İçeriğe atla

TRAPPIST-1

Koordinat:Sky map 23sa 06d 29,283s; -05º 02' 28,59″
Vikipedi, özgür ansiklopedi
TRAPPIST-1
TRAPPIST-1'in Kova takımyıldızı'ndaki konumu
Gözlem verisi
Dönem J2000      Ekinoks J2000
TakımyıldızKova
Sağ açıklık (α)23sa 06d 29,283s[1]
Dik açıklık (δ)−05° 02′ 28,59″[1]
Görünür büyüklük (V)18,798 ± 0,082[2]
Görünür büyüklük (R)16,466 ± 0,065[2]
Görünür büyüklük (J)11,354 ± 0,022[1]
Görünür büyüklük (I)14,024 ± 0,115[2]
Sınıflandırma
Evrimsel aşamaAnakol
Tayfsal sınıf
M8V[2]
V−R renk ölçeği2.332
R−I renk ölçeği2.442
J−H renk ölçeği0.636
J−K renk ölçeği1.058
Astrometri
Dikey hız ()−54 ± 2[2] km/s
Özdevinim (μ)RA: 922,1 ± 1,8[2] mys/y
Dec.: −471,9 ± 1,8[2] mys/y
Iraklık açısı (π)80,451 ± 0,12[3][4] mys
Uzaklık40,54 ± 0,06 Iy
(12,43 ± 0,02 pc)
Mutlak büyüklük (V)18,4 ± 0,1
Özellikler
Kütle (m)0,0898 ± 0,0023[3] M☉
Yarıçap (r)0,1192 ± 0,0013[5] R☉
Aydınlatma gücü0,00000373 L⊙
Aydınlatma gücü (bol.)0,000553 ± 0,000018[3] L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)≈5,227[6] cgs
Sıcaklık2566 ± 26[5] K
Metallik [Fe/H]0,04 ± 0,08[7]
Dönüş süresi3,295 ± 0,003 gün[8]
Dönüş hızı ()6[9] km/s
Yaş7,6 ± 2,2 milyar[10]
Katalog belirtmeleri
2MASS J23062928-0502285 • 2MASSI J2306292-050227 • 2MASSW J2306292-050227 • 2MUCD 12171

TRAPPIST-1 (ayrıca 2MASS J23062928-0502285 olarak da belirtilir[11]), Güneş Sistemi'nden yaklaşık olarak 40 ışık yılı uzaklıkta,[12][13] Kova takımyıldızı'nda gözlemlenebilen M8 tayf sınıfındaki bir ultra soğuk kırmızı cüce yıldızdır.[14][15] Jüpiter'in kütlesinin 94 katı olmasına rağmen Jüpiter gezegeninden biraz daha büyük bir yarıçapa sahiptir. Yörüngesinde, Kepler-90 hariç diğer tüm gezegen sistemlerinden daha fazla, yedi ılıman karasal gezegen tespit edilmiştir.[16][17] Mayıs 2017'de yayınlanan bir araştırma, gezegenlerin bir ön gezegen diski aracılığıyla mevcut yörüngelerine nasıl göç ettikleri düşünüldüğünde, sistemin kararlılığının şaşırtıcı olmadığını öne sürmekte.[18][19]

Belçikalı gök bilimcilerden oluşan bir ekip, ilk olarak 2015 yılında yıldızın etrafında dönen Dünya büyüklüğünde üç gezegen keşfetti. Belçika'daki Liège Üniversitesi'nden Michaël Gillon liderliğindeki ekip, Şili'deki La Silla Gözlemevi'nde ve Fas'taki Observatoire de l'Oukaïmeden'deki TRAPPIST (Transiting Planets and Planetesimals Small Telescope) ile geçiş fotometrisi yöntemini kullanarak bu gezegenleri tespit etti.[15][20][21] Gök bilimciler 22 Şubat 2017'de aynı tür dört ilave ötegezegeni duyurdular. Bu çalışma, diğerleriyle birlikte Spitzer Uzay Teleskobu ve Paranal'daki VLT'yi kullandı ve en az üçünün (e, f ve g) yaşanabilir bölge içinde olduğu düşünülen gezegen sayısını yediye çıkardı.