Sikorsky S-70
| S-70/H-60 serisi | |
|---|---|
 Kaliforniya Ormancılık ve Yangından Korunma Dairesi'ne ait bir S-70A Firehawk uçuşta | |
| Türü | Orta sınıf genel maksat helikopteri |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Sikorsky Aircraft Corporation TUSAŞ (Lisans altında)[1] |
| İlk uçuş | Ekim 1974 |
| Hizmete giriş | 1979 |
| Durumu | Hizmette |
| Ana kullanıcı | ABD Gümrük ve Sınır Muhafaza ABD Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi |
| Diğer kullanıcılar | Türk Silahlı Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 1970'ler–Günümüz |
| Değişimleri | Sikorsky UH-60 Black Hawk Sikorsky SH-60 Seahawk Sikorsky HH-60 Jayhawk Mitsubishi H-60 |
Sikorsky S-70, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen bir Amerikan orta sınıf nakliye / genel maksatlı helikopter ailesidir. Amerika Birleşik Devletleri Ordusu için 1970'lerde geliştirilmiş, UH-60 Black Hawk olarak adlandırılmak üzere bir yarışma kazanmış ve ABD askerî hizmetinde geniş bir aile oluşturmuştur. O zamandan beri UH-60'ın yeni ve geliştirilmiş versiyonları geliştirilmiştir. Sivil versiyonları ve bazı askerî versiyonları çeşitli S-70 model adları altında üretilmektedir.
Geliştirme
[değiştir | kaynağı değiştir]S-70 ailesi, 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Bell UH-1 Iroquois ailesi yardımcı orta sınıf kaldırma helikopterlerinin yerini alma ihtiyacını karşılamak üzere geliştirilmiştir. Üç adet YUH-60A prototipi üretildi ve ilki Ekim 1974'te uçtu. Boeing-Vertol YUH-61A'ya karşı değerlendirildiler. YUH-60A üretim için seçildi ve 1979 yılında ABD Ordusunda UH-60A Black Hawk olarak hizmete girdi.[2]
Helikopter hizmete girdikten sonra mayın döşeme ve tıbbi tahliye gibi yeni görevler ve roller için modifiye edildi. Elektronik harp için bir EH-60 varyantı geliştirildi ve özel harekât havacılığı görevlerini desteklemek için MH-60 varyantını geliştirdi.[3] 1980'lerin sonunda model, GE T700 motorunun -701C modeline yükseltilmesiyle daha fazla güç ve kaldırma özelliğine sahip olan UH-60L'ye yükseltildi. Geliştirilmiş UH-60M modeli 2000'lerin başında geliştirildi.[2] UH-60M ve Uluslararası versiyonu S-70i, GPS navigasyonu, bir cam kokpit, entegre bir Uçuş Yönetim Sistemi ve hem güç hem de kaldırma kabiliyeti ekleyen güç aktarma ve rotor sisteminde önemli bir yükseltme içerir.
S-70 hava süvarisi, elektronik savaş ve aeromedikal tahliye dâhil olmak üzere çeşitli görevleri yerine getirebilir. Versiyonları Amerika Birleşik Devletleri Başkanını "Marine One" çağrı işareti altında taşımak için kullanılır. Hava saldırı operasyonlarında 11 muharip birlik ve teçhizattan oluşan bir mangayı taşıyabilir veya 105 mm M102 obüs, otuz mermi ve altı kişilik bir mürettebat taşıyabilir. Alternatif olarak, 2,600 lb (1,200 kg) kargo taşıyabilir veya 9,000 lb (4,100 kg) kargo yükleyebilir. S-70, Küresel Konumlandırma Sistemi gibi gelişmiş aviyonik ve elektronik sistemlerle donatılmıştır.
Amerika Birleşik Devletleri Donanması ilk deniz tipi SH-60B Seahawk'ı 1983 yılında, SH-60F Ocean Hawk'ı ise 1988 yılında teslim almıştır.
HH-60G Pave Hawk, öncelikle savaş sırasında düşen hava mürettebatını veya diğer izole edilmiş personeli kurtarmak için tasarlanmış ve 600 lb (270 kg) kaldırma kapasitesine sahip 250 ft (76 m) kablolu bir kurtarma vinci ve geri çekilebilir bir uçuş sırasında yakıt ikmali sondası ile donatılmış S-70'in oldukça değiştirilmiş bir versiyonudur. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1982 yılında MH-60G Pave Hawk'ı teslim almıştır.
Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenlik Teşkilatı 1992 yılında HH-60J Jayhawk'ı teslim almıştır. HH-60G Pave Hawk'ın donanımını denizcileştirilmiş SH-60 platformunda kullanmaktadır.[4]
S-70A Firehawk, S-70'in yangın söndürme, kurtarma, tıbbi tahliye ve büyük kargo ve ekipmanların harici olarak kaldırılması için tasarlanmış bir versiyonudur. Oregon Ulusal Muhafızları, Firehawk'ı envanterine katan dünyadaki ilk askerî organizasyondu; Los Angeles County İtfaiye Departmanı ise ilk belediye organizasyonuydu. Bir başka Firehawk hava yangın söndürme operatörü, S-70i varyantına sahip Kaliforniya Ormancılık ve Yangından Korunma Dairesidir (CAL FIRE).[5]
Ordu, döner kanatlı tıbbi süit olarak yapılandırılmış tıbbi tahliye modellerini uçurmaktadır. Ayrıca MH-70K olarak adlandırılan Fort Campbell, Kentucky'deki 160. Özel Harekât Havacılık Alayı ("Gece Avcıları") tarafından özel operasyonlar için S-60 kullanmaktadır.
Maple Hawk, Sikorsky tarafından 1996 yılında ordunun arama-kurtarma helikopterlerinin değiştirilmesi için açılan ihalede Kanada Silahlı Kuvvetleri'ne teklif edilen bir modeldi.[6]
Operasyonel Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]5 Ağustos 2010 tarihinde ABD DSCA, narkotikle mücadele ve silahlı kuvvetlerin modernizasyonu çabalarını desteklemek amacıyla Kolombiya hükûmetinin ek 9 adet UH-60L (4 adedi ulusal polis gücüne tahsis edilmiştir) talebini onaylamıştır.[7]
2017 Mart ayında Kolombiya Ulusal Polisi 10 adet 2. el UH-60A helikopteri daha sipariş ederek toplamda 19 helikopteri operasyonel hâle getirmiştir.[8]
2018'de Polonya, güvenli uçuş ömrünün sonuna gelen Mil Mi-2'nin yerini almak üzere Polis havacılığı için S-70i satın almak üzere anlaşma imzaladı.[9]
İlk parti
[değiştir | kaynağı değiştir]Filipinler Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyon çabalarının bir parçası olarak, Millî Savunma Bakanlığı Mart 2019'da PZL-Mielec ile UH-60 Black Hawk helikopterlerinin 16 adet S-70i varyantı için 241,4 milyon ABD Doları değerinde bir sözleşme imzaladı.[10] Bu sözleşme, Filipin Hava Kuvvetlerinin yaşlanan UH-1 Iroquois helikopter filosunun yerini alacak. İlk altı ünite Kasım 2020'de, ikinci beş ünite ise Haziran 2021'de teslim edildi.[11] İlk partinin son beş ünitesi Aralık 2021'de teslim edildi.[12]
Bir gece eğitim görevi sırasında, yeni S-70i Black Hawk'ın bir birimi düştü ve helikopterdeki altı mürettebatın tamamı öldü.[11] Bunun üzerine Filipin Hava Kuvvetleri, soruşturma tamamlanana kadar tüm filoyu yere indirdi.[13] Filipinler Silahlı Kuvvetleri daha sonra "Soruşturma ekibinin raporuna dayanarak, bu aksiliklerin tek nedeni olarak tek bir faktör belirlenemez" açıklamasında bulundu.[14]
İkinci parti
[değiştir | kaynağı değiştir]22 Şubat 2022'de Millî Savunma Bakanlığı, PZL-Mielec ile 32 adet S-70i Black Hawk için 624 milyon ABD Doları değerinde, pilotlar ve bakım ekibi için entegre lojistik destek ve eğitim paketi içeren bir sözleşme daha imzaladı.[15][16][17]
PZL-Mielec ile yapılan son sözleşme ile Filipinler, sipariş edilen birimlerin tam teslimatı tamamlandığında Black Hawk'ın S-70i varyantının en büyük operatörü olmaya hazırlanıyor.[18][19]
Varyantlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
H-60
[değiştir | kaynağı değiştir]- AH-60 Arpia III: UH-60H platformu temel alınarak, Kolombiya Hava Kuvvetleri, Israel Aerospace Industries (IAI) (Elbit Systems) ve Sikorsky Aircraft tarafından yapılan yerli bir geliştirmedir. Ana silahı AGM-114 Hellfire tanksavar füzeleri ve özgün olarak geliştirilmiş bir taret üzerinde GAU-21 makineli tüfektir.[20]
- AH-60 Arpia IV: UH-60L temel alınarak, Kolombiya Hava Kuvvetleri, IAI (Elbit Systems) ve Sikorsky tarafından yapılan yerli bir geliştirmedir. Ana silahı Spike NLOS ve bir Nexter THL-20 top taretidir.[21]
- UH-60 Black Hawk: MH-60A, K, L ve M Özel Harekât varyantları ile ABD Ordusu için temel askerî hizmet helikopteri.
