İçeriğe atla

The Coca-Cola Company

Vikipedi, özgür ansiklopedi
The Coca-Cola Company
TipHalka açık
Endüstriİçecek
Kuruluş1892
KurucuAsa Griggs Candler
Genel merkezi
Atlanta, Georgia, ABD
Hizmet alanlarıDünya çapında
Önemli kişilerJames Quincey
(CEO ve Başkan)
Muhtar Kent
(Eski CEO ve Başkan)[1]
ÜrünCoca-Cola,Fanta,Sprite,Cappy,Fuse Tea,
Gelirartış US$ 37.27 milyar (2019) [2]
Net gelirartış US$ 8.92 milyar (2019)[3]
Alt kuruluş(lar)Coca-Cola İçecek A.Ş., Coca-Cola Enterprises, Coca-Cola FEMSA, Coca-Cola Bottling Shqipëria, Coca-Cola Hellenic Bottling Company, Coca-Cola Amatil, Coca-Cola Bottling Co., Embotelladora Andina, Coca-Cola du Canada (Quebec), Coca-Cola AG
Öz kaynakartış US$ 18.98 milyar (2019) [4]
Çalışan sayısı86.200 (2019)
Web sitesiResmi sayfası
Coca-Cola

The Coca-Cola Company (TCCC), dünyanın en büyük içecek şirketlerinden biridir. Şirket bir Amerikan şirketi olmakla birlikte, dünyanın pek çok yerinde fabrikaları vardır. 2008 yılından 2018 yılına kadar (başkanlık görevini 2019 yılında bıraktı) şirketin CEO'su ve icra kurulu başkanı Türk asıllı ABD vatandaşı Muhtar Kent'ti.[5] 2018 yılında Muhtar Kent'in CEO'luk görevinden ayrılmasının ardından şirketin COO'su James Quincey yeni CEO olarak göreve başladı.[6] 2019 yılında ise Muhtar Kent başkanlık görevinden ayrıldı ve yerine James Quincey geldi.[7]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Coca-Cola

Coca-Cola ilk olarak eczanelerde ilaç olarak kullanılmıştır. John S. Pemberton tarafından icat edilmiş ve ilk kez tanıtılmış, ancak bu icat Asa Griggs Candler tarafından marka ve şirket haline getirilmiştir. Daha sonra içeriğindeki bazı maddeler değiştirilerek içecek olarak popülerleşmiştir. İçeriğinde yedi gizli madde bulunmaktadır. Dünyada bu maddeleri sadece iki kişi bilmekte ve bu maddeler bir kâğıtta yazılı olarak bir bankanın kasasında muhafaza edilmektedir.[8]

20 Şubat 1929'da yayınlanan, Coca-Cola Company'nin 20 Hissesine İlişkin A Sınıfı Hisse Senedi Satın Alma Sertifikası
Coca-Cola Company'nin eski başkanı ve CEO'su Türk iş adamı Muhtar Kent

Coca-Cola'nın dünyaya açılması 1920 yılından sonra oldu. Robert Woodruff'un 1923 yılında şirketin başına geçmesi ile tüm dünyada tanıtıldı.

Bir pazarlama dehası olan Woodruff, 60 yıl Coca-Cola'yı yönetti ve dünyanın en büyük şirketlerinden birine dönüştürdü. Şirket ilk kez Coca-Cola dışında bir ürün yaratmayı planladı, 1950'lerde Fanta, 1961'de Sprite ve 1966'da Frescayı piyasaya sundu. Onun zamanında şirket, içeceği cam ve plastik şişelerle piyasaya sundu, bu da daha fazla üretim ve tüketimi sağladı. 1986 yılında 100 yılını kutlayan Coca-Cola 165 ülkede üretilip, tüketiliyordu.

Coca-Cola şirketinin satın almaları uluslararası pazarda dev şirket haline gelmesine neden oldu. Coca-Cola 1960 yılında meyve suyu üreticisi Minute Maid şirketini satın aldı. 1993 yılında Hint kola markası Thums Upı, 1995 yılında bira ve soda üreticisi Barq'sı satın aldı. 1982 yılında Columbia Pictures'ı satın aldı ve 1989 yılında Sony'ye 3 milyar dolar karşılığında satıldı. 2001 yılında meyve suları ve smoothie üreten Odwalla markasını $181 milyona bünyesine kattı.[9] 2007 yılında Fuse Tea buzlu çayın üretiminde kullanılan "Fuze Beverage" markasını 250 milyon $'a kurucuları Lance Collins ve Castanea Partners'tan satın aldı.[10] 2009 yılında Çinin Huiyuan Juice Group'u almak için 2,4 milyar teklifte bulundu, ancak Çin devleti buna engel oldu.

