İçeriğe atla

Matrix (film)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(The Matrix sayfasından yönlendirildi)
Matrix
The Matrix
YönetmenLana ve Lilly Wachowski
YapımcıJoel Silver
SenaristLana ve Lilly Wachowski
OyuncularKeanu Reeves
Laurence Fishburne
Carrie-Anne Moss
Hugo Weaving
Joe Pantoliano
MüzikDon Davis
Görüntü yönetmeniBill Pope
KurguZach Staenberg
StüdyoWarner Bros
Village Roadshow Picture
Groucho II Film Partnership
Silver Pictures
DağıtıcıWarner Bros
Roadshow Entertainment
CinsiSinema filmi
RenkRenkli
Yapım yılı1999
Süre136 dakika
Dilİngilizce
Bütçe63.000.000 $
Hasılat466.600.000 $
Devam filmiMatrix Reloaded

"Matrix, (özgün adıyla: The Matrix) 1999 yapımı bir bilimkurgu aksiyon filmidir.[1] Wachowski kardeşler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir.[a] Matrix film serisinin ilk bölümü olup, Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss, Hugo Weaving ve Joe Pantoliano'nun başrollerini paylaştığı filmdir. Matrix, insanoğlunun ürettiği makinelerin (yapay zekanın), gelişmesi sonrasında, makinalar tarafından meydana getirilen simülasyondur. İnsanlar bu simülasyonda tutsak olduklarını bilmeksizin yaşamlarını sürdürmektedir. Film, istenmeyen distopik bir geleceği tasvir eder.[2] Gündüzleri saygın bir yazılım firmasında bilgisayar programcısı olarak çalışan Thomas Anderson (Keanu Reeves), geceleri ise ''Neo'' isimli bir hacker karakterine can vermektedir. Neo, Matrix'ten kurtulan diğer insanlar ile birlikte makinalara karşı verilen savaşın en önemli parçası (seçilmiş kişisi) olur.

Matrix, bilimkurgu alt türü olan siberpunk'un bir örneğidir.Wachowski'lerin aksiyon sahnelerine yaklaşımı anime'den ve dövüş sahneleri (özellikle Hong Kong aksiyon sinemasından dövüş koreografları ve telkâri fu teknikleri) ile etkilenmiştir; diğer etkiler arasında Platon'un Mağara'sı ve 1990'ların Telnet hacker toplulukları bulunur.

Film, o dönemki sosyal hayat içerisinde kırmızı hap mı, mavi hap mı sorularını trend haline getirdi. Ayrıca, bir film karesinde gözün takip edebileceği olağan eylem hızının çok üstündeki hızları, yavaş çekim olmadan normal takip hızında göstermesi ile ''mermi zamanı'' efektini bizlere tanıttı.

The Matrix, 31 Mart 1999'da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sinemalarda geniş çapta beğeni topladı; eleştirmenler, yenilikçi görsel efektleri, aksiyon sahneleri, sinematografi ve eğlence değerini övdü.[3] Film, 63 milyon dolarlık bir bütçeyle 460 milyon doların üzerinde bir gişe başarısı elde ederek, 1999'un en yüksek gişe hasılatı elde eden Warner Bros. filmi ve o yılın dördüncü en yüksek gişe hasılatı elde eden filmi oldu. Film, 72. Akademi Ödülleri'nde En İyi Görsel Efektler, En İyi Film Kurgusu, En İyi Ses ve En İyi Ses Kurgusu dallarında aday gösterildi ve bu dört kategoride de ödül kazandı. Film ayrıca, 53. İngiliz Akademisi Film Ödülleri'nde En İyi Ses ve En İyi Özel Görsel Efektler ödüllerini kazandı ve Wachowski'ler, 26. Saturn Ödülleri'nde En İyi Yönetmen ve En İyi Bilimkurgu Film ödüllerini aldı. Matrix, tüm zamanların en büyük bilimkurgu filmleri arasında kabul edilir ve 2012'de, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel ve estetik açıdan önemli" olarak Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi'nde koruma altına alınmak üzere seçildi.[4]

Filmin başarısı, 2003'te iki devam filmi olan The Matrix Reloaded ve The Matrix Revolutions'ın piyasaya sürülmesine yol açtı; bunlar da Wachowski'ler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Matrix franchise'ı, Wachowski'lerin yoğun olarak yer aldığı bir animasyonlu antoloji filmi olan The Animatrix ile çizgi romanlar, video oyunları ve genişletilmiş teorilerin üretimiyle genişletildi. Franchise, filmlerde ima edilen bazı dini ve felsefi fikirleri genişleten kitaplar ve teorilerle ilham verdi. Dördüncü bir film olan The Matrix Resurrections, 22 Aralık 2021'de yayınlandı."

