Sd.Kfz. 9
| Sd.Kfz. 9 | |
|---|---|
 Bir Sd.Kfz. 9/1, Maybach HL120TRM motorunu Panzer III’ e yüklerken. | |
| Çeşidi | Yarı paletli topçu traktörü |
| Uyruğu | 
|
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 1938-1955 |
| Kullanıcılar | Wehrmacht Romanya Krallığı
|
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | Ernst Kniepkamp |
| Tasarlandığı tarih | 1936 |
| Üretici | FAMO Vomag Tatra |
| Üretildiği tarih | 1938-1945 |
| Üretim adedi | 2.500 |
| Çeşitleri | Sd.Kfz. 9/1 Sd.Kfz. 9/2 |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 18.000 kg (40.000 lb) |
| Uzunluk | 8.320 mm (27 ft 4 in) |
| Genişlik | 2.600 mm (8 ft 6 in) |
| Yükseklik | 2.850 mm (9 ft 4 in) |
| Mürettebat | En az 2 (sürücü, komutan) |
| Motor | Maybach HL108, V12 silindirli su soğutmalı benzin motoru, 10.838 cc (661,4 cu in) 270 PS (200 kW) |
| Kaldırma kapasitesi | 2.620 kg (5.780 lb) |
| Transmisyon | ZF G65VL230 4 ileri 1 geri senkromeçli |
| Süspansiyon donanımı | Ön: Enine yaprak yaylı sarkaç dingil Arka: Burulma çubuğu |
| Depo kapasitesi | 290 L (77 US gal) |
| Yerden yükseklik | 440 mm (17 in) |
| Harekat menzili | 260 km (160 mi) (Asfalt yol) 100 km (62 mi) (Yol dışı) |
| Azami hızı | 50 km/sa (31 mph) |
Sd.Kfz. 9[1] veya Schwerer Zugkraftwagen 18t,[2] II. Dünya Savaşı boyunca Mihver güçlerince kullanılan bir Alman ağır yarı paletli topçu traktörüdür. Genellikle 24 cm Kanone 3 gibi çekili ağır top ve obüsleri çekme ve tank kurtarma çalışmalarında kullanılmıştır. 1938-1945 yılları arasında yaklaşık 2500 adet üretilmiştir.
Teknik bilgi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sd.Kfz. 9, merdiven tip şasi üzerinde Maybach HL108 modeli V12 silindirli, su soğutmalı, 10838 cc hacminde ve 270 PS gücünde benzin motoru ve 4 ileri 1 geri vitesli ve aracın kurtarma vincine PTO çıkışı üzerinden bağlı ZF G65VL230 modeli senkromeçli vites kutusuyla donatılmıştır. Araçta 230 L'lik ana, 90 L'lik yedek olmak üzere iki adet yakıt deposu vardır.
Direksiyon için hem ön tekerlekler, hem de paletler bir arada kullanılır. Dar dönüşler için ön tekerlekler, daha geniş açılı dönüşler için de paletlerin frenleri kullanılır. Cer dişlisi diğer tüm Alman yarı paletli araçlarında olduğu gibi, genel dişli yapılardan ziyade masuralı yapıdadır. Arka süspansiyon 6 çift burulma çubuğu setinden oluşmaktadır.
Aracın üstyapısında tüm versiyonlarda ortak bir mürettebat kompartımanı bulunmaktadır. Sürücü ve yardımcısı (veya komutan) ve diğer mürettebat için birer adet bank biçimli koltuklar yer almaktadır. Üst yapının geri kalan kısmı da aracın amaçlanan rolü (kurtarma vinci veya silah platformu) için ayrılmıştır. Topçu sınıfı aracı için mürettebata fazladan bir sıra ve mühimmat için boş alan ayrılmıştır. Nakliye modelinde mürettebat kompartımanına ek olarak aracın sağında ve solunda her biri dışarıya açılan birer adet takım dolabı bulunur. Sürücü kabini üstü açık olup katlanır bir kumaş tavan bulundurmaktadır.[3]
Sd.Kfz.9'ların katar ağırlığı 28 tondur. Bu kapasite Panzer IV gibi orta tankları çekmek için elverişliydi, fakat Tiger I, Panther veya King Tiger gibi daha ağır tanklar en az iki adet araç gerektirmekteydi.
Dizayn ve Geliştirme
[değiştir | kaynağı değiştir]
Alman yarı paletli araçların tasarımı, Dipl.Ing. Ernst Kniepkamp tarafından 1933 yılında Nazi'lerin iktidara gelmesinden önce yapılmıştır (Wa Prüf 6), hazırlanan bu tasarımlar geliştirme ve deneme için ticari firmalara devredilmiştir.[4] Breslau'da yer alan Fahrzeug- und Motorenbau GmbH (FAMO) ile, 18 ton için ağır yarı paletli araç modelinin geliştirilmesi ve üretimi için anlaşılmıştır. İlk prototipleri olan FM gr 1, 1936'da tamamlandı. Bu yenilenmiş biçimin 200 Beygirgücünde Maybach HL 98 TUK motoru bulunuyordu. Yüksekliği de azaltılmıştı. F 2 prototipi 1938'de ortaya çıkarıldı. Fakat öncelinden sadece detaylarda farkları bulunuyordu.
F 3 1939'da görüldü ve bir üretim versiyonuydu. Dizayn ve stratejik metallerin kullanımı maliyetleri hafifletmek için basitleştirilmişti. 12 silindirlik, hava soğutmalı dizel motorlu Type 103 türü bazı araçlar Tatra tarafından üretildi. Şasenin geri kısmına savaş esnasında tankların ve diğer ağır araçların kurtarılma kabiliyetini arttıracak geniş kürekler ilave edildi.[5]
Modeller
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni bir üst kısım Eylül 1941' de üretimine başlanan Sd.Kfz. 9/1 modelinde kullanıldı.[6]
8.8 cm Flak 18 veya 37 tipi ağır uçaksavar silahları Sd.Kfz. 9 üzerine 1940'ta monte edildi. Tayfa ve motor kısımları silahların doğrudan ateşlenmesini güçleştiren, hafif ama tümüyle zırhlı bir hale getirildi. Silah için üstten aşağı inen bir platform monte edildi. Araç 25 ton ağırlığında, 9,32 m uzunluğunda, 3,67 m yüksekliğinde ve 2,65 m genişliğindeydi.[7]
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Plauen'deki Vomag fabrikası, Sd.Kfz. 9'un üretimine 1940'ta başladı ve Tatra savaşın son yılı içinde üretime katıldı. 20 Aralık 1942'ye kadar 855 adet, 1943 yılında 643 adet ve 1944'te 834 adet daha üretildi. Toplam olarak yaklaşık 2.500 adet üretime ulaşıldı.[8]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chamberlain, Peter, and Hilary L. Doyle. Thomas L. Jentz (Technical Editor). Encyclopedia of German Tanks of World War Two: A Complete Illustrated Directory of German Battle Tanks, Armoured Cars, Self-propelled Guns, and Semi-tracked Vehicles, 1933–1945. London: Arms and Armour Press, 1978 (revised edition 1993). ISBN 1-85409-214-6
- Spielberger, Walter J. Halftracked Vehicles of the German Army 1909-1945. Atlgen, PA: Schiffer, 2008 ISBN 978-0-7643-2942-5
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sd.Kfz. 9 on wwiivehicles.com
- Sd.Kfz. 9 on Lexikon der Wehrmacht24 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)