Hisse yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Coca-Cola, 1919'dan bu yana halka açık bir şirkettir. Halka açıklık oranı 0'dür.[11][12] Hisse senetleri New York Menkul Kıymetler Borsası'nda "KO" sembolüyle işlem görmektedir.[13] 1919'da 40 dolara satın alınan bir hisse senedi, tüm temettülerin yeniden yatırılmasıyla birlikte, 2012'de enflasyona göre ayarlanan yıllık ,7 artışla 9,8 milyon dolar değerindedir.[14] SunTrust Bankası, Coca-Cola'nın 1919'daki halka arzına aracılık ettiği için 100.000 dolar aldı, banka bu hisseyi 2012 yılında 2 milyar doların üzerinde bir fiyata sattı.[15] 1987'de Coca-Cola bir kez daha borsa performansının göstergesi olarak kabul edilen Dow Jones Borsası endüstri endeksi'ni oluşturan 30 hisseden biri oldu, daha önce 1932'den 1935'e kadar bir Dow hisse senediydi.[16] Coca-Cola, 1920'den bu yana temettü ödüyor ve 2019'dan itibaren 57 yıl boyunca her yıl artırıyor.[17][18][19][20]

Hissedarlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

2024'ün başında Coca-Cola'nın en büyük 10 hissedarı şunlardır:[21]

Hissedar adı Yüzde
Berkshire Hathaway %9,3
The Vanguard Group %8,6
BlackRock %5,6
State Street %4,0
JPMorgan Chase %2,1
Geode Sermaye Yönetimi %2,0
Fidelity Investments %1,8
Eaton Vance %1,7
Charles Schwab %1,4
BlackRock Life %1,4
Diğerleri b,2

The Coca-Cola Company dünya çapında

[değiştir | kaynağı değiştir]
Coca-Cola'nın merkez binası Atlanta
Coca-Cola'nın merkez binası New York
Western Auto Building: Coca-Cola'nın merkez binası. Kansas City, Missouri

1892 yılında şu anki ismini alıp anonim şirkete çevrilmiş ve Coca-Cola adıyla piyasaya çıkardığı içecek, kola, 1895 yılına gelindiğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin tüm eyaletlerinde satılmaya başlamıştır. Dünyanın taşınabilir su kaynaklarının %'i The Coca-Cola Company'ye aittir. [kaynak belirtilmeli] Şirketin ana ürünleri alkolsüz içeceklerdir. 2005 Faaliyet Raporu'na göre Şirket 200'den fazla ülkede konsantre, şuruplar ve içecek satıyor. Konsantre ve şuruplar içecek üreten firmalara ham madde gibi satılıyor.Global olarak dünyada Coca-Colaya ait 900-den fazla şişeleme ve üretim tesisleri bulunuyor ve 250 şişeleyici iş ortağına sahiptir.[22] Coca-Cola dünyada en gelişmiş franchising ve satış ağına sahiptir.Şirket şu an dünyada 500’den fazla markaya ve 3.600’den fazla ürüne sahiptir. Dünyada her gün yaklaşık 2 milyar Coca-Cola içecekleri tüketiliyor. "Coca-Cola" ya da "Kola" ticari marka adını taşıyan içecekler şirketin toplam galon satışlarının yaklaşık % 78 olarak gerçekleşiyor.Coca-Colanın satış ve gelirlerinin % 43ü Amerika Birleşik Devletleri,% 37-i fazla nüfuza sahip olan Meksika, Hindistan, Brezilya, Japonya ve Çin Halk Cumhuriyeti, geri kalan % 20 dünyanın geri kalan kısmına düşüyor. Şirketin dünya çapında Arca Continental, Brasserie de la Couronne, Cameron Coca-Cola, Coca-Cola Amatil, Coca-Cola Bottling Co. Consolidated, Coca-Cola Bottling Company of Cape Cod, Coca-Cola Bottling Company of Northern New England, Coca-Cola Bottling Company United, Coca-Cola Bottling Plant (Bloomington, Indiana), Coca-Cola Bottling Shqipëria, Coca-Cola Beverages Africa, Coca-Cola European Partners, Coca-Cola Enterprises, Coca-Cola FEMSA, Coca-Cola FEMSA Filipinler, Coca-Cola Hellenic Bottling Company, Coca-Cola İçecek A.Ş., Coca-Cola Korea, Dixie Coca-Cola Bottling Company Plant, Escola v. Coca-Cola Bottling Co., FEMSA, John Pearson Soda Works, Kirin Company, Panamco, San Miguel Corporation, SPC Ardmona, Swire gibi şişeleme şirketi bulunmaktadır.

