiliyordu.[6]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sukhino-Khomenko, Denis. "Thegns in the Social Order of Anglo-Saxon England and Viking-Age Scandinavia: Outlines of a Methodological Reassessment." Interdisciplinary and Comparative Methodologies 14 (2019): 25-50.