Bir VH-60 Potomac üzerinde uçuyor - VH-60 White Hawk: Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri Marine Helicopter Squadron One tarafından kullanılan Marine One çağrı işaretli ABD başkanını taşıyan nakliye helikopteri
- SH-60 Seahawk: ABD Donanması için denizaltısavar savaşı, arama-kurtarma, deniz devriyesi, tüm hava koşulları ve gündüz/gece için varyantı.
- Sikorsky MH-60R Seahawk: ABD Deniz Kuvvetleri için çok amaçlı bir deniz helikopteri
- Sikorsky MH-60S, gayri resmî olarak "Knighthawk" olarak bilinen, ABD Deniz Kuvvetleri için deniz orta sınıf-ağır kaldırma helikopteri
- HH-60 Pave Hawk: ABD Hava Kuvvetleri için gündüz ve gece operasyonlarında arama-kurtarma, tıbbi tahliye ve muharebe arama-kurtarma kullanımı için helikopter kurtarma varyantı.
- MH-60G Pave Hawk, ABD Hava Kuvvetleri için özel Harekât arama-kurtarma helikopteri varyantı.
- HH-60 Jayhawk: Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenlik Teşkilatı için deniz devriyesi, engelleme ve arama-kurtarma varyantı. MH-60T Jayhawk yükseltilmiş bir versiyonudur.
S-70
[değiştir | kaynağı değiştir]
H-60/S-70 ailesinin şirket adı S-70 Black Hawk'tır.
- S-70A Black Hawk (UH-60 Black Hawk): İhracat pazarı için askerî model.
- S-70A Firehawk: UH-60L'nin yangın söndürme varyantı. Yakıt tankı sistemi Aero Union tarafından Chico, Kaliforniya'da tasarlanmış ve üretilmiştir.
- S-70A (N) Naval Hawk: S-70A Black Hawk ve S-70B Seahawk tasarımlarını harmanlayan denizcilik varyantı.
- S-70B/C Seahawk: İhracat pazarı için askerî denizcilik modeli.
- S-70A-9: Avustralya türevi Black Hawk
- S-70C Firehawk: Sivil su bombardıman varyantı
- S-70i Black Hawk: Sikorsky'nin Polonya'daki iştiraki PZL Mielec tarafından monte edilen uluslararası askerî versiyon.[22][23]
- Türk Havacılık ve Uzay Sanayii T-70: S-70i'nin, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) lisansı altında, özgün Türk görev bilgisayarı ve aviyonikleri (ASELSAN tarafından); uçuş kontrolleri, iniş takımları ve transmisyonu (Alp Havacılık tarafından) ve General Electric lisansı altında T700-TEI-701D motorları (Tusaş Motor Sanayii tarafından) ile üretilen bir Türk varyantı.[24][25] Türkiye başlangıçta lisans altında yaklaşık 109 adet T-70 üretecekti. ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Frank Ricciardone, Türkiye'nin yaklaşık 600 adet T-70 üretmeyi planladığını belirtti.[26]
- S-70M Black Hawk: FAA tip sertifikalı (Kısıtlı Kategori Özel Uçuşa Elverişlilik Sertifikası) versiyon, Sikorsky iştiraki PZL Mielec tarafından Polonya'da üretilen S70i Black Hawk'a dayanmaktadır. S-70M Black Hawk helikopteri, tarımsal operasyonlar, harici kargo taşımacılığı ve havadan yangın söndürme görevlerini de içeren orman ve vahşi yaşamı koruma gibi görevler için ABD ticari / sivil pazarına sunulmaktadır.[27]
Türevler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sikorsky S-71 - S-70'in dinamik bileşenlerini kullanan önerilen bir saldırı helikopteri.[28][29][30]
- Sikorsky S-92 - S-70/H-60 bileşenlerine dayalı dinamik bileşenlere sahip S-70/H-60'ın sivil orta sınıf kaldırma türevi.[31] S-92 ilk uçuşunu 23 Aralık 1998'de West Palm Beach, Florida'daki Sikorsky Geliştirme Uçuş Merkezi'nde gerçekleştirdi.[32]
- H-92 Superhawk - S-92'nin askerî versiyonu. Sikorsky CH-148 Cyclone, Kanada Silahlı Kuvvetleri için H-92 versiyonudur.