[12][15][22] Yüzeylerinde herhangi bir yerde sıvı su olabileceğinden hepsi yaşanabilir olabilir.[23][24][25] Verilere bağlı olarak, 170 ila 330 K (−103 - 57 °C; −154 - 134 °F arası) tahmini denge sıcaklıkları ile iyimser yaşanabilir bölgedeki gezegen sayısı altı adede kadar çıkabilir (c, d, e, f, g ve h).[7] Kasım 2018'de araştırmacılar, e gezegeninin en olası yer benzeri okyanus dünyası olduğunu ve "yaşanabilirliği göz önünde bulundurarak daha fazla çalışma için mükemmel bir seçim olacağını" belirlediler.[26]

Gezegen sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
TRAPPIST-1 sistemi[5][7][27]
Bileşen
(yıldızından uzaklığına göre) 		Kütle Yarı büyük eksen
(AU) 		Yörünge süresi
(gün) 		Dış merkezlik Eğiklik Yarıçap
b 1,374 ± 0,069 M⊕ 0,01154 ± 0,0001 1,51088432 ± 0,00000015 0,00622 ± 0,00304 89,56 ± 0,23° 1,116 0,014-0,012 R⊕
c 1,308 ± 0,056 M⊕ 0,01580 ± 0,00013 2,42179346 ± 0,00000023 0,00654 ± 0,00188 89,70 ± 0,18° 1,097 0,014-0,012 R⊕
d 0,388 ± 0,012 M⊕ 0,02227 ± 0,00019 4,04978035 ± 0,00000256 0,00837 ± 0,00093 89,89 0,08-0,15° 0,778 0,011-0,010 R⊕
e 0,692 ± 0,022 M⊕ 0,02925 ± 0,00025 6,09956479 ± 0,00000178 0,00510 ± 0,00058 89,736 0,053-0,066° 0,920 0,013-0,012 R⊕
f 1,039 ± 0,031 M⊕ 0,03849 ± 0,00033 9,20659399 ± 0,00000212 0,01007 ± 0,00068 89,719 0,026-0,039° 1,045 0,013-0,012 R⊕
g 1,321 ± 0,038 M⊕ 0,04683 ± 0,0004 12,3535557 ± 0,00000341 0,00208 ± 0,00058 89,721 0,019-0,026° 1,129 0,015-0,013 R⊕
h 0,326 ± 0,020 M⊕ 0,06189 ± 0,00053 18,7672745 ± 0,00001876 0,00567 ± 0,00121 89,796 ± 0,023° 0,775 ± 0,014 R⊕
Güneş Sistemi'nin iç gezegenlerine kıyasla TRAPPIST-1 sisteminin göreceli boyutları, yoğunlukları ve aydınlıkları.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Cutri, R. M.; Skrutskie, M. F.; Van Dyk, S.; Beichman, C. A.; Carpenter, J. M.; Chester, T.; Cambresy, L.; Evans, T.; Fowler, J.; Gizis, J.; Howard, E.; Huchra, J.; Jarrett, T.; Kopan, E. L.; Kirkpatrick, J. D.; Light, R. M.; Marsh, K. A.; McCallon, H.; Schneider, S.; Stiening, R.; Sykes, M.; Weinberg, M.; Wheaton, W. A.; Wheelock, S.; Zacarias, N. (Haziran 2003). "VizieR Online Data Catalog: 2MASS All-Sky Catalog of Point Sources (Cutri 2003)". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues, 2246. ss. II/246. Bibcode:2003yCat.2246....0C. 
  2. ^ a b c d e f g Costa, E.; Mendez, R. A.; Jao, W.-C.; Henry, T. J.; Subasavage, J. P.; Ianna, P. A. (4 Ağustos 2006). "The Solar Neighborhood. XVI. Parallaxes from CTIOPI: Final Results from the 1.5 m Telescope Program". The Astronomical Journal. 132 (3). s. 1234. Bibcode:2006AJ....132.1234C. CiteSeerX 10.1.1.622.2310 $2. doi:10.1086/505706. 