Konusu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Saygın bir yazılım şirketinde çalışan Thomas Anderson (Keanu Reeves), gecelerini "Neo" adı altında program kırarak ve Matrix'i araştırarak geçirir. Esrarengiz şekilde Trinity ve Morpheus ile tanışan Neo, yaşadığı dünyanın aslında beyninde gerçekleşen bir simülasyondan ibaret olduğunu öğrenir ve kendini bu durumdan kurtarmak için Morpheus'un önderliğindeki ekibe katılır. Neo gerçek dünyada ilk nefesini aldıktan sonra simülasyona tekrar girerek Matrix'in ne olduğunu kavrayacak ve kurtarılma nedenini öğrenerek gelişen olaylar çerçevesinde yeni kimliğini tanımaya çalışacaktır.

Filmdeki olaylar çok ileri bir tarihte teknolojinin son derece gelişmiş olduğu, yapay zekaya sahip makinelerin yaratılmış olduğu bir dünyada geçmektedir. Bu dünyada makineler ve insanlar arasında ortaya çıkmış, savaş sonucunda insan ırkı makineleri yenebilmek için onların enerji kaynağı olan güneş ışınlarının dünyaya inmesini engellemek adına, gökyüzünü kimyasal silahlarla siyah bulutlar oluşturmak suretiyle kapatmıştır. Bunun sonucunda enerji ihtiyacını karşılayamayan makineler yeni enerji kaynakları bulmaya yönelir ve insan vücudunun çok iyi bir enerji motoru olduğunu fark ederler. Böylece insanları köle olarak enerji üretimi için kullanmaya başlarlar ve herhangi bir isyan durumundan kaçınmak için insanların zihinlerini meşgul edecek bir program tasarlarlar. Bunun sonucunda köle insanlar aslında bilinçsiz bir şekilde uyurken zihinleri makinelere bağlı bir şekilde Matrix programının içerisinde her şeyden habersiz sanal bir dünyada yaşamaya devam ederler. Filmin başkahramanı Neo bu insan tarlalarında uyanır ve gerçek dünyada insanların yaşadığı tek yer altı şehri olan Zion'a götürülür ve gerçek dünyaya alıştıktan sonra Morpheus'un ekibiyle beraber makinelere karşı savaşmaya başlar..

Oyuncu kadrosu ve Türkçe seslendirme

[değiştir | kaynağı değiştir]
The Matrix'in devam filminde kullanılan çok sayıda Mr. Smith mankeninden bazıları.

Keanu Reeves ... Neo / Thomas Anderson (Murat Şen)

Laurence Fishburne ... Morpheus (Ayhan Kahya)

Carrie-Anne Moss ... Trinity (Özden Ayyıldız)

Hugo Weaving ... Ajan Smith (Ali Ekber Diribaş)

Joe Pantoliano ... Cypher (Faruk Akgören)

Marcus Chong ... Tank (Uğur Taşdemir)

Julian Arahanga ... Apoc (Talat Turhan Türkeli)

Belinda McClory ... Switch (Deniz Kurtuluş)

Matt Doran ... Mouse (İlham Erdoğan)

Anthony Ray Parker ... Dozer (Ahmet Nasıroğlu)

Rowan Witt ... Kaşıklı Çocuk (Aysun Topar)

David Aston ... Rhineheart (Aziz Güngör)

Marc Aden Gray ... Choi (Cüneyt Öner)

Ada Nicodemou ... Dujour (Burcu Güneştutar)

Gloria Foster ... Kahin (Nalan Yavuz)

Deni Gordon ... Rahibe (Figen Aksoy)

Paul Goddard ... Ajan Brown (Murat Atıl)

Robert Taylor ... Ajan Jones (İsmail Yıldız)

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Matrix dört Oscar aldı.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi'nin kardeş projelerinden

hakkında daha fazla bilgi edinin
Vikisöz'de ara Vikisöz'de alıntılar

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Vinyard, Marc. "Box Office Mojo". CC Advisor. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
  2. ^ Allen, Jamie (November 28, 2012). "The Matrix and Postmodernism". Prezi.com. Archived from the original on December 21, 2019. Retrieved April 15, 2019.
  3. ^ HOOGEN, R. J. VAN DEN (Şubat 2012). "AVERAGING SPACE-TIME: WHERE DO WE GO FROM HERE?". The Twelfth Marcel Grossmann Meeting. WORLD SCIENTIFIC. doi:10.1142/9789814374552_0029. 
  4. ^ Page, Jason S. (4 Haziran 2013). "Boildown Study on Supernatant Liquid Retrieved from AW-106 in December 2012". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Matrix_(film)&oldid=34275705" sayfasından alınmıştır