- Sikorsky VH-92 - S-92'nin VIP taşıma versiyonu.
Operatörler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sivil Operatörler
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kolombiya Ulusal Polisi UH-60L [(11, 2'si kayıp)][35] UH-60A (10)[8][35] (toplam 19)[8]
- Endonezya Ulusal Afet Yönetimi Kurulu Otorite - Timberline Helicopters, Inc. şirketinden kiralanmıştır.[36][37][38]
- Polonya Polisi S-70i (3)[41][42] (2 adet siparişte)
- İçişleri Bakanlığı - S-70M (7, 12 adede kadar satın alınabilir). SMURD ve Romanya Polisi tarafından kullanılmaktadır.[43][44][45]
- Kaliforniya Ormancılık ve Yangından Korunma Dairesi (CAL FIRE)[48]
- Los Angeles County İtfaiye Departmanı[49]
- Pacific Gas and Electric Company[50]
- San Diego İtfaiye-Kurtarma Departmanı[51]
- Amerika Birleşik Devletleri Gümrük ve Sınır Muhafaza[52][53]
- Ventura İlçe Şerifliği[54]
- Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Baş Müdürlüğü - S-70i Black Hawk (2[55])
Teknik özellikler (S-70i)
[değiştir | kaynağı değiştir]
Veri kaynağı S-70i Brochure[56]
Genel özellikler
- Mürettebat: 4 (pilot, yardımcı pilot ve topçular veya mürettebat şefleri)
- Kapasite: 11 askerler için katlanabilir koltuklar ( 12. koltuk hızlı kurulum seçeneği) / 6 sedye / 9.000 lb (4.082 kg) harici asılı yük
- Uzunluk: 64 ft 10 in (19,76 m) ön uç ana rotordan arka uç kuyruk rotoruna
- Genişlik: 14 ft 4 in (4,37 m) kuyruk kanatlarının uçları arasında
- 7 ft (2,13 m) kabin genişliği
- Yükseklik: 17 ft 6 in (5,33 m)
- Boş ağırlık: 11.790 lb (5.348 kg)
- Brüt ağırlık: 18.000 lb (8.165 kg)
- Maksimum kalkış ağırlığı: 22.000 lb (9.979 kg) veya 23,500 lb (11 kg) harici yük ile
- Yakıt kapasitesi: 2.530 US gal (2.107 imp gal; 9.577 L)[a]
- Güç kaynağı: 2 × General Electric T700-GE-701D turboşaft motorları, her biri 1.940 shp (1.450 kW)
- Ana rotor çapı: 53 ft 8 in (16,36 m)
- Ana rotor alanı: 226.233 ft2 (21.017,7 m2)
- Bıçak bölümü: - kökü: SC1095/SC1095R8; tip: Sikorsky SC1095[57]
- Spesifik yakıt tüketimi: 0.462 lb/hp/sa (78,1 kg/kW/ks)[58]
Performans
- Maksimum sürat: 195 kn (224 mph, 361 km/sa)
- Seyir sürati: 160 kn (180 mph, 300 km/sa) maksimum seyirde (standart gün, deniz seviyesi)
- 149 kn (171 mph; 276 km/sa) ekonomik seyir
- Menzil: 250 nmi (290 mi, 460 km) 20 dakika rezerv ile
- Azami irtifa: 20.000 ft (6.100 m) at 18,000 lb (8 kg) GW tüm motorlar çalışıyor (AEO)
- Tırmanma oranı: 2.250 ft/dak (11,4 m/s)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]İlgili geliştirme
- Mitsubishi H-60
- Sikorsky CH-148 Cyclone
- Sikorsky HH-60 Pave Hawk
- Sikorsky MH-60 Jayhawk
- Sikorsky S-92
- Sikorsky SH-60 Seahawk
- Sikorsky UH-60 Black Hawk
- VH-60 Presidential Hawk
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sikorsky". www.sikorsky.com. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2014.