  3. ^ a b c Lienhard, F.; Queloz, D.; Gillon, M.; Burdanov, A.; Delrez; Ducrot; Handley, W.; Jehin, E.; C., A.; Triaud, A H M J.; Gillen, E.; Mortier, A.; Rackham, B. V. (2020), "Global Analysis of the TRAPPIST Ultra-Cool Dwarf Transit Survey", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 497 (3), ss. 3790-3808, arXiv:2007.07278 $2, Bibcode:2020MNRAS.497.3790L, doi:10.1093/mnras/staa2054 
  4. ^ Van Grootel, Valerie; Fernandes, Catarina S.; Gillon, Michaël; Jehin, Emmanuel; Scuflaire, Richard; Burgasser, Adam J.; Burdanov, Artem; Delrez, Laetitia; Demory, Brice-Olivier; de Wit, Julien; Queloz, Didier; Triaud, Amaury H. M. J. (Ocak 2018). "Stellar parameters for TRAPPIST-1". The Astrophysical Journal. 853 (1). 30. arXiv:1712.01911 $2. Bibcode:2018ApJ...853...30V. doi:10.3847/1538-4357/aaa023. 
  5. ^ a b c Agol, Eric; Dorn, Caroline; Grimm, Simon L.; Turbet, Martin; Ducrot, Elsa; Delrez, Laetitia; Gillon, Michael; Demory, Brice-Olivier; Burdanov, Artem; Barkaoui, Khalid; Benkhaldoun, Zouhair; Bolmont, Emeline; Burgasser, Adam J.; Carey, Sean; Julien de Wit; Fabrycky, Daniel; Foreman-Mackey, Daniel; Haldemann, Jonas; Hernandez, David M.; Ingalls, James; Jehin, Emmanuel; Langford, Zachary; Leconte, Jeremy; Lederer, Susan M.; Luger, Rodrigo; Malhotra, Renu; Meadows, Victoria S.; Morris, Brett M.; Pozuelos, Francisco J.; Queloz, Didier (2021), "Refining the transit timing and photometric analysis of TRAPPIST-1: Masses, radii, densities, dynamics, and ephemerides", The Planetary Science Journal, 2 (1), s. 1, arXiv:2010.01074 $2, Bibcode:2021PSJ.....2....1A, doi:10.3847/PSJ/abd022 
  6. ^ Viti, Serena; Jones, Hugh R. A. (November 1999). "Gravity dependence at the bottom of the main sequence". Astronomy and Astrophysics. Cilt 351. ss. 1028-1035. Bibcode:1999A&A...351.1028V. 
  7. ^ a b c Delrez, Laetitia; Gillon, Michael; H.M.J, Amaury; Brice-Oliver Demory, Triaud; de Wit, Julien; Ingalls, James; Agol, Eric; Bolmont, Emeline; Burdanov, Artem; Burgasser, Adam J.; Carey, Sean J.; Jehin, Emmanuel; Leconte, Jeremy; Lederer, Susan; Queloz, Didier; Selsis, Franck; Grootel, Valerie Van (Nisan 2018). "Early 2017 observations of TRAPPIST-1 with Spitzer". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 475 (3). ss. 3577-3597. arXiv:1801.02554 $2. Bibcode:2018MNRAS.475.3577D. doi:10.1093/mnras/sty051. 
  8. ^ Vida, Krisztián; Kővári, Zsolt; Pál, András; Oláh, Katalin; Kriskovics, Levente (Haziran 2017). "Frequent Flaring in the TRAPPIST-1 System—Unsuited for Life?". The Astrophysical Journal. 841 (2). 124. arXiv:1703.10130 $2. Bibcode:2017ApJ...841..124V. doi:10.3847/1538-4357/aa6f05. 
  9. ^ Barnes, J. R.; Jenkins, J. S.; Jones, H. R. A. (Nisan 2014). "Precision radial velocities of 15 M5-M9 dwarfs". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 439 (3). ss. 3094-3113. arXiv:1401.5350 $2. Bibcode:2014MNRAS.439.3094B. doi:10.1093/mnras/stu172. 
  10. ^ Burgasser, Adam J.; Mamajek, Eric E. (Eylül 2017). "On the Age of the TRAPPIST-1 System". The Astrophysical Journal. 845 (2). 110. arXiv:1706.02018 $2. Bibcode:2017ApJ...845..110B. doi:10.3847/1538-4357/aa7fea. 
  11. ^ "TRAPPIST-1 -- Low-mass star (M<1solMass)". SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  12. ^ a b Chang, Kenneth (22 Şubat 2017). "7 Earth-Size Planets Identified in Orbit Around a Dwarf Star". The New York Times. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2017. 
  13. ^ "Twinkle, Twinkle Little Trappist". The New York Times. 24 Şubat 2017. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2017. 