2007 yılında "Coca-Cola" adı altında satılan meşrubatların satışı toplam gelirin yaklaşık yüzde 53'ünü oluşturuyordu. Coca-Cola Company'nin esas rakibi PepsiCo dünya çapında her zaman onunla rekabet oluşturmuş, fakat Coca-Cola her zaman birinciliği korumuştur.

Dünyada en fazla satılan ve tüketilen Coca-Cola, Diet Coke, Fanta, Schweppes ve Sprite ürünleri The Coca-Cola Company'ye aittir.

Şirketin ürünlerinin ana ham maddesi gıda ve kimyasal tatlandırıcılardır. ABD'de kullanılan gıda tatlandırıcılar fruktoz ve mısır şurubu, başka ülkelerde ise sakkarozdur. Temel renk vericiler tatlandırıcılar aspartam ve sakarindir.

Coca-Cola satış makinesi

Coca-Cola Company-in desteği ve sponsorluğu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Coca-Cola Company dünyada en büyük sponsorluk yapan şirkettir. 2011 yılında reklam masrafları 3,3 milyar dolar olmuştur.[23] Coca-Cola Olimpiyat Oyunları'nın 1928 yılında ilk sponsoru olmuş, 2013 yılına kadar da 190'dan fazla ülkenin Olimpiyat Komiteleri ile işbirliği yapmıştır. Ayrıca Coca-Cola dünyanın 100'den fazla ülkesinde futbol ve başka oyun liglerine, uluslararası futbol, basketbol, tenis liglerine ve başka turnuvalara da sponsorluk yapıyor.[24][25] 1974 yılından bu yana Coca-Cola Company FIFA'nın resmi ortağı ve 1978 yılından bu yana Dünya Kupası resmi sponsorudur. 1952 yılında Oslo Kış Olimpiyatları'nda şirket, Norveç lehine fon için bir helikopter sağlamıştır; Daha sonra bu helikopter Norveç'in başkent trafiğini düzenledi. 1960 yılında Roma Olimpiyat Oyunları'nda şirket, sporculara ve seyircilere müzikal hit şarkısı "Arrivederci Roma" plakını hediye etti. 1964 Tokyo Olimpiyatları'nda "Coca-Cola" Japonca ve İngilizce şehir haritaları, sokak levhaları; Tokyo ve Japonya hakkında broşürler yayınladı.

1968 yılında "Coca-Cola" Mexico City Olimpiyatları'nın reklamını yaptı.

1979 yılında Coca-Cola, ABD Onur Salonu'nun oluşturulması konusunda ABD Ulusal Olimpiyat Komitesine mali yardım sağladı. 1987 yılında, "Coca-Cola" $1 milyon karşılığında Uluslararası Olimpiyat Komitesi ile bir anlaşma imzaladı, Lozan Olimpiyat Müzesinin ilk sponsoru oldu.

1992 Olimpiyat Oyunları'nda spor haberleri ve bilgilerini veren "Coca-Cola" radyosu çalışıyordu. Sydney Olimpiyat Oyunları'nda radyo kanalı 13 ülkeden 58 radyo istasyonuna yayın yaptı.

1996 yılında Atlanta Olimpiyatları'nda, "Coca-Cola" yaklaşık 3 milyon adet fuar temalı simgelerin satıldığı büyük bir pazar organize etti. 2004 ve 2008 olimpiyatlarında da büyük katkıda bulundu. 1992 yılından bu yana Coca-Cola Company Olimpiyat meşalesi koşusunun sponsorlarından biridir. Aynı zamanda şirket 1996 yılından 2012 yılına kadar bayrak koşusunun özel temsilciliğini yapmıştır. Atlanta (1996), Nagano (1998), Salt Lake City (2002), Atina (2004), Turin (2006) ve Pekin (2008) ve Londra'da (2012) bu görevi yerine getirdi.

Coca-Cola Türkiye'de

[değiştir | kaynağı değiştir]