- ^ a b Bishop, Chris (2008). Sikorsky UH-60 Black Hawk. Osprey Publishing Company. ISBN 978-1-84176-852-6.
- ^ Tomajczyk (2003), pp. 15–29.
- ^ "SH-60 Sea Hawk helicopter". navy.mil. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017.
- ^ "Aviation Program". 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Canada orders review of SAR bidding". FlightGlobal. DVV Media International Limited. 16 Aralık 1997. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Colombia requests nine more Black Hawks for counter-narcotics fight". flightglobal.com. 9 Ağustos 2010. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "La Policía de Colombia compró 10 helicópteros UH-60A Black Hawk". Webinfomil.com. 11 Mart 2017. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. (in Spanish)
- ^ Magazine, Frag Out! (2 Eylül 2018). "Black Hawks for Polish Police". Frag Out! Magazine (İngilizce). 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ "Philippines orders 16 Sikorsky S-70i Black Hawk utility helicopters". ADAS 2024 (İngilizce). 6 Haziran 2019. 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ a b Waldron, Greg. "Philippine air force takes delivery of final S-70i Black Hawks". Flight Global (İngilizce). 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ AFPAO (7 Aralık 2021). "AIR FORCE COMPLETES S-70i BLACK HAWK FLEET". Philippine Air Force. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Philippine Air Force Loses New S-70i Black Hawk in Crash". GBP (İngilizce). 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Nepomuceno, Priam (2 Eylül 2021). "Many factors caused Black Hawk, C-130 mishaps: AFP". Philippine News Agency. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ ANDOLONG, ARSENIO (22 Şubat 2022). "DND signs contract for additional 32 S70i Black Hawks". Department of National Defense. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Nair, Shalini (22 Şubat 2022). "Philippines signs $624m deal to purchase 32 S70i Black Hawks". Airforce Technology (İngilizce). 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "Philippine DND Signs Contract for 32 Black Hawk Helicopters". Media - Lockheed Martin. 23 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Tiwari, Sakshi (12 Mart 2024). "S-70i Black Hawk: Philippines Set To Become World's Largest Operator Of US Choppers; To Add 32 News Helos". Latest Asian, Middle-East, EurAsian, Indian News (İngilizce). 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "Air Force to receive Black Hawk choppers in June". globalnation.inquirer.net. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ Infodefensa.com (9 Mart 2015). "El Sikorsky AH-60L Arpía IV de la Fuerza Aérea colombiana: ¿Pasos hacia la disuasión efectiva? - Opinión Infodefensa América". 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
- ^ "Fuerza Aérea Colombiana presenta el AH-60L Arpía IV". www.webinfomil.com. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
- ^ "Sikorsky breathes new life into PZL Mielec" 11 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Flight International, June 8, 2010.
- ^ "First S-70i Helicopter Fully Assembled at Sikorsky Facility in Poland" 10 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Sikorsky, March 15, 2010.
- ^ "Sikorsky wins Turkish utility helicopter battle". FlightGlobal.com. 21 Nisan 2011. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014.
- ^ "News". OnlineAMD.com. 25 Nisan 2011. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014.
- ^ "Can Turkey Afford Its Extensive Defense Plans?". DefenseNews.com. 3 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014.
- ^ Perry2021-12-07T20:48:00 00:00, Dominic. "Sikorsky gains civil certification for new S-70M from FAA". Flight Global (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023.
- ^ "American airplanes: Sikorsky". Aerofiles.com. 26 Nisan 2009. 18 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011.
- ^ Sikorsky Helicopters 4 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Helis.com
- ^ "S-71 image". deviantart.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014.
- ^ Donald, David, ed. "Sikorsky S-92". The Complete Encyclopedia of World Aircraft. Barnes & Nobel Books, 1997. 0-7607-0592-5.