  14. ^ Gillon, M.; Jehin, E.; Lederer, S. M.; Delrez, L.; De Wit, J.; Burdanov, A.; Van Grootel, V.; Burgasser, Adam J.; Triaud, A. H. M. J.; Opitom, C.; Demory, B.-O.; Sahu, D. K.; Bardalez Gagliuffi, D.; Magain, P.; Queloz, D. (2016). "Temperate Earth-sized planets transiting a nearby ultracool dwarf star" (PDF). Nature. 533 (7602). ss. 221-224. arXiv:1605.07211 $2. Bibcode:2016Natur.533..221G. doi:10.1038/nature17448. PMC 5321506 $2. PMID 27135924. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  15. ^ a b c "Three potentially habitable worlds found around nearby ultracool dwarf star – currently the best place to search for life beyond the Solar system". European Southern Observatory. 2 Mayıs 2016. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ Witze, A. (22 Şubat 2017). "These seven alien worlds could help explain how planets form". Nature. doi:10.1038/nature.2017.21512. 
  17. ^ Marchis, Franck (22 Şubat 2017). "Wonderful potentially habitable worlds around TRAPPIST-1". The Planetary Society. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2017. 
  18. ^ Tamayo, Daniel; Rein, Hanno; Petrovich, Cristobal; Murray, Norman (10 Mayıs 2017). "Convergent Migration Renders TRAPPIST-1 Long-lived". The Astrophysical Journal Letters. 840 (2). L19. arXiv:1704.02957 $2. Bibcode:2017ApJ...840L..19T. doi:10.3847/2041-8213/aa70ea. 
  19. ^ Chang, Kenneth (10 Mayıs 2017). "The Harmony That Keeps Trappist-1's 7 Earth-size Worlds From Colliding". The New York Times. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2017. 
  20. ^ Sample, Ian (2 Mayıs 2016). "Could these newly-discovered planets orbiting an ultracool dwarf host life?". The Guardian. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  21. ^ Bennett, Jay (2 Mayıs 2016). "Three new planets are the best bets for life". Popular Mechanics. 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016. 
  22. ^ "TRAPPIST-1 Planet Lineup". NASA / Jet Propulsion Laboratory. 22 Şubat 2017. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ Gillon, Michaël; Triaud, Amaury; Jehin, Emmanuël; Demory, Brice-Olivier; Hook, Richard (22 Şubat 2017). "Ultracool Dwarf and the Seven Planets". Avrupa Güney Gözlemevi. eso1706. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  24. ^ Landau, Elizabeth; Chou, Felicia; Potter, Sean (21 Şubat 2017). "NASA telescope reveals largest batch of Earth-size, habitable-zone planets around single star". Exoplanet Exploration. NASA. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2017. 
  25. ^ Bolmont, E.; Selsis, F.; Owen, J. E.; Ribas, I.; Raymond, S. N.; Leconte, J.; Gillon, M. (2017). "Water loss from terrestrial planets orbiting ultracool dwarfs: implications for the planets of TRAPPIST-1". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 464 (3). ss. 3728-3741. arXiv:1605.00616 $2. Bibcode:2017MNRAS.464.3728B. doi:10.1093/mnras/stw2578. 
  26. ^ Kelley, Peter (20 Kasım 2018). "Study brings new climate models of small star TRAPPIST‑1's seven intriguing worlds". UW News (Basın açıklaması). Washington Üniversitesi. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019. 
  27. ^ Grimm, Simon L.; Demory, Brice-Olivier; Gillon, Michaël; Dorn, Caroline; Agol, Eric; Burdanov, Artem; Delrez, Laetitia; Sestovic, Marko; Triaud, Amaury H. M. J.; Turbet, Maritn; Bolmont, Émeline; Caldas, Anthony; de Wit, Julien; Jehin, Emmanuël; Leconte, Jérémy; Raymond, Sean N.; Van Grootel, Valérie; Burgasser, Adam J.; Carey, Sean; Fabrycky, Daniel; Heng, Kevin; Hernandez, David M.; Ingalls, James G.; Lederer, Susan; Selsis, Franck; Queloz, Didier (21 Ocak 2018). "The nature of the TRAPPIST-1 exoplanets". Astronomy & Astrophysics. Cilt 613. ss. A68. arXiv:1802.01377 $2. Bibcode:2018A&A...613A..68G. doi:10.1051/0004-6361/201732233. 
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "eso.org" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=TRAPPIST-1&oldid=32462842" sayfasından alınmıştır