Satuk Buğra Han destanı
İslam peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın gece yürüyüşü yani Miraç veya İsra[1] gök katlarında kendinden önceki peygamberleri gördüğü (hadislerde) iddia edilir. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve Cebrail'e (جبرائيل Cibrâ'îl veya جبريل Cibrîl) bunun kim olduğunu sorar. Cebrail şöyle der:
| “ | "Bu Peygamber değildir. Bu sizin ölümünüzden üç asır sonra dünyaya inecek olan bir ruhtur. Türkistan`da sizin dininizi yayacak olan bu ruh ‘Abdülkerim Satuk Buğra Han’ adını alacaktır." | „ |
İslam peygamberi Muhammed yeryüzüne döndükten sonra her gün islamiyeti Türk ülkesine yayacak bu insan için dua eder. Muhammed'in arkadaşları da bu ruhu görmek isterler. Muhammed dua eder. Başlarında Türk başlıkları bulunan, kırk silahlı atlı görünür. Abdülkerim Satuk Buğra Han ve arkadaşları selam verip uzaklaşırlar. Bu olaydan üç asır sonra Satuk Buğra, Kaşgar hanının oğlu olarak dünyaya gelir.
Satuk Buğra'nın doğduğu gün yer sarsılmış, mevsim kış olduğu halde bahçeler, çayırlar çiçeklerle örtülmüştür. Falcılar bu çocuğun büyüyünce müslüman olacağını söyleyip öldürülmesini istemişlerdir. Satuk Buğra'ın annesi; "Müslüman olduğu zaman öldürürsünüz." diyerek oğlunu ölümden kurtarmıştır.
Satuk Buğra 12 yaşında iken, arkadaşlarıyla birlikte ava çıkmaya başlar. Avda oldukları bir günde kaçan bir tavşanın arkasından hızla koşarken arkadaşlarından uzaklaşır. Kaçan tavşan durur ve yaşlı bir insan konumu alır. Satuk Buğra'nın daha sonra Hızır (الخضر al Khidr) olduğunu anladığı bu yaşlı kişi Satuk Buğra'ya Müslüman olmasını öğütler ve İslamiyeti anlatır. Onlar böyle yazdı ve tekrar noktada Allah'ın Peygamberi konuşur: "Awwaly man aslama min at-Turk." (Türklerin arasında İslâm ilk olandı).[2]
Satuk Buğra, Kaşgar hükümdarı olan amcası Harun Buğra Han'dan İslamiyeti kabul etmesini ister. Kaşgar hanı, müslüman olmayı kabul etmez. Satuk Buğra'nın işareti ile yer yarılır ve hükümdar toprağa gömülür. Türkistan'da İslam peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın ölümünden 333 yıl sonra ilk Satuk 12 yaşında iken İslam dinini benimser ve Abdülkerim[3] ismi verilir. Satuk Buğra hükümdar olur ve bütün Türk askeri onun iradesinde İslamiyeti kabul ederler. Abdülkerim Satuk Buğra Han, ömrünü Müslümanlığı yaymak için mücadele ile geçirmiştir.
Olağanüstü olaylarla ilgili anlatılara göre Abdülkerim Satuk Buğra Han'ın düşmana uzatıldığında kırk adım uzayan bir kılıcı varmış ve savaşırken etrafına ateşler saçıyormuş. Abdülkerim Satuk Buğra Han Tanrıdan davet almış bu sebeple Kaşgar'a dönmüş ve hastalanarak burada ölmüştür. Onun yaşamını bitirdiği son gün, Hicrî 344 Milâdi 955'dir.[4][5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Daha fazla bilgi için Kur'an'da İsra Sure'sine bakınız 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Ibid., 326
- ^ Abdülkerim: Kerem sahibi, cömert, ulu olan Tanrı'nın kulu. TDK Kişi Adları Sözlüğü
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2009.
- ^ Jamal Qarashi, Mulhaqat al-Sure aus Bartolda, Turkestan, I (Texte), 132: mata Satuq Bughra khan al-ghazi fi sanat 344 wa mashhaduhu bi-Artuj min qura Kashghar,wa [huwa] al-yaum ma'mur wa mazur, Mi. Grenard, Jour. As., Januar 1900, S. 6