- ^ Frawley, Gerald. "Sikorsky S-92". The International Directory of Military Aircraft, 2002/2003. Aerospace Publications, 2002. 1-875671-55-2.
- ^ "World Air Forces 2004". Flightglobal Insight. 2004. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014.
- ^ "Presidential Sikorsky S-70A-30". Demand media. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ a b "Policia Nacional de Colombia". helis.com. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022.
CN construction numbers
- ^ "BNPB Datangkan Chinook dan Black Hawk Untuk Tangani Karhutla". bpbnnews.id (Endonezce). 20 Ağustos 2020. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- ^ "BNPB Datangkan 2 Helikopter Buatan AS untuk Tangani Bencana". inews.id (Endonezce). 18 Ağustos 2020. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- ^ "Wow! BNPB Hadirkan Helikopter Chinook Dan Black Hawk Untuk Water Bombing". indomiliter.com (Endonezce). 14 Ağustos 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- ^ "Mexican Police Receive UH-60M Black Hawks". Air International. 80 (3). March 2011. s. 28. ISSN 0306-5634.
- ^ "Mexican State of Jalisco takes delivery of S-70i". helihub.com. October 2011. 20 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "Black Hawk helicopters for Polish Police". 4 Haziran 2018. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Third Black Hawk for the Polish National Police". 26 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2019.
- ^ "Demonstrație a primului Black Hawk S-70M destinat României (Video). Elicopterul urmează să fie livrat MAI". Defense Romania (Rumence). 8 Eylül 2022. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ Ciprian Iana (12 Aralık 2023). "Al șaselea elicopter Black Hawk destinat intervenţiilor în situaţii de urgenţă a ajuns în România". Libertatea (Rumence). 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Echipamente noi pentru polițiști: Elicoptere, aparate drugtest și autospeciale cumpărate din fonduri europene". Euronews (Rumence). 26 Aralık 2023. 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Black Hawki z Mielca w Arabii Saudyjskiej"
(Lehçe). altair.com. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "Sayfalar - Bell 429 Album". Havacilik.pol.tr. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2014.
- ^ "Cal Fire Places Purchase Order for Firehawk Aircraft" (İngilizce). Lockheed Martin. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "L.A. County Fire Air Operations". lacounty.gov. 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "PG&E Adds New Heavy-Lift Helicopters to Support Utility Infrastructure Projects, Enhance Wildfire Safety". Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.
- ^ "SDFD Debuts New Firehawk Helicopter". NBC 7 San Diego (İngilizce). 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
- ^ Paur, Jason. "Black Hawk Made: A Peek Inside the Sikorsky Factory". Wired. wired.com. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "CPB S-70". Airliners.net. 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
- ^ "Ventura County preparing for arrival of Firehawks". Vertical Mag (İngilizce). 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ "На вооружении у бойцов ГУР появился американский вертолет Black Hawk (фото)". ФОКУС (Rusça). 21 Şubat 2023. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ "Sikorsky S-70i Brochure" (PDF). lockheedmartin.com. Lockheed-Martin. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ Lednicer, David. "The Incomplete Guide to Airfoil Usage". m-selig.ae.illinois.edu. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- ^ "Model T700-701C". General Electric Aviation. General Electric. 12 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020.
- ^ maximum fuel is 360 US gal (300 imp gal; 1.363 L) internal and two 185 US gal (154 imp gal; 700 L) cabin auxiliary tanks and up to four 450 US gal (375 imp gal; 1.703 L) or 230 US gal (192 imp gal; 871 L) drop tanks
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Leoni, Ray D. (2007). Black Hawk, The Story of a World Class Helicopter. American Institute of Aeronautics and Astronautics (AIAA). ISBN 978-1-56347-918-2.
- Tomajczyk, Stephen F. (2003). Black Hawk. MBI. ISBN 0-7603-1591-4.
Dış Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- S-70 Black Hawk family page at Sikorsky.com 22 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- S-70 Seahawk family page at Sikorsky.com 27 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- S-70i page at Sikorsky.com 8 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sikorsky UH-60/S-70 Black Hawk Family page on centennialofflight.net
- Firehawk, Inc web site
- HELIS.com Sikorsky S-70/H-70 Hawk Family Database
- S-70i Black Hawk multirole combat helicopter(Air recognition)