Coca-Cola markası, 1964 yılında Has ailesinin girişimiyle Türkiye'ye gelmiş ve ilk yatırımlarını İstanbul ve Marmara bölgesinde gerçekleştirmiştir. Bu tarihte, İstanbul Meşrubat Sanayi Anonim Şirketi'ni 3.5 milyon liralık sermaye ile kurmuştur.[26] Coca-Cola'nın Türkiye'deki ilk fabrikası 16 Eylül 1964 yılında çalışmaya başladı. Coca-Cola dahilde anlaşmalara başladı ve 1968 yılında İzmirli şişeleyici Özgörkey Ailesi'yle anlaştı ve İMBAT kuruldu. 1969 yılında Adana'da üretime başlanılan Coca-Cola 1970'li yılında Antalya, Bursa, Ankara ve Karadeniz bölgesinde satılmaya başlandı. Türkiye'de büyük şirket olan Coca-Cola buradan başka ülkelere ihracat yapmaya başladı. 1982 yılında Coca-Cola'nın Antalya'da fabrikası işe başladı. 1984'te Coca-Cola Ankara, Karadeniz ve Doğu bölgelerinde satış yapmak için Anadolu Endüstri Holding ile anlaştı. 1986 yılında Coca-Cola İMBAT'la birge İzmir-Kemalpaşa şişeleme fabrikasını açtı. 1991 Temmuz ayında Coca-Cola'nın Türkiye'deki tarafdaşı Özgörkey Grubu Romanya'da Köstenceye yatırım yaparak fabrika açtı. Kısa bir süre sonra da Trabzon Araklıdaki fabrika inşaatına başladı.[27][28][29] Şirket 1984 yılında Fanta, 1994 yılında Sprite ve Cappy markaları piyasaya sunuldu.Türkiye Coca-Cola Şirketi için önemli ekonomi merkeze dönüştü. 1996 yılında Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Cumhuriyetleri Bölgelerini “Güney Avrasya Bölümü” adı altında yeniden yapılandırdı ve merkezi İstanbul oldu.[30] 1996'ya gelindiğinde Anadolu Endüstri Holding Coca-Cola İçecek'in ortağı oldu. Hızla büyüyen ve yatırımlarını artıran şirket 1996 yılında Mersin ve Bursa fabrikaları, 1997'de 35 milyon dolarlık yatırımla, Çorlu'da 1 dolum tesisi hizmete verdi. 2002 yılında Coca-Cola Satış ve Dağıtım A.Ş.'nin de tüm hisselerini alan Coca-Cola İçecek Üretim A.Ş.'nin yeni adı Coca-Cola İçecek A.Ş. oldu.[31][32][33][34][35] 2009 yılında şirketin Elazığ ve Köyceğizde fabrikaları işe başladı. 1 Ocak 2012 yılında Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ı kapsayan Kafkasya ve Orta Asya bölgeleri Coca-Cola Türkiye iş birimine katıldı. Türkiye Coca-Cola için en önemli ve stratejik ülkelerden biridir, Coca-Cola'nın beş coğrafi grubundan biri olan Avrasya ve Afrika Grubu'nun merkezi Türkiye'de bulunuyor, Balkanlar, Rusya, Kafkaslar, Orta Asya, Orta Doğu, Hindistan yarımadası ve Afrika kıtasında bulunan 90 ülkedeki faaliyetlerin genel merkezi İstanbul'dadır. Coca-Cola Türkiye'de üretim, ihracat, ciro ve tüketimine göre en büyük şirketlerden biridir.[36]

Türkiye'deki ürünleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Coca-Cola markaları listesi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  2. ^ ""2019 Faaliyet Raporu (Form 10-K)"" (PDF). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  3. ^ ""2019 Faaliyet Raporu (Form 10-K)"" (PDF). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  4. ^ ""2019 Faaliyet Raporu (Form 10-K)"" (PDF). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  6. ^ "James Quincey yeni CEO (6 Aralık 2018)". 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  7. ^ "Owusu, Tony (6 Aralık 2018)". 23 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  11. ^ "Coca-Cola | Merak Ettim". merakettim.coca-colaturkiye.com. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2024. 
  12. ^ Butler & Tischler 2015.
  13. ^ "The Coco-Cola Company". 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Wiederman, Adam J. (14 Ağustos 2012). "One Share of Stock Now Worth $9.8 Million – Is It Really Possible?". DailyFinance.com. 15 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. 
  15. ^ Schaefer, Steve. "SunTrust Sells Coca-Cola Stake After 93 Years, Collects A Tidy Two Million Percent Return". Forbes (İngilizce). 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2019. 
  16. ^ "Decades of Great Performance From 9 Dow Stocks". DailyFinance.com. 5 Kasım 2011. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. 
  17. ^ "KO: Dividend Date & History for Coca-Cola Co". Dividend.com. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2019. 
  18. ^ Owusu, Tony (21 Şubat 2019). "Coca-Cola Raises Dividend for 57th Consecutive Year". TheStreet. 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Coca-Cola shareholders OK 2-for-1 stock split". USA Today. 9 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. 
  20. ^ "Investors Info: Dividends". coca-colacompany.com. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2019. 
  21. ^ "The Coca-Cola Company: Shareholders Board Members Managers and Company Profile | US1912161007 | MarketScreener". www.marketscreener.com (İngilizce). 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Coca-Cola_Company&oldid=33817616" sayfasından alınmıştır